(Tổ Quốc)- Cho rằng khi đó văn hóa Việt chưa chịu nhiều ảnh hưởng từ văn hóa Trung Quốc, cần chọn những chi tiết thuần Việt
(Tổ Quốc)- Cho rằng khi đó văn hóa Việt chưa chịu nhiều ảnh hưởng từ văn hóa Trung Quốc, do vậy, cần chọn những chi tiết thuần Việt
Hội đồng nghệ thuật Tượng đài Mai Hắc Đế vừa tổ chức hội nghị lần I nhằm chọn phương án xây dựng tượng đài.
Theo đó, có 3 phương án đã được lựa chọn gồm nhóm 2 tượng của nhóm tác giả Nguyễn Kim Xuân, và 1 tượng của nhóm tác giả Mai Khắc Kế (hậu duệ của vua Mai Hắc Đế)
Cụ thể, hội nghị đã giới thiệu 6 phương án được lựa chọn từ các mẫu phác thảo gửi về của các nhà điêu khắc, họa sĩ, gồm nhóm 4 tượng của nhóm tác giả Nguyễn Kim Xuân, và 2 tượng của nhóm tác giả Mai Khắc Kế.
Trong đó, 4 tượng của nhóm tác giả Nguyễn Kim Xuân thiên về tả thực vua Mai Hắc Đế, trong hình dung ông là một vị quan võ, tay nắm đốc kiếm, tay giơ cao lên hiệu triệu dân chúng hoặc cầm biểu, dáng vóc khỏe khoắn, thân hình đậm đà, đường nét mạnh mẽ vạm vỡ với tư thế hướng ra phía biển.
Ba mẫu tượng được lựa chọn lần 1
Ở đó, vua Mai Hắc Đế được mô tả với nước da đen, nét mặt, mũi thể hiện “nét võ” khá rõ rệt. 2 tượng của nhóm tác giả Mai Khắc Kế “ôn hòa” hơn, với hình dáng một vị vua ung dung tự tại, tuy nhiên đường nét lại thiên về một vị quan văn hơn cả (về trang phục, đường nét, vẻ mặt và dáng vóc…)
Hội đồng nghệ thuật bao gồm các họa sĩ Trần Khánh Chương (Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam), họa sĩ Lưu Quang Tuấn, nhà điêu khắc Lưu Danh Thanh, họa sĩ, nhà nghiên cứu Trịnh Quang Vũ, nhà điêu khắc Nguyễn Phú Cường, kiến trúc sư Trần Quang Cường, kiến trúc sư Nguyễn Anh Tuấn…
Theo đánh giá của Hội đồng nghệ thuật, cả 6 phương án đều có những ưu, nhược điểm, cần phải hoàn thiện hơn nữa để thể hiện được hình tượng nghệ thuật của một vị vua uy nghi và tài thao lược. Ngoài ra, thiết kế mẫu tượng đài cũng cần có bố cục chặt chẽ, động tác đẹp, hợp lý và tạo sự khác biệt so với nhiều tượng đài khác hiện nay.
Tuy nhiên, những bức tượng này phần lớn mới thể hiện là một vị võ tướng và có một thời gian làm vua chứ chưa có sự hoàn thiện, định hình của một triều đại của vua Mai Hắc Đế. Cụ thể, người Việt là dân tộc quấn khăn chứ không phải là đội mũ và khoảng thời gian đó, văn hóa Việt chưa chịu nhiều ảnh hưởng từ văn hóa Trung Quốc nên các chi tiết trang phục, khăn, tóc, kiếm càng phải nghiên cứu, lựa chọn những chi tiết thuần Việt.
Theo họa sĩ Trần Khánh Chương - Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam: “Cả 6 tượng này đều chưa đạt được mức hoàn thiện để có thể lựa chọn riêng một phương án. Tượng thì có bệ tượng hòa nhập tốt với thân tượng, nhưng dáng vóc lại chưa phù hợp. Tượng có tư thế lạ, độc đáo thì thể hiện lại chưa tới. Các tác giả cũng phải lưu ý đến trang phục, khăn quấn, và đặc biệt là bảo kiếm, vì những chi tiết này tuy nhỏ nhưng thể hiện hình ảnh một vị vua”.
Sau khi thảo luận, cân nhắc Hội đồng nghệ thuật đã lựa chọn 2 phương án đại diện cho 2 nhóm tác giả, gồm các mẫu tượng số 1 và 4 của nhóm Nguyễn Kim Xuân, và mẫu 5 của Mai Khắc Kế. Theo kế hoạch, ngày 24/6, tại buổi khởi công khu du lịch biển Cửa Sót, một lần nữa các phương án sau khi được chỉnh sửa và tăng kích thước (1,2m) sẽ được đưa ra thảo luận và lựa chọn mẫu cuối cùng.
Phối cảnh quảng trường và tượng đài vua Mai Hắc Đế
Anh hùng dân tộc Mai Thúc Loan là người con của Hà Tĩnh, sinh ra tại làng Mai Lâm, xã Mai Phú, huyện Lộc Hà vào khoảng cuối thế kỷ thứ 7, là người lãnh đạo cuộc khởi nghĩa nông dân chống lại nhà Đường (Trung Quốc) và xưng Đế. Truyền thuyết kể lại rằng, trong một chuyến đi cùng phu khuân vải cống nộp cho nhà Đường, Mai Thúc Loan đã kêu gọi phu khuân vải khởi nghĩa.
Xung quanh vị vua này, có rất nhiều truyền thuyết, huyền sử. Dân gian truyền lại rằng, vì có nước da đen nên ông thường được gọi là Vua Đen, sau này lấy tên là Mai Hắc Đế. Thân thế, gia đình, năm sinh của ông cho đến nay vẫn bao phủ làn sương mờ của truyền thuyết.
Sử sách, tư liệu về ông rất ít. Trong Việt giám thông khảo tổng luận viết năm Giáp Tuất (1514), nhà sử học Lê Tung viết: “Mai Hắc Đế nổi lên từ châu Hoan, căm giận ngược chính của Sở Khách, cất quân để đánh, phía Nam giữ đất Hải Lĩnh, phía Bắc chống lại nhà Đường, có thể gọi là bậc vua hào kiệt”.
Còn Ngô Thì Sĩ trong cuốn Việt sử tiêu án viết: “Người châu Hoan là Mai Thúc Loan giữ châu, xưng là Hắc Đế, bên ngoài giao kết với nước Lâm Ấp và Chân Lạp, có đến 30 vạn quân. Nhà Đường sai tướng quân là Dương Tư Húc đánh bình được. Thúc Loan người làng Hương Lãm, huyện Nam Đường… Đương thời nội thuộc, Mai Hắc Đế không chịu bọn ngược lại kiềm thức, cũng là người xuất chúng trong đám thổ hào”.
Bộ Khâm định Việt sử thông giám cương mục thời Nguyễn viết về Mai Thúc Loan như sau: “Năm Nhâm Tuất [722] (Đường Huyền Tông năm Khai Nguyên thứ 10). Tháng 7, mùa thu, ở Hoan Châu, Mai Thúc Loan giữ lấy châu, tự xưng đế”.
Tượng đài Mai Hắc Đế dự kiến được đặt tại khu du lịch biển Cửa Sót, dưới chân núi Bằng Sơn. Toàn bộ khu du lịch có diện tích khoảng 250 ha. Công trình đã được khởi công, và dự kiến sẽ phải hoàn thành trong năm 2016. Kinh phí dự kiến khoảng 107 tỷ đồng, do tập đoàn Vingroup tài trợ./.
Hoàng Nguyên (tổng hợp)
