ĐBQH: Xây dựng trung tâm văn hóa ở nước ngoài giúp giới thiệu và lan tỏa hình ảnh văn hóa đất nước, con người Việt Nam nên cần có cơ chế đặc biệt

Bổ sung thêm đối tượng thụ hưởng là các di sản, di tích ở địa phương hiện nay chưa được xác định cấp bậc

Theo ĐBQH Trình Lam Sinh - Đoàn ĐBQH tỉnh An Giang, qua nghiên cứu các báo cáo, tờ trình và dự thảo Nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035, ông nhận thấy cơ quan soạn thảo đã điều chỉnh nhiều vấn đề, góp ý tại kỳ họp thứ 7 và bổ sung nhiều nội dung cụ thể nhằm hoàn thiện hồ sơ trình Quốc hội tại kỳ họp lần này.

Trong đó, có việc không chuyển dự án 6 của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2025-2030 vào chương trình.

Về cơ bản, vị ĐBQH tỉnh An Giang bày tỏ thống nhất thông qua Nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình trong kỳ họp lần này. Góp ý cụ thể, đại biểu cho rằng, đối tượng thụ hưởng của chương trình rất rộng, bao gồm người Việt Nam trong và ngoài nước, văn nghệ sĩ, doanh nghiệp, thiết chế văn hóa, riêng các loại hình di sản, di tích thì chưa xác định đến các quốc gia. Đại biểu đề nghị bổ sung thêm đối tượng là các di sản, di tích ở địa phương hiện nay chưa được xác định cấp bậc.

Theo đại biểu, loại hình này có rất nhiều trong dân gian, rất cần được quan tâm, bảo tồn và phát huy, bởi nó được hình thành trong quá trình hình thành và phát triển của dân tộc trong hàng nghìn năm qua.

Về mục tiêu tổng quát và mục tiêu cụ thể của các giai đoạn, đã có nhiều sự điều chỉnh, thay đổi về nội dung. Đại biểu cũng bày tỏ đồng tình khi chương trình đã định hướng phát triển ngành công nghiệp văn hóa với sản phẩm cụ thể đến năm 2030 phấn đấu đóng góp vào 7% GDP và 8% vào năm 2035. Quan đó góp phần phát triển văn hóa thành sức mạnh nội sinh của nền kinh tế, sức mạnh nội sinh của con người và xã hội Việt Nam.

Cần có cơ chế đặc biệt để lan tỏa hình ảnh văn hóa đất nước, con người Việt Nam đến quốc tế

Về kinh phí thực hiện chương trình, theo đại biểu, báo cáo thẩm tra cho thấy còn nhiều ý kiến khác nhau về dự toán gần 250.000 tỷ chia làm 2 giai đoạn. Tuy nhiên, ông cho rằng dự toán này là phù hợp. Bởi khi áp vào các mục tiêu cụ thể và các nhiệm vụ cụ thể của từng giai đoạn để sản phẩm của những nhiệm vụ có yêu cầu rất cao, thậm chí có những nhiệm vụ đòi hỏi phải đạt 100%, chưa kể các mục tiêu và nhiệm vụ khác cũng có yêu cầu giải ngân rất cao.

Về vấn đề tỷ lệ vốn từ ngân sách địa phương thực hiện chương trình là gần 25%, tức là khoảng trên 30.000 tỷ đồng trong giai đoạn 2025-2030. Đại biểu bày tỏ quan điểm, hiện nay theo các báo cáo kinh tế và ngân sách cho thấy còn nhiều tỉnh, thành trong cả nước có nguồn thu chưa đủ cân đối, còn nhận hỗ trợ ngân sách trung ương từ 50% trở lên nên rất khó khăn cho việc đối ứng với tỷ lệ mà chương trình đã dự toán.

Từ đó, đại biểu đề nghị Chính phủ nghiên cứu thêm về tỷ lệ vốn ngân sách địa phương để thực hiện chương trình. Bởi vì, hiện nay nhiều địa phương có điều kiện kinh tế, xã hội còn khó khăn nên khó đáp ứng được việc đối ứng với chương trình. Đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu và nếu được thì sẽ xây dựng về nguyên tắc, về cơ chế phân bổ cũng như khả năng đối ứng linh hoạt hơn để nhằm hỗ trợ cho các địa phương còn khó khăn về ngân sách.

Về đề xuất xin ý kiến Quốc hội về nhiệm vụ đầu tư xây dựng một số trung tâm văn hóa Việt Nam ở nước ngoài, đại biểu bày tỏ thống nhất bởi vấn đề này nằm ngoài quy định của Luật Đầu tư công. Việc xây dựng các trung tâm văn hóa ở nước ngoài sẽ giúp chúng ta giới thiệu và lan tỏa hình ảnh văn hóa đất nước, con người Việt Nam với quốc tế nên cần có cơ chế đặc biệt để thực hiện.

"Ở nội dung này, tôi thấy Hàn Quốc vẫn có trung tâm văn hóa ở Việt Nam để họ giới thiệu, lan tỏa và quảng bá văn hóa của họ tại đất nước mình, tại sao chúng ta lại không làm như thế này ở nước ngoài" - đại biểu băn khoăn.

Bày tỏ kỳ vọng rất nhiều vào Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035, đại biểu Trình Lam Sinh cho rằng, nếu chúng ta triển khai thực hiện đầy đủ các mục tiêu cũng như các nhiệm vụ cụ thể của từng giai đoạn thì sẽ phát triển được ngành công nghiệp văn hóa thông qua việc tìm kiếm, phát huy các loại hình văn hóa truyền thống của dân tộc để hình thành các sản phẩm tiêu biểu để quảng bá và giới thiệu ra quốc tế.

Dự thảo chương trình đã được chỉnh sửa, tiếp thu một cách khoa học

Quan tâm đến Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035, ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương) cho rằng, dự thảo chương trình đã được chỉnh sửa, tiếp thu một cách khoa học những ý kiến đóng góp của các đại biểu Quốc hội trong thảo luận tại kỳ họp thứ 7 nên đã hoàn thiện hơn rất nhiều. Vì vậy, bà nhất trí với các nội dung của dự thảo này.

Góp ý cụ thể về mục tiêu số 5 là đến năm 2030 phấn đấu 100% các đơn vị thực hiện hoạt động văn hóa, nghệ thuật thực hiện chuyển đổi số, ứng dụng các thành tựu cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4, đại biểu cho rằng khái niệm các đơn vị thực hiện hoạt động văn hóa nghệ thuật vẫn còn chưa rõ nội hàm, nên đề nghị sửa thành "các đơn vị sự nghiệp công lập lĩnh vực văn hóa, nghệ thuật".

"Hơn nữa, theo như báo cáo thẩm tra của Ủy ban Văn hóa và Giáo dục, tôi hoàn toàn nhất trí việc chuyển đổi số và các thành tựu cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 là lĩnh vực rất rộng lớn với nhiều ứng dụng và nhiều cấp độ cho nhiều hoạt động khác nhau. Vì vậy, cần cụ thể hơn trong việc xác định chỉ tiêu tại dự thảo của chương trình" - đại biểu Việt Nga góp ý.

Cũng theo đại biểu, tại nhiệm vụ 4 "bảo tồn, phát huy các giá trị di sản văn hóa dân tộc", có đưa ra chỉ tiêu 80% các tỉnh nghiên cứu tổ chức thí điểm mô hình bảo tàng sinh thái nếu khả thi tại các địa phương có giá trị văn hóa đặc trưng để bảo vệ, phát huy toàn bộ đời sống văn hóa cộng đồng. Đại biểu cho rằng, khi đưa ra con số cụ thể là 80% các tỉnh triển khai hoạt động trên nhưng lại gắn với cụm từ "nếu khả thi" khiến cho số liệu cụ thể này không còn ý nghĩa nữa, vì vậy cần xem xét lại nội dung chi tiết của chỉ tiêu này.