Các công ty EU có nhiều triển vọng trong ngành chế biến thực phẩm Việt Nam

Vietnam-Briefing đánh giá ngành công nghiệp chế biến thực phẩm Việt Nam đã chín muồi để các công ty nước ngoài đầu tư và những người trong ngành đang dự đoán sự gia tăng trong hoạt động mua bán và sáp nhập (M&A) trong hai năm tới. Xu hướng này tạo cơ hội cho các công ty nước ngoài thâm nhập thị trường bằng cách hợp tác với các công ty chế biến thực phẩm địa phương hoặc mua lại hoàn toàn.

Các công ty Liên minh châu Âu (EU) cũng nhận thấy mình có một vị trí đặc biệt thuận lợi để tham gia thị trường Việt Nam do mối quan hệ thương mại chặt chẽ giữa khối này và Việt Nam, cũng như hình ảnh tích cực của các sản phẩm châu Âu đối với người tiêu dùng Việt Nam.

Tổng quan ngành chế biến thực phẩm Việt Nam

Chế biến thực phẩm là một trong những ngành công nghiệp quan trọng nhất của Việt Nam. Theo nghiên cứu của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), vào năm 2022, ngành này đã tăng trưởng 8,8% so với cùng kỳ năm ngoái, với hơn 8.500 công ty đã đăng ký gia nhập ngành.

Có đất đai màu mỡ và khí hậu thuận lợi, Việt Nam có lịch sử là nước xuất khẩu lương thực ròng. Năm 2022, ngành nông nghiệp đạt kim ngạch xuất khẩu kỷ lục 53,22 tỷ USD, trong đó xuất siêu 8,5 tỷ USD.

Thêm vào đó, nhu cầu trong nước ngày càng tăng hiện cũng đang đóng góp cho ngành sản xuất và chế biến thực phẩm quốc gia. Khi mức thu nhập trên cả nước tăng lên, tiêu dùng trong nước cũng tăng theo, và theo đó là nhu cầu ngày càng tăng đối với dịch vụ ăn uống và các sản phẩm nông nghiệp chất lượng cao.

Tầng lớp trung lưu của Việt Nam cũng ngày càng tăng, dự kiến chiếm khoảng 40% dân số vào năm 2030, đang trở thành động lực chính cho sự tăng trưởng của ngành thực phẩm.

Theo Statista, vào năm 2021, ngành sản xuất thực phẩm và đồ uống (F&B) đã đóng góp 17 tỷ USD vào GDP của Việt Nam và tạo việc làm cho 3 triệu người. Trong khi đó, ngành dịch vụ ăn uống dự kiến sẽ đạt tốc độ tăng trưởng hằng năm kép CAGR là 8,5% từ năm 2022 đến năm 2027, với xu hướng đi ăn ngoài ngày càng tăng.

Ngành công nghiệp này đã trải qua quá trình phục hồi lành mạnh kể từ sau đại dịch. Khi đời sống quay lại bình thường đã đưa mức tiêu thụ quay trở lại nhịp điệu bình thường trong những năm gần đây. Ước tính người Việt Nam chi từ 20 đến 48% thu nhập hộ gia đình cho thực phẩm và đồ uống.

Thuận lợi cho doanh nghiệp EU đầu tư vào ngành chế biến thực phẩm Việt Nam

Các công ty EU đang có lợi thế tương đối so với nhiều quốc gia phát triển khác tại thị trường Việt Nam vì theo hiệp định thương mại tự do EU-Việt Nam (EVFTA), trong vòng 10 năm tới, gần như toàn bộ thuế nhập khẩu giữa Việt Nam và khối này được giảm đáng kể và tiến tới xóa bỏ.

EVFTA cũng cải thiện đáng kể triển vọng cho thương mại nông sản thực phẩm song phương và mở đường cho sự gia tăng khả năng cung cấp các sản phẩm đặc sản của Việt Nam tại EU và các sản phẩm của EU tại Việt Nam.

Một khía cạnh đáng chú ý của EVFTA là bảo hộ chỉ dẫn địa lý (GI) cho một số sản phẩm thực phẩm. Chỉ dẫn địa lý là một loại tài sản trí tuệ bảo vệ một sản phẩm được sản xuất ở một vị trí địa lý nhất định. EVFTA tự động công nhận chỉ dẫn địa lý của 39 sản phẩm thực phẩm Việt Nam và 169 sản phẩm châu Âu. Điều này sẽ giúp người tiêu dùng ở cả hai thị trường nhận ra tính xác thực của sản phẩm và cung cấp hỗ trợ cho các công ty khi tiếp thị những sản phẩm này tại các thị trường tương ứng.

Một yếu tố thuận lợi nữa cho các công ty EU là tận dụng thị hiếu ngày càng tăng đối với các sản phẩm cao cấp, chất lượng cao và hữu cơ tại Việt Nam. Trong ngành dịch vụ thực phẩm, người tiêu dùng rất muốn khám phá các món ăn và nguyên liệu mới, trong khi các phân khúc cao cấp mang đến cơ hội giới thiệu các sản phẩm đặc biệt, chẳng hạn như rượu vang châu Âu, pho mát và thịt chế biến.

Các sản phẩm châu Âu cũng có thể được hưởng lợi từ danh tiếng là an toàn và tốt cho sức khỏe. Dù có mức giá cao hơn thì người tiêu dùng cũng sẵn sàng mua. Do đó, các sản phẩm thực phẩm châu Âu có vị trí thuận lợi để trở thành những mặt hàng được ưa chuộng tại Việt Nam.

Về tiềm năng phát triển của các công ty châu Âu tại Việt Nam, Việt Nam đã có sẵn cơ sở hạ tầng hỗ trợ và chuỗi cung ứng phát triển tốt. Ngành nông nghiệp đang phát triển mạnh của Việt Nam, đặc biệt là nông nghiệp cây trồng, sẽ giúp bảo đảm nguồn nguyên liệu thô để sản xuất một số loại thực phẩm.

Việt Nam cũng có hàng trăm khu công nghiệp và nhiều khu công nghiệp này cung cấp các ưu đãi hoặc hỗ trợ cho các công ty thành lập.

Ngoài ra, chi phí lao động tương đối cạnh tranh ở Việt Nam cũng đưa nơi đây trở thành một lựa chọn đáng lưu ý khi các công ty châu Âu muốn tìm địa điểm xây dựng các cơ sở sản xuất và chế biến.

Có thể thấy, ngành công nghiệp chế biến thực phẩm của Việt Nam đang ngày càng trở thành thỏi nam châm thu hút đầu tư nước ngoài. Tốc độ phát triển nhanh chóng và triển vọng tăng trưởng mạnh mẽ đã thu hút những gã khổng lồ như Coca-Cola, Nestle, Carlsberg và FrieslandCampina, đồng thời thúc đẩy sự phát triển của một loạt nhà sản xuất trong nước. Và đà hợp tác này dự kiến sẽ tiếp tục tăng.