(Tổ Quốc) - Nằm nép mình bên dòng sông Ô Lâu huyền thoại, làng Hội Kỳ (xã Hải Chánh, huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị) là một ngôi làng cổ độc đáo. Nơi đây hiện đang còn lưu giữ những nếp nhà trăm năm với kiến trúc tinh xảo làm say lòng biết bao du khách.
 Lịch sử làng Hội Kỳ có ghi chép, ngôi làng được thành lập cách đây hơn 400 năm bên dòng sông Ô Lâu huyền thoại. Nét độc đáo của Hội Kỳ chính là những ngôi nhà rường cổ có tuổi đời hàng trăm năm được dân làng gìn giữ qua nhiều thế hệ. |
 Hiện tại, Hội Kỳ được biết đến là ngôi làng có nhiều nhà cổ nhất tại tỉnh Quảng Trị với hơn 20 ngôi trên 100 năm tuổi và 6 ngôi nhà có tuổi đời hàng trăm năm. Đây đều là những ngôi nhà có từ thời làng mới khai canh, lập ấp. |
 Các ngôi nhà rường cổ tại Hội Kỳ khiến nhiều người không ngớt lời trầm trồ khen ngợi là bởi sự cầu kỳ về mặt kiến trúc qua bàn tay khéo léo của những người thợ mộc ngày xưa. |
 Tất cả hệ thống cột, kèo trong các nhà rường đều được làm bằng gỗ và chạm trổ rồng phượng hết sức tinh xảo. |
 |
 Người dân làng Hội Kỳ cho biết, nhà cổ trong làng chủ yếu được làm bằng gỗ mít. Trước đây, tùy vào nhu cầu và điều kiện của mỗi gia đình mà nhà được thiết kế khác nhau nhưng nhiều nhất vẫn là kiểu 3 gian 2 chái hoặc 1 gian 2 chái. |
 Thông thường thì gian giữa dùng đặt bàn thờ Phật và tổ tiên. Hai gian hai bên dùng để tiếp khách và không gian sinh hoạt. Các chái là nơi để ở theo quy luật "nam tả, nữ hữu". |
 Nhìn chung ở Hội Kỳ, các nhà cổ đều khá thấp nhưng đông ấm hè mát, có thể chống được bão. |
 Hệ thống vi kèo trong các nhà rường cổ được chạm trổ tinh xảo, vô cùng bắt mắt... |
 |
 Nội thất trong nhà được gia chủ treo các bức hoành phi, bức liễn, câu đối,... |
 ...nhiều vật dụng cũ được trưng bày, đây đều là những hiện vật được gìn giữ qua nhiều thế hệ. |
 Nếp nhà trăm năm ẩn hiện trong từng chi tiết nhỏ khiến nhiều du khách trong và ngoài nước từng đặt chân đến đây đều phải trầm trồ ngợi khen. |
 |
 Được biết, trước năm 1975 tại Hội Kỳ có hơn 100 ngôi nhà cổ, nhưng theo thời gian với nhiều biến động đến nay số lượng nhà cổ đã giảm đi nhiều. Vì điều kiện trùng tu khó khăn nên nhiều gia đình buộc phải bán đi. Giá bán lúc bấy giờ bằng hàng chục nghìn đồng tiền miền Bắc tương đương với hàng chục cây vàng. |
 Những ngôi nhà cổ ở làng Hội Kỳ là nơi lưu giữ nhiều giá trị về văn hóa, kiến trúc rất đặc trưng của làng quê Việt Nam. Nơi đây còn là biểu tượng cho sự tài hoa trong việc xây dựng kiến trúc của thế hệ đi trước. Trước sự "biến mất" dần những mái nhà cổ, nhiều năm qua người dân Hội Kỳ đang cố gắng tìm cách để bảo tồn và phát huy những gì còn lại. |
Lê Chung
