Bỏng nước sôi là tai nạn thường gặp ở trẻ nhỏ, nếu xử lý không đúng có thể dẫn đến các biến chứng đáng tiếc cho trẻ nhỏ.
Con bỏng vì mẹ pha nước tắm
Bé Hoàng T. H. (11 tháng tuổi, Đan Phượng, Hà Nội) bị bỏng nặng phần cánh tay trái. Nguyên nhân do mẹ bé nấu nước sôi để tắm cho con. Vừa bế con mẹ bé vừa hòa nước sôi ra chậu. Lúc mẹ bé rót nước từ siêu đun nước vào chậu thì bé rà tay và hứng làn nước sôi nóng bỏng.
Ngay lúc ấy, mẹ bé đã lấy kem đánh răng bôi cho con và đưa bé tới một nhà ông lang gần nhà xin thuốc bôi. Đến tối bé sốt cao, bố mẹ mới cho bé vào bệnh viện cấp cứu. Bé phải ghép da điều trị gần hai tháng tại Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn.
Hay trường hợp bé Cao Anh V. (1,5 tuổi, quê Thái Bình) bị bỏng ở phần chân do nước sôi ở phích đổ vào chân bé. Theo mẹ bé, trong lúc bất cẩn, ông nội bé để phích nước ở chân và bé ngồi chơi kéo phích nước và bị nước sôi đổ ra chân.
Vì sơ cứu đúng cách như ngâm nước mát, bôi kem trị bỏng và đưa bé đến viện, khi đến viện vết bỏng của bé chưa bị thâm nhiễm, sau 1 tháng điều trị, vết bỏng đã liền sẹo và sẹo mờ, không phải sẹo xấu khiến bố mẹ bé yên tâm hơn.
Theo bác sĩ Ngô Anh Vinh – Bệnh viện Nhi Trung ương, bệnh viện thường tiếp nhận các trường hợp bệnh nhi bị bỏng, nhiều bé do sơ cứu sai dẫn đến vết thương nặng hơn.
Theo bác sĩ Vinh, có nhiều tác nhân gây bỏng, thường gặp ở trẻ em là bỏng do nước sôi, ngoài ra có thể là dầu mỡ sôi, lửa hoặc điện, hóa chất. Tổn thương bỏng rất đa dạng. Bỏng ở vị trí cánh/cẳng tay, đặc biệt là bàn tay ảnh hưởng rất nhiều đến sinh hoạt và lao động. Ngoài ra, các vị trí bỏng ở vùng mặt hoặc bộ phận sinh dục cũng rất nguy hiểm vì ảnh hưởng đến thẩm mỹ và chức năng sinh sản của trẻ.
Tất cả những trường hợp này đều cần được xử trí đúng. Xử trí không đúng cách ngay từ những giây phút đầu tiên có thể khiến vết thương nhiễm trùng, lâu lành và để lại các di chứng như sẹo xấu, co rút ngón tay… thậm chí để lại những thương tật vĩnh viễn cho các bé. Sau sơ cứu ban đầu, trẻ cần được đưa đến các đơn vị chuyên khoa về bỏng để điều trị kịp thời, hạn chế tối đa các biến chứng.
Xử trí ban đầu do bỏng nước sôi ở trẻ em
Bác sĩ Vinh nhấn mạnh, khi trẻ bị bỏng, cần nhanh chóng đưa vết bỏng vào dưới vòi nước hoặc vào chậu nước lạnh và sạch. Động thái này nhằm mục đích: giảm nhiệt độ bỏng, giảm đau, giảm phù nề, viêm nhiễm và giảm độ sâu của vết thương, hạn chế tổn thương lan rộng. Nếu không làm như vậy, có thể dội nước mát sạch lên vết bỏng vài lần.
Ngay cả khi da không còn tiếp xúc với tác nhân gây bỏng, nhiệt tích tụ ở vết bỏng vẫn tiếp tục gây tổn thương sâu hơn. Đây là biện pháp quan trọng số một giúp giảm thiểu mức độ tổn thương.
Cha mẹ không dùng nước đá lạnh để làm mát vì có thể gây tổn thương da. Không bôi kem đánh răng, lòng trắng trứng lên vết bỏng để tránh làm gia tăng tổn thương. Nếu có thuốc xịt bỏng thì nhanh chóng xịt cho trẻ.
Sau đó bảo vệ vết thương để tránh tổn thương và nhiễm trùng thêm bằng cách: dùng bằng gạc sạch hoặc vải mỏng băng nhẹ nhàng che phủ vết bỏng, tránh băng quá chặt làm tổn thương tại vết bỏng nặng thêm.
Không được tiếp xúc trực tiếp với vết bỏng để tránh nhiễm khuẩn làm cho vết bỏng nặng hơn. Động viên, trấn an bé, nếu trẻ đau nhiều thì dùng thuốc giảm đau (paracetamol).
Nếu vùng bỏng lớn thì không nên cởi bỏ quần áo khiến bị lột da vùng bỏng, nên nhanh chóng dùng kéo cắt áo quần ra, tách khỏi vết bỏng, tránh việc áo quần dính chặt vào vết bỏng khiến vết bỏng bị đau rát, dễ viêm nhiễm.
Người lớn có thể nhẹ nhàng tháo bỏ các tư trang cá nhân, vòng lắc hoặc đồng hồ, giày dép… trước khi vết bỏng bị sưng nề. Nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế để xử trí và đánh giá tổn thương của bỏng.
Cách phòng tránh bỏng lửa, nước sôi, bác sĩ Vinh cho biết cách tốt nhất đó là để những thứ gây bỏng như nước sôi, phích nước, bao diêm, bật lửa… ở xa tầm với của trẻ và ở nơi gọn gàng, tránh để giữa đường đi khiến người khác va phải.
Bố trí bếp và nơi đun nấu xa tầm với của trẻ và sắp xếp gọn gàng. Không nên ăn thức ăn nóng khi đang bế trẻ, chơi đùa với trẻ. Khi đun nấu cần để các cán xoong chảo quay vào trong, tránh vô tình va phải gây bỏng.