(Tổ Quốc) - Bàn thêm về vai trò của cha mẹ trong việc đẩy lùi tội phạm đáng sợ này, bà Quách Thu Trang -Trung tâm sáng kiến sức khỏe và dân số (CCIHP) đã có những chia sẻ thiết thực.
- Thời gian gần đây, có rất nhiều vụ việc liên quan đến tội phạm ấu dâm đã xảy ra, đáng chú ý nạn nhân còn rất bé, có bé chưa đến 10 tuổi. Những hậu quả đáng tiếc đã và đang xảy ra khiến dư luận giật mình lo lắng và không khỏi hoang mang, mất niềm tin. Trong đó, đáng chú ý, thủ phạm phần lớn là người quen, người ngay trong gia đình (cha dượng, cha đẻ, ông…) với những vỏ bọc vô cùng hoàn hảo khiến nạn nhân rơi vào bế tắc, bị đe dọa không được tiết lộ, nếu tiết lộ với gia đình nhiều khi chưa chắc nhận được sự bảo vệ chính đáng. Có người mẹ giấu kín chuyện vì thể diện, có người mẹ lại đổ lỗi cho con… Vậy theo chị, để ngăn chặn tội phạm ấu dâm phải bắt đầu từ đâu và như thế nào?
+ Có nhiều biện pháp phải thực hiện song song: Trước tiên hãy giáo dục trẻ sớm về các điểm riêng tư trên cơ thể. Trẻ từ hơn 1 tuổi đã có thể dậy về phân biệt con trai con gái, các chỗ riêng tư không cho người khác động vào. Trẻ từ hơn 2 tuổi đã có thể dậy về việc cần làm gì nếu như có người khác động vào người, vào các chỗ riêng tư: Phản đối - con không thích, con không đồng ý; Kêu to để gây sự chú ý, giúp đỡ; Tìm cách bỏ đi, chạy đi.
Song song với việc dạy về nhận thức thì cần phải dạy trẻ các kỹ năng tự chăm sóc bản thân: tự đi vệ sinh, tự rửa ráy bộ phận sinh dục, tự mặc quần áo v.v...
 Ảnh minh họa. Nguồn internet. |
Cùng với đó hãy thay đổi các thói quen của người lớn: không cho trẻ đi vệ sinh ở ngoài đường, không thay quần áo cho trẻ ở chỗ công cộng/ đông người, không sờ mó cơ quan sinh dục của trẻ để đùa vui, không cố tình ghì ôm trẻ khi trẻ không thích v.v… Việc thay đổi thói quen này của người lớn sẽ giúp trẻ củng cố thêm khái niệm về riêng tư, và trở nên nhạy cảm hơn với các hành vi xâm phạm.
Người lớn cần thay đổi nhận thức về nguy cơ bị ấu dâm: thủ phạm thường là người quen, có vỏ bọc hoàn hảo, để tăng thêm nhạy cảm và phòng ngừa cho con. Việc trao đổi thẳng thắn, cởi mở giữa những người lớn trong nhà về vấn đề giáo dục giới tình – tình dục cho trẻ con sẽ giúp ích rất nhiều, và không đẩy gánh nặng giáo dục chỉ lên vai của người mẹ.
Có các giải pháp xử lý khi xảy ra trường hợp ấu dâm cần được tuyên truyền rộng rãi để các bậc phụ huynh biết mình cần làm gì khi có chuyện xấu xảy ra. Các trường hợp đã được phát hiện cần phải được xử lý nghiêm để làm gương. Tuy nhiên, điều này lại nằm ngoài khả năng của phụ huynh và cách gia đình, mà thuộc về vấn đề chính sách, hệ thống thực thi pháp luật.
Về lâu dài, quan niệm của các bậc phụ huynh, gia đình và xã hội nói chung về giáo dục sớm giới tính – tình dục cần thay đổi. Không có gì là đáng xấu hổ, không có chuyện trẻ biết nhiều thì sẽ tò mò hơn về tình dục, mà ngược lại mới đúng – khi trẻ được giải đáp phù hợp thì sẽ bớt tò mò và hoàn toàn có thể dạy ở mức độ phù hợp với lứa tuổi – từ đơn giản tới phức tạp.
