Chất lượng tác phẩm sẽ tốt hơn nhờ những lần công bố rộng rãi

Lễ công bố Tác phẩm Văn học nghệ thuật tiêu biểu năm 2015-2016 được sáng tác tại các Nhà sáng tác (Lễ công bố tác phẩm) do Trung tâm Hỗ trợ sáng tác Văn học nghệ thuật- Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (Trung tâm), tổ chức.

Là một nhà văn từng nhiều lần tổ chức cũng như tham gia các trại sáng tác Văn học Nghệ thuật, Phó Tổng Biên tập tạp chí Văn nghệ Quân đội- nhà văn Phùng Văn Khai chia sẻ suy nghĩ với độc giả Báo điện tử Tổ Quốc về sự kiện này.

* Lễ công bố tác phẩm thu hút được sự quan tâm của đông đảo người dân, đặc biệt là các văn nghệ sĩ, những người từng tham gia các trại sáng tác VHNT trong suốt thời gian qua. Ông nghĩ sao về sự kiện này?

- Tôi rất mừng khi biết Trung tâm Hỗ trợ sáng tác Văn học nghệ thuật- Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, tổ chức công bố các tác phẩm và công trình văn học nghệ thuật tiêu biểu đã sáng tác trong các trại sáng tác được tổ chức tại Nhà sáng tác thuộc Bộ.

Với tư cách là một nhà văn, một người tham gia các trại viết và cũng từng tổ chức nhiều trại viết, được phối hợp với bên Trung tâm tôi thấy đây là một việc làm rất cần thiết không chỉ đối với các văn nghệ sĩ mà còn kích thích sự phát triển của tác phẩm, tạo điều kiện nhất định để những người sáng tác có những cuộc giao lưu gặp gỡ, nghe những ý kiến, trăn trở để điều chỉnh. Việc công bố các tác phẩm được sáng tác từ các trại sáng tác tổ chức tại Nhà sáng tác không chỉ có ích với các văn nghệ sĩ mà còn có ý nghĩa đối với cơ quan chủ quản, những người trực tiếp làm công tác tổ chức trại sáng tác.

* Trong Lễ công bố tác phẩm lần này, Ban tổ chức cũng lựa chọn và trao tặng bằng khen cho nhiều tác giả có những tác phẩm được sáng tác tại sáu Nhà sáng tác thuộc Bộ trong thời gian 2015-2016. Ông có nghĩ đó là một việc làm ý nghĩa để khuyến khích các văn nghệ sĩ có ý thức và trách nhiệm hơn đối với các tác phẩm của mình khi sáng tác tại các Nhà sáng tác?

- Trong một hệ thống các tác phẩm được công bố và những tác phẩm được lựa chọn để vinh danh trong Lễ công bố tác phẩm là việc làm tích cực, động viên kịp thời các văn nghệ sĩ. Những người sáng tác khi sáng tạo ra bất kỳ một tác phẩm nghệ thuật nào cũng đều mong muốn tác phẩm đến được với công chúng, có được những ý kiến đánh giá chuyên môn. Lễ công bố, trao tặng bằng khen lần này chính là sự ghi nhận về chuyên môn của mỗi người sáng tác. Các tác phẩm được chọn lựa một lần nữa được đánh giá qua các hội đồng chọn, duyệt và đưa lên, từng chuyên ngành xem xét, thẩm định và đưa lên cấp trên. Và Bộ VHTTDL là nấc cuối cùng xem xét, trao tặng bằng khen cho các tác giả nên việc làm này vừa động viên được người nghệ sĩ, vừa khơi dậy được sự sáng tạo.

Nếu không tổ chức những Lễ công bố như thế này và không tổ chức trao giải thì ai cũng như ai và khoảng cách sáng tác sẽ lại chìm lắng, đi xuống. Lễ công bố cũng giúp những người sáng tác trưởng thành hơn, tự tin hơn, những người chưa được giải cũng sẽ lấy đó làm mục tiêu để sáng tác ra những tác phẩm hay và chất lượng hơn.

* Trong lần này có tác giả nào của Văn nghệ Quân đội được lựa chọn tác phẩm để công bố và vinh danh không, thưa ông?

