Cần tư duy đột phá, hành động quyết liệt trong hoàn thiện thể chế cho thị trường chứng khoán

Sáng nay (20/7), tại TPHCM, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã dự lễ kỷ niệm 20 năm hoạt động thị trường chứng khoán Việt Nam và Sở Giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE).

Phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng, thị trường chứng khoán là bộ phận quan trọng của kinh tế thị trường, với vai trò là một kênh huy động vốn quan trọng và hiệu quả của nền kinh tế, là cửa sổ hội nhập, liên thông với các thị trường tài chính, tiền tệ quốc tế. Vì vậy, xây dựng và phát triển thị trường chứng khoán được xác định là chủ trương nhất quán của Đảng và Nhà nước ta trong quá trình đổi mới và hội nhập của đất nước, đã được khẳng định trong Chiến lược phát triển KTXH 1996-2000 được Đại hội Đảng lần thứ VIII thông qua.

Hai mươi năm qua kể từ ngày thị trường chứng khoán ra đời đã minh chứng một quá trình nỗ lực phấn đấu không ngừng nghỉ, vượt qua nhiều khó khăn, thách thức để phát triển, vươn lên mạnh mẽ của thị trường chứng khoán Việt Nam.

Thủ tướng nhấn mạnh, từ một trung tâm giao dịch chứng khoán với 2 doanh nghiệp niêm yết, đến nay, chúng ta đã có tới hơn 1.600 doanh nghiệp niêm yết, đăng ký giao dịch trên 2 sở giao dịch với giá trị vốn hoá trên 4 triệu tỷ đồng, tương đương với 65% GDP; trong đó Sở Giao dịch chứng khoán TPHCM khẳng định vị trí khởi nguồn và đầu tàu, chiếm gần 80% giá trị vốn hóa toàn thị trường và là nơi tập trung niêm yết của hầu hết các doanh nghiệp lớn. 

Cùng với đó, thị trường trái phiếu Chính phủ cũng phát triển mạnh với quy mô 20% GDP, hỗ trợ đắc lực huy động vốn cho NSNN và được đánh giá là thị trường trái phiếu phát triển tốt nhất khu vực. Thị trường chứng khoán phái sinh, dù mới ra đời hơn 2 năm, nhưng cũng hứa hẹn đầy tiềm năng phát triển.

"Chúng ta rất tự hào, thị trường chứng khoán Việt Nam non trẻ đã kiên cường vượt qua mọi thử thách của nhiều cuộc khủng hoảng tài chính, tiền tệ, suy thoái kinh tế khu vực, toàn cầu, đặc biệt là trước những tác động, ảnh hưởng nặng nề của đại dịch COVID-19 trong thời gian gần đây và được đánh giá là một trong những thị trường hồi phục nhanh nhất và ổn định nhất trong khu vực", Thủ tướng nói.

Trải qua 20 năm phát triển và trưởng thành, thị trường chứng khoán Việt Nam từ quy mô rất nhỏ, sơ khai đã vượt qua mọi khó khăn, không ngừng hoàn thiện về cấu trúc, phát triển mạnh mẽ về quy mô, chất lượng, chiều sâu và trở thành kênh huy động vốn quan trọng cho nền kinh tế.

Trong 10 năm gần đây, tổng số vốn huy động qua thị trường chứng khoán đạt trên 2,4 triệu tỷ đồng, tương đương 14% tổng mức đầu tư toàn xã hội, đóng góp quan trọng chia sẻ nhiệm vụ huy động vốn cùng hệ thống tín dụng ngân hàng, giúp nền kinh tế duy trì tốc độ tăng tổng mức vốn đầu tư và tăng trưởng kinh tế. Đây cũng là "bệ phóng" cho nhiều doanh nghiệp trong huy động nguồn lực để phát triển vượt bậc cả về quy mô và chất lượng, đóng góp quan trọng cho phát triển kinh tế và từng bước mang tầm vóc khu vực, quốc tế...

