(Tổ Quốc) - Nhờ sự chủ động, phối hợp nhịp nhàng của các bộ, ngành trong điều hành giá đã giúp chỉ số giá tiêu dùng (CPI) đạt mức tăng theo đúng kịch bản Ban chỉ đạo đưa ra từ đầu năm, góp phần chuyển dần giá một số mặt hàng nhà nước quản lý theo thị trường và hỗ trợ cho tăng trưởng của nền kinh tế.
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Trưởng Ban chỉ đạo điều hành giá của Chính phủ đã đánh giá cao vai trò của các bộ, ngành tại phiên họp Quý III/2018 của Ban chỉ đạo diễn ra vào sáng 28/9.
 Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ chỉ đạo cuộc họp (Ảnh: Thành Chung) |
Theo báo cáo của Tổ giúp việc cho Ban chỉ đạo, trong tháng 9, CPI tăng 0,59% so với tháng 8/2018 (trong khi kịch bản là tăng 0,6 - 0,7%). Tháng 8 và tháng 9/2018 ghi nhận mức tăng CPI chậm lại so với 6 tháng trước đó. Tính chung 9 tháng đầu năm, CPI tăng bình quân 3,57%.
“Diễn biến chỉ số giá tiêu dùng trong 9 tháng qua tương đối sát với dự báo trước đó đưa ra là một số yếu tố làm gia tăng sức ép lên mặt bằng giá mang tính quy luật hàng năm, ví như giá một số mặt hàng tăng cao vào dịp lễ, Tết và nhanh chóng giảm trở về bình thường sau Tết. Trong các tháng gần đây, mặt bằng giá thị trường trong nước chịu áp lực lớn từ biến động tăng cao của giá xăng dầu thế giới; giá thịt lợn hồi phục và hiện đang ở mức cao; giá vật liệu xây dựng tăng trong các tháng gần đây; giá điện nước lũy tiến tăng vào mùa nắng nóng, giá một số dịch vụ ăn uống ngoài gia đình tăng trong các tháng cao điểm du lịch...”, đại diện Tổ giúp việc cho hay.
Về chính sách tiền tệ, Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho hay, chính sách tiền tệ đang thể hiện vai trò tích cực trong kiểm soát lạm phát. Dự báo tới hết tháng 9 này, lạm phát cơ bản khoảng từ 1,44% vẫn đang ở mức thấp. Dự báo cả năm nay mức này sẽ tăng khoảng 1,5% vẫn bảo đảm trong phạm vi tăng 1,6- 1,8% theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ.
Trong bối cảnh xung đột thương mại Hoa Kỳ- Trung Quốc leo thang, nhiều quốc gia có xu hướng tăng lãi suất thì lãi suất ở trong nước vẫn tiếp tục được điều hành ổn định. Tình hình tỷ giá cũng có áp lực nhất định nhưng NHNN đã kịp thời điều hành tỷ giá trung tâm linh hoạt, điều tiết thanh khoản, lãi suất tiền VND hợp lý, tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền nên thanh khoản thị trường vẫn đảm bảo, các giao dịch ngoại tệ diễn ra thông suốt.
Bên cạnh đó, các Bộ: Công Thương, Y tế, Giáo dục và Đào tạo, Xây dựng, NN&PTNT, TT&TT tích cực thực hiện các giải pháp về cơ cấu lại sản xuất, quản lý giá các mặt hàng thuộc trách nhiệm của Bộ như xăng dầu, giá dịch vụ y tế, giáo dục, vật liệu xây dựng, lương thực, viễn thông,… theo sát kịch bản đề ra.
Đáng chú ý cơ chế xác định giá một số mặt hàng dịch vụ nhà nước quản lý từng bước được chuyển sang thị trường như giá khí cho sản xuất điện trong báo tiêu (từ 01/9), giá dịch vụ y tế (từ Quý I) và mới đây giá dịch vụ giáo dục.