- VNQĐ trong lễ công bố lần này có đề xuất ba tác giả là những người rất trẻ. Cây bút Đinh Phương, thuộc thế hệ cuối 8x, chúng tôi phát hiện trong trại sáng tác Đại Lải, và nhà thơ Nguyễn Thị Kim Nhung, nhà phê bình trẻ Mai Anh Tuấn. Những tác giả này cũng đều tham gia các trại sáng tác. Việc lựa chọn đề xuất các tác giả này là để cho thấy sự tươi mới, trẻ trung, đẹp đẽ… đều có thể tìm thấy từ các trại sáng tác. Thêm vào đó, VNQĐ là nơi cầu hiền, sợ sự già nua nên mỗi lần lựa chọn tác giả dự giải đều có một tỉ lệ nhất định dành cho giới trẻ, càng trẻ càng tốt. Sáng tạo là cái mới, không có nghĩa là chúng ta tẩy chay thế hệ trước, nhưng chúng ta phải dành những gì tốt đẹp nhất cho giới trẻ, bao gồm cả sáng tạo văn học nghệ thuật.

* Là một người sáng tác, ông có mong muốn Bộ VHTTDL sẽ có nhiều những Lễ công bố tác phẩm như lần này không?

- Cần phải tổng kết cụ thể với mỗi loại hình nghệ thuật, từ số lượng, chất lượng và phải đưa tác phẩm đến với công chúng. Phải bình xét, đánh giá, trao thưởng… để hoạt động sáng tạo được chuyên nghiệp hơn, đánh giá đúng năng lực của những người sáng tác, các trại sáng tác, từ đó kịp thời rút ra những việc đã/chưa làm được rồi rút kinh nghiệm…

Việc trao thưởng thường xuyên như vậy cũng là cách nâng cao chất lượng tác phẩm văn học nghệ thuật trong thời đại khoa học kỹ thuật công nghệ và truyền thông bùng nổ như hiện nay. Đời sống văn học nghệ thuật đang diễn biến rất sôi động mà có thêm những hoạt động như thế này sẽ giúp chất lượng của các tác phẩm được tốt hơn.

* Được biết tạp chí VNQĐ thường xuyên tổ chức các trại sáng tác và cử phóng viên, biên tập viên tham gia các  trại sáng tác. Ông có thể chia sẻ kế hoạch tổ chức các trại sáng tác trong thời gian tới và sự phối kết hợp với Trung tâm của Bộ VHTTDL?

- Tạp chí VNQĐ ngoài nhiệm vụ thông tin tuyên truyền, sáng tác nghệ thuật thì chúng tôi còn có thêm nhiệm vụ hình thành và phát triển đội ngũ nhà văn quân đội (như các nhà văn quân đội nổi tiếng như Nguyễn Khải, Nguyễn Minh Châu, Lê Lựu…), họ có thể không làm trong tạp chí nhưng lại góp phần làm nên diện mạo cho lực lượng sáng tác trong quân đội, góp phần vào nền văn học cách mạng Việt Nam. Từ năm 1957 tới nay, các trại sáng tác liên tục được Tổng cục Chính trị tổ chức, và giao cho VNQĐ tổ chức các trại viết. Gần đây, khi Trung tâm của Bộ VHTTDL có điều kiện phối kết hợp, hỗ trợ cho các đơn vị tổ chức trại sáng tác thì VNQĐ đã tổ chức nhiều trại sáng tác tại các Nhà sáng tác thuộc Trung tâm, như năm 2015 tổ chức 2 trại viết, 2016 tổ chức 2 trại viết và 2017 là 1 trại được tổ chức tại Nhà sáng tác Đại Lải.

Với sự hỗ trợ của các Nhà sáng tác này về công tác hậu cần, ăn ở… cho các trại viên rất tốt nên chúng tôi có điều kiện tập trung cho sáng tác, tổ chức các hoạt động giao lưu, học hỏi, đi thực tế… Đồng thời có nhiều hoạt động trao đổi, tìm hiểu thực tế về các đơn vị trong cùng lực lượng cũng như với các đơn vị ngoài ngành. Chính vì vậy các nhà văn và các tác phẩm do văn nghệ sĩ sáng tác có sức lan tỏa rộng hơn. Trong thời gian tới, nếu có điều kiện thì chúng tôi sẽ tiếp tục phối kết hợp với Trung tâm hỗ trợ sáng tác Văn học nghệ thuật- Bộ VHTTDL để tổ chức nhiều trại viết với chất lượng tốt hơn.

* Xin cảm ơn nhà văn!