Đại biểu Quốc hội: Hàng chục triệu xe máy phải gắn thiết bị giám sát hành trình là khó khả thi

Chiều 24/11, Quốc hội tiến hành thảo luận ở hội trường về dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ.

Hàng chục triệu xe máy phải gắn thiết bị giám sát hành trình là khó khả thi

Phát biểu ý kiến về dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ tại hội trường, đại biểu Quốc hội Huỳnh Thị Phúc - Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho rằng, việc quy định về thiết bị giám sát hành trình là rất cần thiết để giám sát các vi phạm…

"Về quy định giám sát hành trình đối với phương tiện kinh doanh vận tải phải đảm bảo điều kiện có thiết bị giám sát hành trình là cần thiết để luật hóa quy định Nghị định số 15 về việc xe ô tô kinh doanh vận tải hành khách, xe kinh doanh vận tải hàng hóa và xe trung chuyển phải lắp thiết bị giám sát hành trình để giám sát các hành vi vi phạm của lái xe, hành vi vi phạm của hành khách và các vi phạm về giao thông vận tải đường bộ bởi dữ liệu giám sát hành trình là dữ liệu rất quan trọng phải được chuyển về Trung tâm giám sát của cơ quan chức năng theo thời gian phục vụ công tác bảo đảm an toàn trật tự giao thông, ngăn chặn, xử lý kịp thời hoặc đình chỉ ngay các hành vi nguy hiểm đến tính mạng của hành khách, người tham gia giao thông phục vụ kiểm soát, đánh giá việc chấp hành pháp luật của doanh nghiệp và lái xe", Huỳnh Thị Phúc nêu rõ.

Tuy nhiên, theo đại biểu Huỳnh Thị Phúc, đối tượng áp dụng còn khá rộng. Cụ thể tại Điểm c, khoản 1, Điều 33 về điều kiện tham gia giao thông có quy định xe cơ giới, xe máy chuyên dùng tham gia giao thông phải có thiết bị giám sát hành trình, thiết bị thu thập dữ liệu hình ảnh của người lái xe, dữ liệu hình ảnh bảo đảm an toàn theo quy định.

Đại biểu cho rằng, quy định như vậy có thể hiểu là tất cả các loại xe bao gồm cả xe cá nhân, không loại trừ xe thuộc các trường hợp có quy định riêng của Đảng, Nhà nước đều phải gắn giám sát hành trình. Do đó, đại biểu đề nghị cần phải cân nhắc tính phù hợp và thống nhất.

Nêu ý kiến, đại biểu Điểu Huỳnh Sang - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Phước đề nghị rà soát tách bạch các nội dung liên quan đến vận tải đường bộ trong dự án Luật này và Luật Đường bộ để đảm bảo thống nhất tránh chồng chéo.

Đại biểu nêu rõ, điểm c khoản 1 Điều 33 quy định xe cơ giới, xe máy chuyên dùng tham gia giao thông phải có thiết bị giám sát hành trình, thiết bị thu thập dữ liệu hình ảnh người lái xe theo quy định. Đại biểu bày tỏ thống nhất với quy định cơ sở dữ liệu thu được từ thiết bị giám sát hành trình sẽ được Trung tâm chỉ huy giao thông do Cảnh sát giao thông quản lý, vận hành, khai thác.

Đại biểu cho biết tính đến tháng 6/2023, cả nước có trên 6 triệu ô tô và 73 triệu mô tô, xe máy đang lưu hành. Nếu như dự thảo Luật được thông qua thì sẽ có đến hàng chục triệu xe máy phải gắn thiết bị giám sát hành trình là khó bảo đảm tính khả thi.

Đại biểu Điểu Huỳnh Sang cho biết nhiều quốc gia trên thế giới, người dân không lắp đặt camera hành trình để chứng minh sự trong sạch mà thay vào đó cơ quan chức năng phải chứng minh chủ phương tiện có vi phạm thì mới được xử phạt.

Mặt khác, việc bắt buộc lắp thiết bị giám sát hành trình có thể vi phạm quyền riêng tư của công dân, liên quan đến tiêu chuẩn chất lượng của thiết bị, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn. Quy định bắt buộc khó khả thi bởi số lượng xe máy là quá lớn trong khi thu nhập người dân còn thấp, đời sống người dân còn khó khăn…

Từ những phân tích trên, đại biểu Điểu Huỳnh Sang cho rằng quy định này chưa phù hợp với thực tế trong khi phạm vi tác động rộng. Do đó đại biểu đề nghị Ban soạn thảo chỉ quy định gắn thiết bị giám sát hành trình đối với xe kinh doanh vận tải như hiện hành và quy định cụ thể hơn về Trung tâm tích hợp phân tích dữ liệu.

Nên khuyến khích người dân lắp camera hành trình chứ không nên bắt buộc

Đại biểu Dương Khắc Mai - Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông đề nghị tiếp tục nghiên cứu, rà soát kỹ lưỡng, đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật, nhất là đảm bảo sự thống nhất, đồng bộ với các quy định của dự thảo luật Đường bộ như vận tải, đưa đón học sinh bằng xe ô tô, vận tải hành khách, hàng hoá… nhằm tránh sự chồng chéo, mâu thuẫn và Chương XXI của Bộ luật Hình sự về các tội xâm phạm trật tự, an toàn giao thông.

Theo dự thảo Luật, cơ quan soạn thảo đề xuất xe cơ giới, xe máy chuyên dùng khi tham gia giao thông phải có thiết bị giám sát hành trình; thiết bị thu thập dữ liệu, hình ảnh người lái xe. Cụ thể, tại điểm c, khoản 1 Điều 33 quy định "Có thiết bị giám sát hành trình; thiết bị thu thập dữ liệu, hình ảnh người lái xe, dữ liệu, hình ảnh bảo đảm an toàn hành trình theo quy định."

Trong khi đó, theo dự thảo Luật, xe cơ giới gồm: xe ô tô; rơ moóc hoặc sơ mi rơ moóc được kéo bởi xe ô tô; xe chở hàng bốn bánh có gắn động cơ; xe chở người bốn bánh có gắn động cơ; xe mô tô; xe gắn máy và các loại xe tương tự kể cả phương tiện giao thông công nghệ mới, phương tiện giao thông đa tính năng.

Như vậy, so với quy định hiện hành, không chỉ xe ô tô kinh doanh vận tải mà xe ô tô cá nhân cũng phải có camera giám sát hành trình. Việc quy định bắt buộc xe có giới, xe máy chuyên dùng phải có thiết bị giám sát hành trình; thiết bị thu thập dữ liệu, hình ảnh người lái xe, dữ liệu, hình ảnh bảo đảm an toàn hành trình như vậy sẽ làm mất quyền riêng tư của người điều khiển xe cũng như người ngồi trong xe; nếu bắt buộc như vậy, người sử dụng xe sẽ mất thêm một khoản tài chính để lắp đặt các thiết bị giám sát hành trình.

Đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo nên cân nhắc việc khuyến khích người dân sử dụng xe cá nhân thực hiện lắp camera hành trình chứ không nên bắt buộc, trừ các trường hợp bắt buộc phải lắp đặt camera hành trình như trên xe vận chuyển hành khách, xe kinh doanh vận tải nhằm ngăn chặn các hành vi chèn ép hành khách, không trung thực trong việc vận chuyển hàng hóa.