Đà Nẵng đón nhận Bằng công nhận ma nhai là Di sản tư liệu

Ngày 1/3, UBND TP. Đà Nẵng tổ chức lễ đón nhận Bằng công nhận ma nhai tại danh thắng Ngũ Hành Sơn là Di sản tư liệu thuộc Chương trình ký ức thế giới khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Đến dự có Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Hà Kim Ngọc, Chủ tịch Ủy ban UNESCO Việt Nam; Thứ trưởng Bộ VHTTDL Hoàng Đạo Cương; bà Miki Nozawa, Trưởng ban Giáo dục Văn phòng đại diện UNESCO tại Việt Nam.

Những tư liệu giá trị, chân xác và đặc sắc

Phát biểu tại buổi lễ, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Hoàng Đạo Cương khẳng định: Di sản văn hóa là tài sản vô cùng quý báu, đóng vai trò quan trọng trong tiến trình lịch sử của mỗi quốc gia và của nhân loại. Trong đó, Di sản tư liệu phản ánh ký ức quốc gia và bản sắc của mỗi quốc gia đó, góp phần xác định vị thế của quốc gia trong cộng đồng quốc tế.

Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương cho hay, chương trình Ký ức thế giới là 1 trong 3 sáng kiến của UNESCO nhằm bảo vệ và nâng cao nhận thức về di sản tư liệu nói riêng và di sản văn hóa toàn cầu nói chung. Hai sáng kiến trước đó là: Công ước Bảo vệ Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới năm 1972; Công ước Bảo vệ Di sản văn hóa phi vật thể năm 2003.

Từ năm 1993 đến nay, UNESCO đã ghi danh 32 di sản của Việt Nam vào các danh sách Di sản khu vực và thế giới, gồm 8 Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới, 14 Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, 1 Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp, 9 di sản thuộc chương trình Ký ức thế giới của UNESCO (6 Di sản tư liệu khu vực châu Á - Thái Bình Dương và 3 Di sản tư liệu thế giới).

"Đây là sự ghi nhận của thế giới đối với những nỗ lực của Việt Nam về lĩnh vực bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa trong sự phát triển bền vững và giao lưu, hội nhập văn hóa", Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương nói.

Theo Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương, ma nhai tại Danh thắng Ngũ Hành Sơn được ghi danh Di sản tư liệu khu vực châu Á - Thái Bình Dương năm 2022 là kết quả của những nỗ lực và trách nhiệm cao của Ủy ban quốc gia UNESCO Việt Nam, Ủy ban quốc gia chương trình Ký ức thế giới Việt Nam, đặc biệt là vai trò của cộng đồng người dân có di sản và sự quyết tâm bảo vệ di sản của TP. Đà Nẵng.

Bia ma nhai là những tư liệu cực kỳ giá trị, chân xác và đặc sắc, thể hiện rõ tính giao thoa, hòa điệu về kinh tế, văn hóa, xã hội giữa các quốc gia như Nhật Bản - Trung Hoa - Việt Nam tại Việt Nam từ thế kỷ 17-19. Đây là các tác phẩm trên đá độc đáo, ấn tượng, khởi đầu cho việc khai phá tiềm năng di sản tư liệu đặc biệt giá trị trong kho tàng di sản văn hóa Việt Nam, đồng thời lan tỏa các giá trị Việt Nam còn tiềm ẩn đối với bạn bè khu vực và thế giới.

Thứ trưởng Bộ VHTTDL đề nghị UBND TP. Đà Nẵng xây dựng kế hoạch, triển khai thực hiện kiểm kê di sản tư liệu có giá trị tiêu biểu trên toàn thành phố; lập đề án, dự án quản lý, tư liệu hóa, quảng bá di sản, tăng cường trách nhiệm của cộng đồng trong việc bảo vệ và phát huy giá trị Di sản tư liệu ma nhai tại Danh thắng Ngũ Hành Sơn nói riêng và di sản văn hóa nói chung, góp phần vào sự phát triển bền vững và hội nhập quốc tế.

Điểm nhấn giúp quảng bá điểm đến du lịch của địa phương

Bà Miki Nozawa - Trưởng Ban Giáo dục, Văn phòng UNESCO tại Việt Nam - cho biết việc ghi danh trong danh mục của Ủy ban Ký ức Thế giới khu vực châu Á - Thái Bình Dương (MOWCAP) chính là ghi nhận ý nghĩa và tầm vóc cấp khu vực của bộ sưu tập theo nhiều tiêu chí khác nhau, chẳng hạn như ý nghĩa lịch sử, tính độc đáo và tính xác thực…

Theo bà Ngô Thị Kim Yến, Phó Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng, ma nhai tại Danh thắng Ngũ Hành Sơn là hệ thống gồm 78 văn bản bằng chữ Hán và chữ Nôm được khắc trên vách đá và hang động, có nội dung đa dạng, hình thức độc đáo, cùng nhiều thể loại văn học của các vị vua, quan triều Nguyễn, cao tăng, trí thức. Nguồn di sản tư liệu này có giá trị trên nhiều phương diện, phản ánh nhiều mặt của địa phương và đất nước Việt Nam dưới thời phong kiến như lịch sử, địa lý, văn học, nghệ thuật, tôn giáo, ngôn ngữ, văn hóa - giáo dục.

Đặc biệt, từ nội dung bia ma nhai, chúng ta có thể tìm hiểu về quá trình giao lưu, tiếp xúc và tiếp biến kinh tế, văn hóa, xã hội giữa các nước Đông Á từ thế kỷ 17, biểu hiện tầm nhìn chiến lược biển, chính sách ngoại giao rộng mở, mềm dẻo của Việt Nam từ thời trung đại được kế thừa tới hôm nay, cũng như các kỹ thuật chạm khắc đá truyền thống còn lưu truyền đến ngày nay.

Mỗi bia ma nhai tuy có sự khác nhau về hình thức, nội dung nhưng tựu chung là một tác phẩm nghệ thuật có giá trị, hàm chứa những nội dung lịch sử, nhân văn quý báu, được ra đời trong sự kết hợp của tâm hồn, tài hoa của thi nhân và kinh nghiệm, kỹ nghệ của người nghệ nhân điêu khắc đá Non Nước.

Phó Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng cho rằng, ma nhai ở Danh thắng Ngũ Hành Sơn mang nhiều giá trị vượt ra ngoài ranh giới của một quốc gia nên được vinh danh là Di sản tư liệu khu vực châu Á - Thái Bình Dương và thế giới.

Bà Ngô Thị Kim Yến cũng bày tỏ niềm vinh dự, tự hào của đất nước Việt Nam nói chung và Đà Nẵng nói riêng khi thành phố sông Hàn có thêm một di sản văn hóa vô giá mà ông cha ta đã sáng tạo, bồi đắp, gìn giữ, trao truyền lại cho cháu con được vinh danh, được cam kết giữ gìn để tiếp tục tỏa sáng trong dòng chảy văn minh nhân loại. Đây cũng là điểm nhấn giúp giới thiệu, quảng bá các giá trị văn hóa dân tộc, điểm đến du lịch của địa phương với cộng đồng trong nước và quốc tế.

"TP. Đà Nẵng cam kết sẽ nỗ lực thực hiện tốt hơn nữa sứ mệnh bảo vệ và phát huy giá trị ma nhai tại danh thắng Ngũ Hành Sơn xứng tầm với vị thế của một Di sản tư liệu thuộc chương trình ký ức Thế giới khu vực châu Á - Thái Bình Dương", bà Ngô Thị Kim Yến nhấn mạnh.