"Cuộc chiến" dai dẳng giữa Uber, GrabTaxi với taxi truyền thống

(Toquoc)- Kể từ đầu năm 2014, Uber và GrabTaxi bắt đầu xuất hiện tại Việt Nam, tới nay mô hình áp dụng công nghệ vào quản lý taxi này vẫn chưa hết nóng vì những tranh cãi với taxi truyền thống.

Báo Điện tử Tổ Quốc có loạt bài về vấn đề này.

Bài 1: Kiến nghị giám sát hoạt động của Uber, GrabTaxi

(Toquoc)- Đây là kiến nghị của Hiệp hội Vận tải Hà Nội tại hội thảo hệ lụy của loại hình Uber, GrabTaxi và các giải pháp ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) vào quản lý, điều hành nhằm hạ giá thành, nâng cao chất lượng vận tải và phát triển bền vững diễn ra sáng 19/11 tại Hà Nội.

Hội thảo này diễn ra sau đúng một tháng kể từ khi Thủ tướng đồng ý với đề xuất của Bộ Giao thông vận tải thực hiện Đề án thí điểm “Triển khai ứng dụng khoa học công nghệ hỗ trợ quản lý và kết nối hoạt động vận tải hành khách theo hợp đồng” ("GrabCar") cho GrabTaxi.

"Đánh tráo" khái niệm?

Theo Hiệp hội Vận tải Hà Nội, các xe ô tô kinh doanh chở khách khi sử dụng phần mềm Uber/Grab đều có thể không cần phù hiệu logo của hãng và đồng hồ tính cước như taxi truyền thống, có vẻ ngoài giống như một chiếc ô tô không tham gia hoạt động kinh doanh vận tải hành khách.

Thời gian qua, cả Grab và Uber đều thực hiện việc khuyến mại cho lái xe, giảm giá cước cho hành khách nhằm quảng cáo thu hút khách hàng sử dụng dịch vụ của mình, hai đơn vị này đã và đang gây nên những xáo trộn nhất định cho thị trường này.

Theo ông Nguyễn Anh Quân, Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hà Nội, phụ trách mảng taxi, về bản chất, các công ty Grab/Uber không cung cấp dịch vụ vận tải, họ chỉ tạo ra nền tảng để bên cung cấp dịch vụ vận tải và bên sử dụng dịch vụ vận tải gặp nhau.

"Thực tế, các công ty này không đơn thuần chỉ kinh doanh phần mềm, cung cấp giải pháp công nghệ, mà còn đang hoạt động sang lĩnh vực kinh doanh taxi. Người dân biết đến Uber Taxi, Grab Taxi… như là những hãng taxi" - ông Quân nói.

Các công ty này còn đang thực hiện hoạt động của một công ty kinh doanh xe taxi như lưu trữ thông tin hồ sơ lái xe, tiếp nhận khách, điều động xe, quyết định hành trình đi của xe, giá cước khi kết thúc hành trình, khuyến mại, nhận và giải quyết phản hồi khách hàng…

"Như vậy ở khía cạnh pháp lý, các công ty này đang vi phạm pháp luật theo điều 67, Luật Giao thông đường bộ và Nghị định 86 năm 2014 của Chính phủ về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải bằng ô tô" - ông Quân phát biểu.

Vị đại diện Hiệp hội này cũng phân tích, việc Grab được cho phép thực hiện thí điểm hợp đồng điện tử có thể thay thế hợp đồng văn bản thực chất là một việc làm nhằm "đánh tráo" khái niệm giữa xe hợp đồng và xe taxi để vi phạm pháp luật về điều kiện kinh doanh với danh nghĩa ứng dụng CNTT vào hoạt động vận tải hành khách.

Về vấn đề pháp lý, Hiệp hội này kiến nghị Chính phủ: sửa đổi Nghị định 86 với việc đưa loại hình kinh doanh vận tải hành khách bằng xe taxi ra khỏi phạm vi điều chỉnh của nghị định này. Việc quy định các loại hình này là không còn cần thiết bởi chúng nằm trong loại hình kinh doanh vận tải hành khách công cộng,

Thứ hai, cho phép các doanh nghiệp kinh doanh vận tải hành khách bằng xe taxi đang là thành viên của Hiệp hội được chuyển đổi sang loại hình kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng.

