(Tổ Quốc) - Thời gian qua, cơ quan chức năng các địa phương liên tục phát thông tin cảnh báo tình trạng chụp hình chứng minh nhân dân (CMND), căn cước công dân (CCCD) để tổ chức nhiều hành vi lừa đảo.
Cảnh giác chiêu trò mua bán thông tin cá nhân tinh vi
Theo Cổng thông tin điện tử Bộ Công an, thời gian qua, hoạt động thu thập, mua bán trái phép thông tin về tài khoản ngân hàng, CCCD, CMND của người dân diễn biến phức tạp tại một số địa phương.
Theo đánh giá của Cục Cảnh sát hình sự, đây là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng, tiềm ẩn nhiều nguy cơ phát sinh tội phạm. Thủ đoạn của các đối tượng là lợi dụng sơ hở của người dân trong việc chia sẻ hình ảnh căn CCCD, CMND, hộ khẩu trên mạng xã hội (Zalo, Facebook...) và sử dụng vào việc đăng ký sử dụng các dịch vụ online (mua hàng, xin việc, vay tiền) để đánh cắp thông tin cá nhân của người dân.
Ngoài ra, kẻ xấu còn lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người dân, đối tượng đưa ra nhiều lý do, xin chụp ảnh chân dung, chụp ảnh CCCD, CMND (có thể trả cho người dân từ 100.000 đồng – 300.000 đồng trên mỗi CCCD, CMND được chụp), hoặc các đối tượng thuê, mua tài khoản ngân hàng của người dân.
Sau khi có thông tin dữ liệu cá nhân, tài khoản ngân hàng của người dân, các đối tượng bán thông tin cho các đối tượng khác (kể cả người nước ngoài) để sử dụng vào mục đích phạm tội, vi phạm pháp luật.
Không nên chụp ảnh CCCD rồi đăng lên mạng xã hội, hoặc chụp cho kẻ xấu
Công an các địa phương khuyến cáo người dân không nên đăng tải, chia sẻ hình ảnh CCCD gắn chip trên mạng xã hội, tránh nguy cơ lộ lọt thông tin cá nhân để kẻ xấu lợi dụng sử dụng vào hành vi vi phạm pháp luật.
CCCD là một loại giấy tờ quan trọng. Mã QR và chip trên thẻ CCCD chứa rất nhiều thông tin cá nhân mà tội phạm công nghệ cao triệt để lợi dụng để trục lợi. Trong đó bao gồm những thông tin về tên, năm sinh, ảnh cá nhân, dữ liệu sinh trắc học cơ bản…
Hành vi chia sẻ thông tin cá nhân lên mạng tiềm ẩn nguy cơ lộ lọt thông tin cá nhân. Cụ thể, các đối tượng có thể dùng hình ảnh CCCD (hay CMND) hai mặt của của nạn nhân (đưa lên mạng) để đăng ký tài khoản ngân hàng, hoặc vay tiền trên app. Không chỉ vậy, thông tin CCCD/CMND của nạn có thể bị kẻ xấu dùng để đăng ký số điện thoại trả sau và dùng để đăng ký mã số thuế ảo…
Hiện tại, nhiều ứng dụng cho vay tiền online chỉ cần chụp hình ảnh CCCD (hay CMND) hai mặt là có thể được giải quyết hợp đồng vay tiền và giải ngân một cách nhanh chóng. Vì vậy, các đối tượng khác thường tìm cách lấy thông tin cá nhân của người khác, sau đó chụp ảnh và gửi vào những ứng dụng này để vay tiền nhằm mục đích chiếm đoạt.
Các app cho vay tiền online này có ưu điểm là thủ tục đơn giản, giải ngân nhanh, nhưng có nhược điểm lớn nhất đó là bỏ qua khâu xác minh chính chủ, hoặc có xác minh nhưng quá trình xác minh rất sơ sài, từ đó tạo sơ hở và kẽ hở cho những đối tượng khác có cơ hội để chiếm đoạt tiền thông qua hợp đồng vay.
Ngoài ra, nhiều công ty ảo hoạt động không có nhân viên thường mua lại ảnh CMND/CCCD của người khác đăng ký mã số thuế ảo cho nhân viên công ty nhằm qua mặt cơ quan chức năng.
Bên cạnh đó, nhiều công ty chọn hình thức ra thông báo tuyển dụng nhân sự không giới hạn số lượng với mức lương cao để thu hút người khác nộp hồ sơ xin việc, nhưng cuối cùng thì họ đều thông báo không trúng tuyển, sau đó lấy ảnh CMND/CCCD của người xin việc đó dùng để đăng ký mã số thuế ảo…
Làm thế nào để bảo vệ bản thân trước hành vi của những kẻ lừa đảo?
Để phòng tránh tội phạm và những hệ lụy có liên quan, Cục Cảnh sát hình sự khuyến cáo người dân tuyệt đối không cho người lạ mượn, chụp, thuê, mua CCCD (chứng minh nhân dân) hoặc tài khoản ngân hàng nếu không có mục đích chính đáng.
Mọi người không đăng tải, chia sẻ hình ảnh CCCD, CMND, tài khoản ngân hàng lên mạng xã hội. Không cung cấp thông tin CCCD, CMND cho những dịch vụ không thiết yếu, không có cam kết bảo đảm an toàn thông tin cá nhân trên các nền tảng mạng xã hội.
Trường hợp bị mất CCCD, CMND, mọi người cần trình báo ngay cho cơ quan chức năng để làm lại giấy tờ. Đây là căn cứ để chứng minh chủ sở hữu của CCCD, CMND không có liên quan đến các giao dịch dân sự trong thời gian bị mất CCCD, CMND; đồng thời phòng ngừa trường hợp số căn cước của mọi người bị lợi dụng thực hiện các giao dịch dân sự trái pháp luật.
Khi bị các đối tượng xấu lừa đảo, lấy cắp thông tin CCCD, CMND để tiến hành các hoạt động phi pháp, người bị hại cần liên hệ ngay với cơ quan chức năng nơi gần nhất để được hỗ trợ.
Trường hợp nghi ngờ, phát hiện số CCCD/CMND của mình bị sử dụng trái phép để mở tài khoản ngân hàng hoặc đăng ký thuê bao trả sau, mọi người cần nhanh chóng liên hệ ngân hàng, nhà mạng để được hỗ trợ khóa tài khoản, thuê bao.