Đất nước ta đang bước vào giai đoạn phát triển mới trong trạng thái bình thường mới với những thời cơ thuận lợi nhưng cũng nhiều khó khăn thách thức, nhất là tác động ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 gây nên suy thoái kinh tế toàn cầu nặng nề nhất từ sau đại suy thoái 1929-1933. Chúng ta đã quyết liệt ngăn chặn, sớm kiểm soát thành công dịch bệnh, vì vậy chúng ta cần tận dụng hiệu quả cơ hội có thể nói là có một không hai này để phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội, đặc biệt là thu hút mạnh mẽ các nguồn lực trong nước và các luồng luân chuyển vốn trong khu vực, toàn cầu để đáp ứng nhu cầu tài chính rất lớn cho đầu tư phát triển cả trước mắt và lâu dài.

Trong bối cảnh đó, yêu cầu đặt ra đối với thị trường chứng khoán sau 20 năm hoạt động là cần có sự phát triển đột phá cả về quy mô và chất lượng, đáp ứng tốt nhất nhu cầu vốn trung và dài hạn cho nền kinh tế, chia sẻ nhiệm vụ huy động vốn với hệ thống tín dụng ngân hàng, góp phần phát triển hệ thống doanh nghiệp hiệu quả, bền vững hơn nữa...

Để thực hiện mục tiêu định hướng phát triển nêu trên, Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và các bộ, ngành địa phương tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ giải pháp. Một là cần có tư duy đột phá và hành động quyết liệt trong việc sớm hoàn thiện thể chế, cơ chế chính sách cho việc phát triển đồng bộ thị trường tài chính-tiền tệ nói chung và thị trường chứng khoán nói riêng.

Thủ tướng yêu cầu ngay trong năm nay phải ban hành đồng bộ hệ thống nghị định và các văn bản hướng dẫn Luật Chứng khoán, Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư; nghiên cứu sửa đổi các văn bản pháp luật liên quan khác trong thời gian tới.

Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, các bộ, ngành liên quan cần phối hợp chặt chẽ để bảo đảm sự phát triển nhịp nhàng, đồng bộ các thị trường, trong đó có thị trường chứng khoán, thị trường tiền tệ và thị trường bảo hiểm; hướng tới cơ cấu các thị trường hoàn chỉnh để phát huy sức mạnh tổng hợp trong huy động các nguồn lực, thúc đẩy phát triển kinh tế, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế.

Thực hiện hiệu quả các giải pháp phát triển nhanh quy mô chất lượng của thị trường, trong đó đẩy nhanh cổ phẩn hoá DNNN gắn với niêm yết, giao dịch trên thị trường chứng khoán, thúc đẩy các doanh nghiệp tư nhân niêm yết trên thị trường, tăng cường công khai, minh bạch, bảo vệ nhà đầu tư áp dụng các chuẩn mực quốc tế về thị trường, dịch vụ tài chính, kế toán kiểm toán và các thông lệ tốt nhất về quản trị doanh nghiệp...

Cùng với đó, sớm hoàn thiện cơ cấu tổ chức thị trường chứng khoán bảo đảm hạ tầng kỹ thuật cho phát triển thị trường ổn định, an toàn, bền vững, chuẩn bị cơ sở vật chất, kỹ thuật, tổ chức hệ thống giao dịch phù hợp, hiệu quả đối với cổ phiếu, trái phiếu và các sản phẩm khác, đáp ứng kịp thời nhu cầu của thị trường, doanh nghiệp và các nhà đầu tư.

Tại buổi lễ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng đã thực hiện nghi thức đánh cồng kỷ niệm 20 năm hoạt động thị trường chứng khoán Việt Nam và Sở Giao dịch chứng khoán TPHCM; trao Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ tặng Sở Giao dịch chứng khoán TPHCM; gửi tặng Sở Giao dịch chứng khoán TPHCM và ngành chứng khoán bức tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh.