Đến Hội An, khách Tây ăn một món rồi cảm thán: "Ước gì tôi biết đến nó sớm hơn!"

Nền ẩm thực phong phú, đa dạng luôn là một trong những yếu tố hàng đầu thu hút du khách nước ngoài đến với Việt Nam. Gordon Ramsay - một người đầu bếp nổi tiếng, từng đứng sau và làm ban giám khảo cho nhiều cuộc thi ẩm thực uy tín đã từng chọn Việt Nam là một trong 2 điểm đến ẩm thực hấp dẫn hàng đầu thế giới. Những món ăn như phở bò, hủ tiếu hay cơm tấm đều gây ấn tượng mạnh trong lòng du khách, đặc biệt là trong lần thử đầu tiên. 

Mới đây, một blogger - cô gái người Úc gốc Anh tên Lucy Blair, khi đến Hội An đã bày tỏ sự thích thú với một món ăn cô được thử. Thậm chí cô gái nói rằng đây là món ăn ngon nhất cô từng được ăn ở Việt Nam và ước gì cô có thể phát hiện ra nó sớm hơn. Trong video có thể thấy, món ăn Lucy đang thưởng thức chính là bánh xèo. 

Lucy Blair là một blogger 23 tuổi người Úc gốc Anh. Hiện cô đang tận hưởng kỳ nghỉ ở nhiều tỉnh thành Việt Nam. (Ảnh Instagram @lucy_blairr)

Bánh xèo cũng là một trong những món ăn nổi bật trong nền ẩm thực Việt. Nó có mặt ở hầu hết mọi địa điểm du lịch, dọc 3 miền Bắc - Trung - Nam của dải đất hình chữ S. Tuy nhiên ít ai biết rằng, bánh xèo mỗi nơi lại một khác. Khác ở nguyên liệu, hương vị hay cả là ở bát nước chấm ăn kèm. 

Nếm vị bánh xèo 3 miền Bắc - Trung - Nam

Dù là bánh xèo của miền nào thì đặc điểm chung của loại bánh này vẫn là có vẻ ngoài màu vàng ươm, giòn rụm. Vỏ bánh thường được làm những hạt gạo xay nhuyễn bằng tay, hay xay với cối đá hoặc máy. Nước cốt gạo sau khi xay được sẽ lên màu với bột nghệ, trứng gà để tạo ra màu vàng ươm đẹp mắt. Ngoài công đoạn xay gạo làm bánh, việc đổ bột bánh vào chảo cũng được coi là "cả một nghệ thuật". Đổ bánh đúng cách sẽ giúp bánh có vẻ ngoài đẹp hơn, từ đó bánh giòn đều hơn, chín nhanh hơn. 

Đặc điểm chung của bánh xèo là đều có vẻ ngoài màu vàng ươm, giòn rụm. (Ảnh minh họa)

Điểm khác nhau nổi bật giữa bánh xèo 3 miền Bắc - Trung - Nam chính là nằm ở nhân bánh hoặc phần nước chấm. Trong đó, nước chấm ở Trung Bộ - nơi được coi là quê hương của bánh xèo là đặc biệt hơn cả. 

1. Bánh xèo Bắc Bộ

Bánh xèo là món ăn đường phố dân dã tại nhiều địa phương Bắc Bộ, nổi bật có thể kể tới là ở thủ đô Hà Nội. Bánh vỏ ngoài có màu vàng, kích thước mỗi bánh khoảng bằng lòng bàn tay. Bánh được chiên trong chảo dầu lớn, lòng sâu, từ đó đem lại vị giòn rụm và màu vàng đều. Phần nhân bên trong bánh có tôm, thịt, hành tây, giá đỗ hay một số loại rau thơm. 

Cách ăn phổ biến của người Bắc là cuốn bánh cùng với bánh đa, kèm thêm một số loại rau bên ngoài nữa, rồi chấm với bát nước mắm ớt tỏi. Tất cả hòa quyện với nhau tạo nên một vị ngọt ngọt, chua chua của món bánh màu vàng này. Bên cạnh đó, tại các cửa hàng phục vụ bánh xèo, người ta cũng thường bán kèm món ăn khác, gọi là nem lụi. Đây được coi là "cặp đôi" món ăn mà du khách nên thử khi đến với những quán bánh xèo ở miền Bắc. 

