Bổ sung Danh hiệu xã, phường, thị trấn tiêu biểu vào các danh hiệu về văn hóa

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đang dự thảo Nghị định quy định về khung tiêu chuẩn, quy trình xét tặng danh hiệu Gia đình văn hóa, Thôn, tổ dân phố văn hóa, Xã, phường, thị trấn tiêu biểu.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho biết, ngày 17/9/2018, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 122/2018/NĐ-CP quy định về xét tặng danh hiệu "Gia đình văn hóa"; "Thôn văn hóa", "Làng văn hóa", "Ấp văn hóa", "Bản văn hóa", "Tổ dân phố văn hóa". Qua đánh giá thực tiễn triển khai, Nghị định đã làm thay đổi về nhận thức của các cấp ủy đảng, chính quyền và nhân dân về công tác xây dựng đời sống văn hóa trong gia đình và cộng đồng.

Nghị định số 122/2018/NĐ-CP đã quy định rõ về khung pháp lý, thẩm quyền, vai trò, trách nhiệm của các Bộ, ngành liên quan và Ủy ban nhân dân các cấp trong việc tổ chức triển khai thực hiện. Từ đó, nhiều nội dung của phong trào đã đi vào nề nếp, chất lượng được nâng lên, góp phần thiết thực thúc đẩy hoàn thành các nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội và tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân. Đồng thời, cũng tạo sự thuận lợi cho cán bộ cơ sở trong việc bình xét các danh hiệu văn hóa và hạn chế tối đa tính hình thức.

Tuy nhiên, bên cạnh các kết quả đã đạt được thì sau 05 năm triển khai thực hiện Nghị định, công tác thi đua, khen thưởng đối với các danh hiệu thi đua về văn hóa tại cơ sở đã xuất hiện một số tồn tại, vướng mắc, gây khó khăn trong quá trình thực hiện cần có sự điều chỉnh pháp luật như:

Các quy định về thủ tục hành chính gây khó khăn cho các địa phương do không đủ thời gian cho công tác thẩm tra kết quả và khó triển khai thực hiện thủ tục hành chính "một cửa - một cửa liên thông"; thực tế cho thấy, việc áp dụng các thủ tục hành chính đưa lên dịch vụ công đối với số lượng hồ sơ nhiều (hàng trăm) cho cùng một lúc nhiều cá nhân, tập thể, đơn vị và thủ tục cần phải tổ chức phúc tra, thẩm định, họp xét công khai dân chủ, lấy ý kiến Nhân dân là không khả thi, khó để thực hiện theo thủ tục hành chính "một cửa - một cửa liên thông".

Quy định về kinh phí đảm bảo cho công tác khen thưởng không rõ ràng, thiếu căn cứ pháp lý, chưa quy định cụ thể mức tiền thưởng mà quy định do địa phương quyết định căn cứ vào khả năng ngân sách và các nguồn lực xã hội hoá, dẫn đến gây rất nhiều khó khăn cho địa phương...

Vì vậy, việc xây dựng Nghị định Quy định chi tiết về khung tiêu chuẩn, quy trình xét tặng danh hiệu Gia đình văn hóa, Thôn, tổ dân phố văn hóa, Xã, phường, thị trấn tiêu biểu không chỉ nhằm triển khai kịp thời các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của nhà nước cũng như đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật mà còn khắc phục những khó khăn, vướng mắc thực tế hiện nay, đáp ứng yêu cầu đổi mới công tác thi đua, khen thưởng và cải cách thủ tục hành chính.

Căn cứ theo quy định tại Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã rà soát và xây dựng các quy định chung đối với 03 danh hiệu thi đua là danh hiệu Gia đình văn hóa; danh hiệu Thôn, Tổ dân phố văn hóa và tương đương; danh hiệu Xã, phường, thị trấn tiêu biểu, cụ thể như sau:

Thời gian bình xét trước ngày 18 tháng 11 hàng năm (trường hợp đặc biệt thời gian bình xét phải thực hiện trước ngày 30 tháng 01 của năm tiếp theo).

Về thẩm quyền xét tặng danh hiệu: thực hiện theo quy định tại khoản 4 Điều 79 và khoản 2, khoản 3 Điều 80 Luật thi đua, khen thưởng năm 2022.

Không quy định về thang điểm, cách chấm điểm đối với danh hiệu Gia đình văn hóa và Khu dân cư văn hóa; giao Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định chi tiết tiêu chuẩn; hướng dẫn tổ chức, thực hiện việc đánh giá đối với các danh hiệu thi đua tại địa phương.

Về các quy định cụ thể, khung tiêu chuẩn xét tặng các Danh hiệu được xây dựng trên cơ sở các quy định tại Điều 29, Điều 30, Điều 31 Luật Thi đua, khen thưởng năm 2022 và kế thừa các quy định về tiêu chí danh hiệu còn phù hợp với thực tế tại Nghị định số 122/2018/NĐ-CP của Chính phủ.

Hiện nay, Luật Thi đua, khen thưởng chỉ giao Chính phủ quy định khung tiêu chuẩn các danh hiệu nên nội dung các quy định khung được xây dựng cụ thể các tiêu chí rõ ràng để lựa chọn, đánh giá thực chất và chính xác các tổ chức, cá nhân cũng như thể hiện sự quy chuẩn của nhà nước để cấp có thẩm quyền kiểm tra, giám sát quy trình xét tặng. Luật Thi đua, khen thưởng vừa bổ sung Danh hiệu xã, phường, thị trấn tiêu biểu vào các danh hiệu về văn hóa. Trên cơ sở rà soát, đánh giá thực tiễn cũng như ý kiến của các địa phương, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã bổ sung khung tiêu chuẩn đối với danh hiệu mới này.

Ngoài ra, Khung tiêu chuẩn cũng được Ban soạn thảo nghiên cứu, xây dựng rõ ràng, cụ thể, khả thi giúp Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có thể quy định chi tiết các tiêu chuẩn phù hợp với tình hình kinh tế, xã hội tại địa phương và đáp ứng được yêu cầu khuyến khích, động viên cá nhân, tập thể, hộ gia đình hăng hái thi đua; ghi nhận công lao, thành tích của cá nhân, tập thể, hộ gia đình trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.