Bộ Y tế và Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã tiến hành các công tác chuẩn bị đấu thầu thuốc tập trung ở cả 2 kênh này trong năm 2018. Trong đó, Bảo hiểm xã hội Việt Nam thực hiện đấu thầu đối với 9 hoạt chất (20 loại thuốc), Bộ Y tế thực hiện đấu thấu đối với 27 hoạt chất (173 loại thuốc). Dự kiến giá thuốc do Bảo hiểm y tế đấu thầu trong năm 2018 sẽ được thực hiện trong năm 2019 và giảm khoảng 10% so với hiện nay. Đối với việc đấu thầu vật tư y tế tập trung, Bộ Y tế đã tiến hành rà soát để lên kế hoạch thực hiện đấu thầu đối với 4 loại vật tư y tế.
“Các bộ, ngành đã góp phần tích cực trong việc kiểm soát tốc độ tăng CPI, tạo dư địa cho việc kiểm soát lạm phát bình quân năm 2018 ở mức dưới 4% theo chỉ tiêu Quốc hội giao, khoảng 3,95%”, đại diện Tổ giúp việc nhìn nhận.
Ngoài ra, NHNN và Tổng cục Thống kê cũng đưa ra kịch bản của riêng từng cơ quan về CPI của cả năm 2018 nhưng đều ở mức dưới 4%.
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Trưởng Ban chỉ đạo đánh giá công tác quản lý, điều hành giá tháng 9 và 9 tháng năm 2018 đã được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quan tâm chỉ đạo, các thành viên của Ban Chỉ đạo quyết liệt điều hành, bám sát thực tiễn và tăng tính dự báo, chủ động thực hiện. Diễn biến của lạm phát tháng 9 và 9 tháng cơ bản trùng khớp với dự báo từ đầu năm.
“Chúng ta vừa điều hành giá nhiều mặt hàng cơ bản theo thị trường, vừa đưa được giá các dịch vụ công, mặt hàng do Nhà nước quản lý theo cơ chế thị trường trong bối cảnh biến động của giá hàng hoá thế giới, thiên tai bão lũ phức tạp mà CPI tháng 9 chỉ tăng ở mức 0,59% là thành công”, Phó Thủ tướng nêu rõ và nhận định với mức tăng trưởng 9 tháng đầu năm ở mức 6,98% và lạm phát được kiểm soát tốt đã góp phần củng cố nền tảng vĩ mô, yếu tố rất quan trọng đối với nền kinh tế.
Phó Thủ tướng nhận định việc điều hành chỉ số giá các tháng còn lại của năm có yếu tố thuận lợi là đi đúng hướng kịch bản đã xây dựng. Sản xuất nông nghiệp tăng trưởng cao, nguồn cung về lương thực thực phẩm ổn định, dồi dào; giá thuốc chữa bệnh, một số vật tư thiết bị y tế sắp tới sẽ tổ chức đấu thầu, ước giảm thêm khoảng 15%-17% giá khám chữa bệnh hiện hành. Giá cước viễn thông ổn định và có xu hướng giảm; lạm phát cơ bản đang ở mức thấp, áp lực về tỷ giá có dấu hiệu hạ nhiệt hơn; cung tiền cũng như tín dụng được điều hành thận trọng, phù hợp với mục tiêu hỗ trợ tăng trưởng; áp lực từ điều chỉnh giá một số mặt hàng do Nhà nước quả lý từ nay đến cuối năm không lớn…
Tuy nhiên, cũng có những nhân tố tiếp tục phải theo dõi, cập nhật, nhất là giá cả thế giới, đặc biệt giá dầu “đứng” ở mức cao, tình hình thời tiết diễn biến phức tạp, đòi hỏi phải tiếp tục nỗ lực, không để xảy ra lạm phát kỳ vọng. Mục tiêu giữ lạm phát của năm 2018 ở khoảng 3,7% – 3,95%.
 Ảnh: Thành Chung |
Do vậy, Trưởng Ban chỉ đạo yêu cầu các bộ, ngành, các địa phương theo dõi sát diễn biến giá cả các mặt hàng thiết yếu như lương thực, thực phẩm, xăng dầu, gas, đặc biệt là ở thời điểm lễ Giáng sinh, Tết dương lịch, thiên tai, bão lũ để có giải pháp điều hành phù hợp và chuẩn bị các nguồn cung kịp thời để hạn chế tăng giá, điều hòa cung cầu.
