Đại biểu Quốc hội đề nghị phân tích kỹ nguyên nhân chủ quan chậm triển khai dự án sân bay Long Thành

Thảo luận tại phiên họp, đa số đại biểu Quốc hội thuộc Tổ 14 (Đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh Hải Dương, Khánh Hòa, Đồng Tháp) tán thành việc Chính phủ kiến nghị về việc điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết 53/2017/QH14 ngày 24/11/2017 của Quốc hội về Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành nhằm bảo đảm cơ sở pháp lý cho các cơ quan, đơn vị liên quan triển khai thực hiện Dự án.

Tuy nhiên một số ý kiến tỏ ra băn khoăn khi Tờ trình của Chính phủ chưa phân tích kỹ nguyên nhân chủ quan, trách nhiệm của địa phương, của Chính phủ và các cơ quan hữu quan trong việc thực hiện dự án.

Tại phiên họp, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga - Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương cho rằng, hồ sơ cũng như các báo cáo đã trình chưa đánh giá một cách thuyết phục và kỹ lưỡng các nguyên nhân dẫn đến việc điều chỉnh Dự án này, đặc biệt là việc chậm trễ về thời gian.

Sau khi rà soát các nguyên nhân được đưa ra, nguyên nhân lớn nhất lại được ghi nhận là do dịch bệnh Covid-19. Chỉ rõ điều này, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga nêu rõ, tuy dịch bệnh có tác động tiêu cực đến mọi mặt đời sống kinh tế - xã hội nhưng không nên lạm dụng nguyên nhân này để lý giải cho mọi sự chậm trễ. Bởi, thời gian triển khai dự án theo Nghị quyết 53 bắt đầu từ những năm 2017, trong khi đó, đến cuối năm 2020, dịch bệnh Covid-19 mới trở nên trầm trọng. Vì vậy, việc nêu nguyên nhân chính của chậm trễ là do dịch bệnh Covid-19 là chưa thuyết phục.

Bên cạnh đó, trong các báo cáo của Chính phủ cũng nêu nhiều nguyên nhân khách quan song một phần của vấn đề cũng xuất phát từ nguyên nhân chủ quan. Cụ thể, khi lập dự án, năng lực dự báo chưa tốt nên phụ thuộc nhiều vào các yếu tố khách quan. Do đó, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga đề nghị, trong quá trình rà soát, phải đánh giá một cách chính xác hơn nữa các nguyên nhân cả khách quan lẫn chủ quan để có thể tìm ra giải pháp.

Qua nghiên cứu báo cáo nghiên cứu khả thi, thuyết minh chung các nội dung điều chỉnh, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga bày tỏ băn khoăn với một số vấn đề như công tác triển khai các dự án đào tạo nghề và giải quyết việc làm, tổ chức lại cuộc sống cho người dân thuộc phạm vi bị ảnh hưởng của Dự án.

Theo đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, toàn bộ Dự án dù được triển khai từ năm 2017 tới nay, mới chỉ dừng lại ở mức điều tra, khảo sát, cấp phiếu khảo sát nhu cầu đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho các hộ gia đình bị thu hồi đất, tổ chức hội nghị tuyên truyền, tư vấn, tuyển sinh đào tạo nghề, phát phiếu đăng ký học nghề… Tuy nhiên, các công tác này chưa hề có kết quả nào rõ rệt, thời gian còn lại để thực hiện dự án không nhiều. Trong khi đó, các cơ quan chức năng cũng chưa chú trọng đúng mức đến việc giải quyết quyền lợi cho các hộ dân bị ảnh hưởng do phải bàn giao đất, di dời chỗ ở để thực hiện dự án. Ngoài ra, còn là những vấn đề liên quan đến việc điều chỉnh nhà ở xã hội thành đất phân lô, đất cây xanh bị giảm đi đáng kể… và cũng cần được rà soát, nghiên cứu kỹ lưỡng.

Cùng chia sẻ quan điểm về nội dung này, đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp cho rằng, nội dung Nghị quyết 53 đề cập đến 3 nội dung là tổng mức đầu tư, diện tích đất thu hồi và thời gian thực hiện. Tuy nhiên, 3 nội dung này đến nay Dự án đều chưa hoàn thành nên chưa có cơ sở để biết được tổng mức đầu tư và diện tích đất thu hồi, chỉ có thời gian thực hiện là biết đã chậm. Vì vậy, cần phân tích kỹ, nguyên nhân khiến phải sửa đổi nội dung Nghị quyết 53 là do Nghị quyết chưa đủ căn cứ, chưa thuyết phục, hay là do quá trình triển khai thực hiện còn vướng mắc, hay việc đánh giá tác động chưa rõ ràng?

Cho rằng việc Dự án chậm là điều đã rõ, đại biểu Phạm Văn Hòa, Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp bày tỏ băn khoăn liệu rằng đến hết năm 2024 Dự án có hoàn thành hay không? Nếu muốn thì cần phải "cật lực" đẩy nhanh hơn nữa việc thực hiện để đạt mục tiêu đề ra. Do đó, ĐB Phạm Văn Hòa đề nghị, Chính phủ cũng cần có một đánh giá kỹ lưỡng, báo cáo đánh giá cụ thể, rành mạch để trình Quốc hội về tiến độ hoàn thành Dự án.

Trách nhiệm của Quốc hội là đưa ra những quyết sách để tháo gỡ những khó khăn trong thực tiễn, bởi có những trường hợp phải điều chỉnh luật, có trường hợp phải ra Nghị quyết riêng. Do đó, đối với Dự án này, đa số đại biểu Quốc hội đề nghị, trong giải trình của Chính phủ đối với việc điều chỉnh nội dung Nghị quyết 53 cần có căn cứ thuyết phục, số liệu rõ ràng hơn nữa, cần phân tích kỹ trách nhiệm với sự cam kết mạnh mẽ để cuối năm 2024 Dự án phải được hoàn thành.