Cách ăn phổ biến của bánh xèo là cuốn bánh trong bánh đa cùng các nguyên liệu khác, rồi chấm với nước chấm. (Ảnh Mai Hà Mỹ Hân)

Bánh xèo ở miền Bắc có kích thước bằng lòng bàn tay, ăn kèm với các loại rau thơm và chấm nước mắm ớt tỏi. (Ảnh minh họa)

2. Bánh xèo Trung Bộ

Miền Trung được coi là cái nôi, là quê hương của bánh xèo. Chính vì vậy, món ăn này phổ biến ở rất nhiều tỉnh thành Trung Bộ. Có thể kể tới như Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định... Bánh xèo miền Trung khác biệt hoàn toàn với bánh xèo các vùng miền khác ở kích thước, dầu chiên bánh, nhân bánh và cả bát nước chấm ăn kèm. 

Đầu tiên là về kích thước. Thay vì được chiên trong chảo lớn, sâu lòng, một số nơi ở miền Trung chiên bánh xèo trong những khay chảo nhỏ làm từ gang hay đất nung. Người dân bản địa cho biết, việc này sẽ giúp bánh ngon hơn, giòn hơn. Cũng chính vì vậy, kích thước của bánh sẽ nhỏ hơn. Dầu dùng để chiên bánh cũng là loại dầu phụng, hay còn gọi là dầu lạc. Loại dầu này có mùi thơm béo rất riêng biệt. Nhân bên trong bên cạnh thịt, tôm, giá đỗ thì có thể có thêm mực. 

Nhân bánh xèo Trung Bộ có thể có cả tôm và mực, được chiên trong những khay chảo nhỏ. (Ảnh minh họa)

Khác biệt hơn cả là phần nước tương chấm, được làm từ gan heo, mè, đậu phụng xay nhuyễn và bột gạo. (Ảnh minh họa)

Đặc biệt hơn cả là nước chấm của bánh xèo miền Trung. Không chỉ là nước mắm có tỏi ớt, loại truyền thống ăn với bánh xèo ở đây là nước tương, được làm từ gan heo, mè, đậu phụng xay nhuyễn và bột gạo. 

Những quán bánh xèo nổi tiếng vùng Trung Bộ có thể kể đến là bánh xèo Bà Dưỡng ở Đà Nẵng, bánh xèo trong phố cổ Hội An, bánh xèo tôm nhảy, hay bánh xèo có cả thịt bò và lớp trứng mỏng bên trên ở Bình Định. 

3. Bánh xèo Nam Bộ

Ở Nam Bộ, bánh xèo phổ biến ở các tỉnh miền Tây như Cần Thơ với bánh xèo Mười Xiêm; ở Bến Tre với bánh xèo nhân ốc, hến. Điểm khác biệt lớn nhất so với bánh xèo ở 2 miền Bắc, Trung, đó là bánh xèo miền Nam có kích thước to hơn cả. 

Với bánh xèo ở Cần Thơ, nguyên liệu làm nên bánh cũng đa dạng hơn, khi có nước cốt dừa, nấm mối hay sắn thái sợi. Còn với bánh xèo ở Bến Tre, phần nhân sẽ có cả những con ốc gai hay hến, tạo nên hương vị ngòn ngọt, dai dai rất khác lạ. Ở một số địa phương khác, người ta còn biến tấu phần nhân bánh xèo là thịt vịt. 

Bánh xèo ở Nam Bộ thường có kích thước lớn...

và có thể dùng thêm nhiều nguyên liệu khác cho vào nhân như ốc gạo, thịt vịt, nấm mối... (Ảnh minh họa)

Dù là mang loại nhân ra sao, nước chấm như thế nào hay ở vùng miền nào đi chăng nữa, thì bánh xèo nói chung vẫn là một trong những món ăn dân đã, thân thuộc, để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng thực khách, đặc biệt là du khách nước ngoài khi đến với dải đất hình chữ S. Năm 2016, bánh xèo từng xuất hiện trong một bài viết của CNN là được khẳng định là một trong những món ăn ngon nhất Việt Nam bên cạnh phở, bún chả hay cà phê.