Bộ trưởng Lê Minh Hoan lý giải nguyên nhân giá thịt lợn đầu vào thấp, đầu ra vẫn cao

Người dân đang rất quan tâm đến vấn đề giá thịt lợn, cụ thể giá lợn hơi của người nông dân bán ra thì rất thấp nhưng giá thịt lợn thành phẩm vẫn cao, Bộ trưởng có thể lý giải nguyên nhân dẫn đến vấn đề này?

- Công tác thông tin truyền thông là rất quan trọng vì đánh vào cảm xúc người nông dân cũng như có thể tạo hiệu ứng về giá cả. Thông tin hiện đang tồn đọng 8 triệu con lợn ở trong chuồng là không chính xác, nhưng đã khiến người nông dân lo ngại lợn trong chuồng nhiều  nên phải bán nhanh, bán đổ bán tháo, bằng mọi giá bán.

Giá cả được quyết định đơn thuần dựa vào cung và cầu gặp nhau, nhưng cùng lúc do thị trường bị đứt gãy vì COVID-19. Do đó, việc thông tin cho rằng thịt lợn đang thừa mứa tạo nên yếu tố cảm xúc dẫn đến việc người nông dân bằng mọi giá phải đẩy ra. 

Vấn đề cung cầu thị trường, chúng ta cũng phải quen dần có lúc lên lúc xuống, không thể nào cân bằng tuyệt đối được hết. Có nhiều tác nhân tham gia chuỗi, đặc biệt trong thời điểm cục bộ. Vì thế nên tôi mới nói về câu chuyện mù mờ, nền sản xuất của mình mù mờ. 

Xưa nay ngành nông nghiệp xem sứ mệnh của mình là khuyến khích sản xuất, nên cứ sản xuất và đi theo dõi sản xuất xem địa phương tôi có bao nhiêu lúa, cá, tôm. Nhưng đó không phải là kinh tế, bởi khi nào sản phẩm ra thị trường thì mới là kinh tế, còn như vậy chỉ là nông sản thô đang nằm trên đồng thôi. Chúng ta cứ khuyến khích sản xuất, chăn nuôi làm sao tốt nhất, còn cứ nghĩ chuyện mua bán là chuyện của bà con, nhưng như vậy là không được.

Do đang nhầm lẫn vấn đề đó nên bây giờ để không mù mờ thì phải có số liệu. Ngay đầu vụ, ngành nông nghiệp địa phương cần tập hợp và thống kê trên địa bàn mình sản lượng thu hoạch là bao nhiêu, từng thời điểm thế nào, thì cần ứng dụng công nghệ số. Đồng thời, ngành nông nghiệp phải đảm nhiệm luôn cả câu chuyện thị trường, bởi thị trường quyết định cái mình khuyến khích tăng, giảm sản phẩm nào. 

Thực tế, nhiều khi khuyến khích tăng sản lượng không đồng nghĩa với thu nhập tăng. Hay có thời điểm còn ngược lại, như lúc này, sản lượng thịt cao nhưng thu nhập người dân lại lao đao, nên phải quay lại theo đúng quy luật thị trường.

Xin Bộ trưởng cho biết về quan điểm giá thịt lợn cao do một số doanh nghiệp chăn nuôi lớn vẫn neo giá ở mức cao, rồi khâu trung gian, thương lái ép giá, làm giá? 

- Việc này cần đánh giá kỹ lưỡng hơn. Vừa qua trong giãn cách biết bao nhiêu lò mổ phải dừng hoạt động, những nhà máy lớn cũng phải thực hiện 3 tại chỗ, lượng công nhân thấp hơn, năng suất thấp hơn, thị trường không có. 

Doanh nghiệp thị phần lớn có sức chống chọi tốt hơn, dự báo tốt hơn, nhưng tác động của dịch COVID vừa qua thì rất khó dự báo. Mọi chủ trương phòng chống dịch, các địa phương đưa ra biện pháp khác nhau nên luồng vận tải đứt gẫy, cũng đều tác động đến thị trường. Có thời điểm thị trường cần nhưng nông sản không tới được do bị luồng xanh và luồng đỏ, rồi mất cả tháng để thống nhất cái gì thiết yếu, cái gì không thiết yếu.

Có thể có hiện tượng, lợi ích con người, doanh nghiệp không tránh khỏi có lúc tát nước theo mưa, nhưng yếu tố đó là bao nhiêu, cần phải làm rõ. Rồi cũng không loại trừ khi chi phí các khâu trung gian tăng quá cao, thương lái sẽ phải đẩy giá mua xuống để bù lại, nên nhiều khi mình nói người ta ép giá cũng là lý đó. Rồi mua nhiều quá mà bán không được nhiều, nên phải bù giá thấp để bù chi phí. 

Tuy nhiên, nhân tố chủ quan tạm gọi là lợi ích nhóm, chiếm bao nhiêu so với khách quan, thì cần phải làm rõ hơn để làm sao tạo ra niềm tin, lòng tin cho người nông dân.

Bộ trưởng có dự báo thế nào về cung cầu giá cả thịt lợn vào thời điểm cuối năm?

- Vừa qua chúng ta đã cho phép mở cửa luồng xanh, nhiều hoạt động trở lại, chợ mở cửa, nên giá đã bắt đầu nhích lên, nên cần thực hiện chủ trương phục hồi kinh tế, mở thị trường linh hoạt, trong điều kiện an toàn sẽ giúp tác động cung cầu. Bộ nông nghiệp không thể tác động cung cầu để giá lên, nên sẽ phối hợp với Chính phủ, các ngành để làm sao giải quyết được việc mở cửa thị trường, không bị tắc ở khâu vận chuyển.

Nhưng tình hình rất khó lường. Bộ trưởng không phải là người quyết định tất cả mọi câu chuyện thị trường. Chúng ta thấy, với dòng người từ các đô thị về các địa phương lại bắt đầu bùng dịch lên, ai tiên đoán được Tết này sẽ thế nào? Mới đây có thông tin xuất hiện chủng mới nguy hiểm hơn chủng Delta, khi nào nó tới mình thì cũng không ai biết. Vì vậy tất cả mọi phương án là dự trù.

Tôi hi vọng với chủ trương của Thủ tướng, độ phủ tiêm vắc xin cao, thì chiều hướng thị trường tốt hơn. Ngành nông nghiệp có trách nhiệm đưa ra nhiều kịch bản để làm sao đảm bảo cung cầu, đặc biệt dịp Tết. Trong đó, chúng tôi sẽ bám sát thị trường trên cơ sở cho thống kê lại, khi từ trước đến nay ta thống kê đơn giản quá. 

Ngành sẽ tập trung phân tích lại đầu cung theo từng thời điểm, rà soát lại nhu cầu tiêu dùng những dịp Tết trong nhiều năm vừa qua là bao nhiêu. Đồng thời, chúng tôi sẽ cùng làm việc các trung tâm phân phối tiêu thụ lớn, phân tích số liệu cụ thể, bởi số liệu vừa rồi ngành nông nghiệp làm chưa sát, nên phải làm sao sát số liệu đó ở chừng mực nào đó. Cũng khó khăn vì ta chăn nuôi nhỏ lẻ quá, nên khó kiểm đếm được các chuồng đó nuôi bao nhiêu.

Tôi khuyến nghị người dân nên bình tĩnh, Bộ sẽ làm hết trách nhiệm chứ không vô cảm.

Xin cảm ơn Bộ trưởng!