- Theo chị thì cha mẹ trong gia đình có vai trò như thế nào trong việc đẩy lùi tội phạm ấu dâm?
+ Bố mẹ cần là những người chủ động tìm hiểu kiến thức và dạy con về giới tính, phòng ngừa ấu dâm. Không thể trông chờ hoàn toàn vào nhà trường, nhất là khi nguy cơ bị ấu dâm có thể tới với các con rất nhỏ, chưa đi học mầm non.
Bố mẹ cũng cần tạo sự tin tưởng của con để thường xuyên nói chuyện được, cập nhật được các tình huống hay câu chuyện của con hàng ngày. Điều này thực ra đòi hỏi khá nhiều kiến thức và kỹ năng của phụ huynh, và thậm chí thay đổi quan niệm dạy dỗ con. Ví dụ, nếu bố mẹ thường xuyên ra lệnh, bắt con phải tuân phục mà không tôn trọng con, không để cho con có ý kiến, thì sẽ tạo ra tâm lý sợ hãi của con và sẽ không thể nào thường xuyên được con tâm sự về những gì xảy ra trong ngày.
Khi sự việc xấu xảy ra, bố mẹ là những người bảo trợ nên có vai trò rất quan trọng – thay mặt con đòi lại công lý. Một vấn đề đang còn chưa được quan tâm nhiều là xử lý khủng hoảng tinh thần cho trẻ bị ấu dâm, đặc biệt quy trình hiện nay đang bắt trẻ phải nói đi nói lại sự việc nhiều lần. Tuy nhiên, vấn đề này lại một lần nữa nằm ngoài khả năng của phụ huynh, mà thuộc về hệ thống thực thi pháp luật.
 Ảnh minh họa. Nguồn internet. |
- Là một chuyên gia trong lĩnh vực bạo lực, tình dục… xin chị cho biết, ngoài trang bị những kỹ năng ở trên cho trẻ thì cha mẹ còn nên làm gì để đạt hiệu quả cao?
+ Phụ huynh cũng cần các kỹ năng để trao đổi – trò chuyện được với con thường xuyên và để nói chuyện được cởi mở trong gia đình về giáo dục giới tính – tình dục. Quan điểm giáo dục và kỹ năng của phụ huynh thực ra cần có trước và rất quan trọng để quyết định việc trang bị các kỹ năng cho trẻ.
- Việc trang bị kỹ năng bảo vệ bản thân thoát khỏi tội phạm ấu dâm có khó khăn không khi các em còn quá nhỏ mà cha mẹ không phải lúc nào cũng kè kè bên cạnh con?
Chính vì vậy phải giáo dục từ sớm, không nên nghĩ trẻ con không biết gì. Quan trọng là trẻ có được dạy hay không, và hoàn toàn có thể dạy trẻ theo cách phù hợp lứa tuổi.
Các bậc phụ huynh nên thay đổi quan niệm về giáo dục giới tính – tình dục để tạo sự cởi mở trò chuyện ngay trong gia đình, không dồn toàn bộ gánh nặng dạy con hay bảo vệ con lên vai người mẹ
Song song với đó, luôn có tinh thần cảnh giác để đánh giá nguy cơ và thay đổi hành vi của chính bố mẹ để giảm thiểu “cơ hội” của tội phạm ấu dâm. Ví dụ, không gửi con/ để con chơi một mình với hàng xóm nam giới chẳng hạn, cho dù hàng xóm đó có vẻ rất tốt bụng, thân thiện
- Theo chị thì với khung hình phạt hiện nay dành cho tội phạm ấu dâm đã đủ sức răn đe và tương xứng với tội ác họ gây ra chưa?
+ Tôi cho rằng khung hình phạt hiện nay chưa đủ tính răn đe và đang bỏ qua khá nhiều hành vi ấu dâm. Khái niệm về xâm hại tình dục đang thiên nhiều về hành vi có giao cấu, mà bỏ qua các hành vi sờ mó, xâm hại khác mà không có giao cấu.
- Nếu trẻ em đã từng là nạn nhân của ấu dâm thì làm thế nào để trẻ em vượt qua cú sốc đó?
+ Việc hỗ trợ tâm lý – sức khoẻ tâm thần của nạn nhân và bố mẹ của các cháu là rất quan trọng.
Cảm ơn chị!