NHNN điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt theo tín hiệu thị trường, phấn đấu ổn định mặt bằng lãi suất, tỷ giá, điều hành lạm phát cơ bản trong khoảng 1,5 – 1,6%.
Đối với mặt hàng xăng dầu, Bộ Công Thương, Tài chính tiếp tục theo dõi sát diễn biến giá xăng dầu thế giới, nhất là vào mùa rét, sử dụng Quỹ bình ổn giá một cách phù hợp trên cơ sở Nghị định 83/2014/NĐ-CP về kinh doanh xăng dầu, để hạn chế mức tăng giá mặt hàng này đến CPI nói chung. Sớm nghiên cứu giảm thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng xăng sinh học E5, phấn đấu tăng tỷ trọng sử dụng nhiên liệu sinh học so với tổng lượng cung xăng dầu ra thị trường, đáp ứng hai mục tiêu bảo vệ môi trường và giảm mặt bằng giá xăng dầu. Trường hợp giá xăng dầu thế giới tăng cao đột biến và tỷ giá tăng cao, có thể sử dụng Quỹ bình ổn giá và ngừng trích lập quỹ.
Bộ NN&PTNT đẩy mạnh điều hòa cung cầu đối với mặt hàng lương thực, thực phẩm, nhất là thịt lợn hơi, phối hợp với Bộ Công Thương có giải pháp bình ổn giá thực phẩm thành phẩm, khắc phục tình trạng mất cân đối cục bộ, tâm lý kỳ vọng, “găm” hàng chờ giá cao như hiện nay; theo dõi sát dịch tả lợn châu Phi đang lây lan rộng ở Trung Quốc, không để ảnh hưởng đến đàn lợn trong nước; cùng với các cơ quan hữu quan xúc tiến các thủ tục kiểm dịch động, thực vật, nhất là lương thực, thực phẩm sang các tỉnh của Trung Quốc.
Đối với Bộ Y tế và Bảo hiểm xã hội Việt Nam, Phó Thủ tướng nhấn mạnh cần tổ chức tốt đấu thầu thuốc tập trung trong kế hoạch 2018, sớm chuẩn bị khung khổ chính sách đấu thầu trong năm 2019, kiên quyết thí điểm đấu thầu vật tư y tế tại Bộ Y tế. Bộ Y tế khẩn trương ban hành thông tư để kết cấu chi phí tiền lương vào giá dịch vụ y tế ngay trong năm 2018.
Phó Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Tài chính, NHNN phối hợp chính sách tài khóa, tiền tệ, tiếp tục điều hòa tiền gửi tại Kho bạc Nhà nước, làm cho lượng tiền được lưu thông, giảm áp lực lạm phát. Bộ Tài chính chỉ đạo Kho bạc Nhà nước và hệ thống tài chính địa phương tăng cường hoàn thiện thủ tục, đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công, kịp thời thanh toán khối lượng hoàn thành, không để dồn vào cuối năm.
Bộ Thông tin và truyền thông bên cạnh kiểm soát giá cả của các dịch vụ do Bộ quản lý, cần tăng cường tuyên truyền, nhất là kiểm soát thông tin trên mạng, hạn chế thông tin không đúng, ảnh hưởng tâm lý người sản xuất và người tiêu dùng.
Về đánh giá và xây dựng kịch bản điều hành giá năm 2019, Phó Thủ tướng yêu cầu các Bộ Tài chính, Công Thương, NHNN, Tổng cục Thống kê và các cơ quan đánh giá sát thực tình hình, bám sát diễn biến, trình Chính phủ kịch bản điều hành của năm 2019, với mục tiêu kiểm soát lạm phát ở mức khoảng 4%, chú ý đến 3 loại tác động là giá cả thị trường thế giới, điều hành của nhà nước và yếu tố thiên tai.
Hà Giang