"Từ góc độ chính sách với tầm nhìn dài hạn, hiện tượng kinh doanh "taxi" sử dụng phần mềm kiểu Grab/Uber cần được nghiên cứu một cách thấu đáo để nhìn nhận, dự báo rõ ràng về điều được và mất khi cho phép loại hình kinh doanh này được hoạt động tại Việt Nam" - ông Quân nhấn mạnh.

Ông Quân cũng đưa ra những phân tích, những hệ quả kinh tế như không phát triển được thị trường mới mà chỉ giành lấy thị phần từ thị trường hiện tại của các hãng taxi truyền thống đã sẵn có tại Việt Nam, nguy cơ gây nhiễu thị trường với mức độ khó lường; tiền bị chuyển ra nước ngoài; ùn tắc giao thông…

Đại diện Hãng Taxi Thanh Nga thì cho rằng, hệ lụy của Grab và Uber là bắt buộc phải khai báo số điện thoại và thẻ tín dụng. Khách hàng có thể đánh giá chất lượng dịch vụ lái xe. Lái xe biết số điện thoại khách hàng nên đã có nhiều tin nhắn đe dọa khách hàng khi khách hàng có phản hồi lái xe không tốt…

Người người, nhà nhà kinh doanh taxi

Tại hội thảo, ông Hoàng Mạnh Tân, đại diện Công ty Taxi Ba Sao cho hay, văn bản của Thủ tướng đồng ý cho GrabTaxi sử dụng dữ liệu điện tử thay cho hợp đồng kinh doanh giữa loại hình vận tải và hành khách nhưng thực chất là đồng ý cho ứng dụng khoa học công nghệ trong sử dụng hợp đồng điện tử thay thế hợp đồng giấy chứ không phải là áp dụng cho loại hình taxi như trên thực tế.

"Tôi cho rằng, tuy có khác nhau về tên gọi nhưng không khác nhau, vậy liệu có đảm bảo kinh doanh lành mạnh không? Cho phép thực hiện hợp đồng kinh doanh vận tải khách điện tử thì chính sách áp dụng đối với các hãng taxi truyền thống có phải thay đổi không? Các hãng truyền thống muốn đăng ký, bổ sung hợp đồng điện tử bên cạnh hợp đồng giấy thì có phải xin phép không?" - ông Tân đặt một loạt câu hỏi.

Đại diện hãng Taxi Thanh Nga thì cho biết, các xe sử dụng phù hiệu xe hợp đồng chạy như taxi nhưng đại đa số xe chạy thì chưa dán phù hiệu hợp đồng. Vị này đặt câu hỏi, có bao nhiêu xe tư nhân trà trộn vào đây kinh doanh theo hình thức này và đề nghị cơ quan chức năng điều tra, tránh tình trạng nhà nhà, người người kinh doanh taxi.

Nhiều ý kiến khác thì cho rằng, taxi truyền thống chịu sự ràng buộc, quản lý của cơ quan Nhà nước trong khi Uber và Grab không chịu sự quản lý; các đơn vị này cũng không có tổ chức công đoàn, không khám sức khỏe định kỳ cho lái xe…

Hiệp hội này kiến nghị, Bộ Công an, Thanh tra Chính phủ, Bộ Giao thông vận tải… khẩn trương kiểm tra, phát hiện, xử lý và xử phạt những đơn vị, tổ chức, cá nhân lợi dụng phần mềm kiểu Grab/Uber để kinh doanh trái pháp luật.

"Quốc hội giao một Ủy ban chuyên môn sớm tiến hành giám sát hoạt động của Uber, GrabTaxi tại Hà Nội và TPHCM. Đồng thời ban hành văn bản pháp luật quy định đầy đủ, rõ ràng về việc sử dụng phần mềm kiểu trên vào kinh doanh vận tải, đảm bảo cạnh tranh lành mạnh" - ông Quân, đại diện Hiệp hội Vận tải Hà Nội kiến nghị.

Tại hội thảo, đại diện Bộ Giao thông vận tải, ông Nguyễn Xuân Thủy, Vụ phó Vụ Vận tải cho hay, Bộ đang xem xét để làm sao quản lý và tạo môi trường kinh doanh thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp./.

Bài 2: Hà Nội lo lắng với xe hợp đồng tăng nhanh

Thái Linh