Đạo diễn Việt Linh sinh năm 1952 tại Sài Gòn, tốt nghiệp Khoa Đạo diễn, Đại học Điện ảnh VGIK (Liên bang Xô Viết cũ) niên khóa 1980-1985, hiện sinh sống và làm việc tại Pháp.
Từ năm 1971, bà tham gia hoạt động điện ảnh với vai trò dựng phim, biên tập, biên kịch và là đạo diễn của nhiều tác phẩm điện ảnh nổi tiếng như Nơi bình yên chim hót (1986), Phiên tòa cần Chánh án (1987), Gánh xiếc rong (1988 - Giải bạc, Giải đạo diễn xuất sắc Liên hoan phim quốc gia 1990, Giải nhất Liên hoan phim Phụ nữ Madrid - Tây Ban Nha 1992. Grand Prix Liên hoan phim Fribourg - Thụy sĩ, 1992), Dấu ấn của quỷ (1992 - Giải quay phim, họa sĩ xuất sắc Liên hoan phim quốc gia 1993, Giải đặc biệt Liên hoan phim Châu Á Thái Bình Dương - Fukuoka Nhật Bản 1993), Chung cư (1999 - Giải B Hội điện ảnh Việt Nam 2000, Giải đạo diễn, Ban giám khảo Francophonie Liên hoan phim Namur - Bỉ 2000), Mê Thảo - Thời vang bóng (2002 - Giải họa sĩ, diễn viên phụ Liên hoan phim quốc gia 2004; Bông hồng vàng Liên hoan phim Bergamo - Ý 2003; Giải nhì Quỹ cổ động phát hành quốc tế Francophonie 2004).
Năm 2014, bà trở về Việt Nam dựng vở kịch Thiên Thiên. Năm 2016 bà dựng sân khấu kịch Hồng Hạc tại Trường múa thành phố Hồ Chí Minh.
Bà còn là tác giả và chủ biên Tủ sách điện ảnh với nhiều tác phẩm như Dạo chơi vườn điện ảnh, Ý tưởng nghề nghiệp, 20 bài học điện ảnh, Chuyện mình chuyện người, Năm phút với gác xép và tập sách khác là Ở đây có nắng mà như bà chia sẻ là bộ phim truyền hình dài tập trên giấy thể hiện tâm tư “khát làm phim qua chữ” của mình.
Trong tập sách mới ấn hành của đạo diễn Việt Linh, Giấy không gói được than cháy dở, tập hợp 60 bài viết về điện ảnh từ năm 1988 đến gần đây nhất là năm 2017, tất cả bài viết đều có dấu mốc thời điểm, nhưng tác giả không sắp xếp theo trật tự thời gian mà sắp xếp theo trật tự chữ cái các nhan đề bài viết. Về cách sắp xếp này, theo nhà báo Lê Hồng Lâm thì đó “dường như là một sắp xếp tinh ý khác của chị, bởi đọc những bài viết từ năm 1988 đến những bài viết mới đây, khoảng thời gian cách biệt gần 30 năm, ta vẫn thấy một tinh thần xuyên suốt và lấp lánh bởi ma lực chữ và hình. Cái niềm say đắm vì hình, vì chữ ấy còn được thể hiện sâu đậm trong những bài viết về điện ảnh, về những bộ phim xuất sắc, những đạo diễn tinh hoa từ quốc tế đến trong nước cho độc giả Việt Nam. Ngoài điện ảnh - tức là hình, tôi nghĩ Việt Linh còn có “năng lực đặc biệt” về chữ, qua nhữnng bài viết khúc chiết, bố cục chặt chẽ, cách dùng từ tinh tế, thông minh để làm bật lên những cảm xúc, suy tư và cả tự vấn khi tiếp cận một bộ phim hay, một đạo diễn giỏi”.
Nhà báo Lê Hồng Lâm cũng thừa nhận “Việt Linh dành nhiều bài viết để bình luận về các bộ phim xuất sắc, về những đạo diễn bậc thầy, nhưng đôi lúc chị cũng có những bài viết tản mạn duyên dáng, tất nhiên không đi xa quỹ đạo điện ảnh mà chị xây dựng từ đầu”.
Cuốn sách có không ít bài hay về phim truyện. Những bài như Khăn trắng đi tìm sự thật, Giấy không gói được than cháy dở… viết về những bộ phim tài liệu mà sức mạnh nghệ thuật, nhìn theo cách nào đó, có lẽ còn lớn hơn sức mạnh nghệ thuật của phim truyện. Bởi, ở những phim này, hơn ở đâu hết, người xem đối diện với cái thực tuyệt đối, thông qua cái nhìn khác biệt của nhà làm phim.
Sách do Nhà xuất bản Văn hóa - Văn nghệ ấn hành. Nhân dịp này, Nhà xuất bản Văn hóa - Văn nghệ sẽ tổ chức một buổi giao lưu với đạo diễn Việt Linh và ra mắt tác phẩm Giấy không gói được than cháy dở vào lúc 9-12g ngày 20/01 tại Sân khấu chính Đường sách Nguyễn Văn Bình, thành phố Hồ Chí Minh.
Võ Vân
