Doanh nghiệp du lịch Việt vẫn “loay hoay” với ứng dụng CNTT

100% DN sử dụng internet, song đại đại số chưa tận dụng được lợi thế

Tổ chức Du lịch Thế giới UNWTO nhận định sự thay đổi đời sống xã hội cùng với cuộc cách mạng công nghệ là yếu tố quan trọng tạo nên sự phát triển nhanh chóng của ngành du lịch trong những năm gần đây. Sự gia tăng mạnh mẽ của tầng lớp khách lẻ và khách thế hệ trẻ (những người sinh trong giai đoạn 1980 -2000) sử dụng dịch vụ của các đại lý du lịch trực tuyến (Online Travel Agents – OTAs) đã làm thay đổi đáng kể thị trường du lịch. Hãng Google và tập đoàn Temasek Holdings Singapore dự đoán quy mô của du lịch trực tuyến tại khu vực Đông Nam Á sẽ tăng mạnh từ 21.6 tỷ USD năm 2015 lên 89.6 tỷ USD vào năm 2025. Trong đó du lịch trực tuyến tại Việt Nam chiếm 10%, tương đương 9 tỷ USD. Theo tập đoàn nghiên cứu thị trường Euromonitor International, doanh thu bán hàng du lịch trực tuyến tại Việt Nam sẽ duy trì mức độ tăng trưởng 12% trong giai đoạn 2015 – 2020.

Ứng dụng CNTT trong đại đa số doanh nghiệp du lịch mới dừng ở mức cơ bản. Ảnh minh họa: Lâm Minh

Cục An toàn Thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) cho biết, hiện nay có trên 50 triệu người Việt Nam sử dụng internet, chiếm 53% dân số và cao hơn mức bình quân của khu vực Châu Á Thái Bình Dương (46.64%) và trên thế giới (48.2%). Đặc biệt trong số đó có tới 78% thường xuyên sử dụng internet hàng ngày.

Những con số nói trên đã cho thấy tiềm năng lớn của thị trường du lịch trực tuyến tại Việt Nam. Đây là cơ sở thúc đẩy các công ty du lịch, các hãng vận chuyển khách, các cơ sở lưu trú sử dụng các công cụ trực tuyến nhằm nâng cao thương hiệu và gia tăng doanh số. Facebook, zalo, zing.me là 3 trong số các trang mạng xã hội phổ biến nhất mà các công ty Việt Nam tận dụng cho các hoạt động tiếp thị và quảng bá.

Ông Vũ Thế Bình – Phó Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam cho biết, hiện nay 100% các doanh nghiệp du lịch đều quan tâm sử dụng internet trong hoạt động quảng cáo và kinh doanh. Tuy nhiên, ứng dụng CNTT trong đại đa số các doanh nghiệp du lịch mới dừng ở mức cơ bản, chưa khai thác được tối ưu các lợi thế của công nghệ trong cạnh tranh, thu hút khách hàng cũng như trong quản lý, điều hành doanh nghiệp.

Du lịch trực tuyến trong nước vẫn đang bị bỏ ngỏ

Theo khảo sát của Hiệp hội Du lịch Việt Nam, hiện nay, ngoài hệ thống khách sạn, đặc biệt là khách sạn cao cấp, thương hiệu quốc tế và các hãng hàng không ứng dụng CNTT trong hoạt động kinh doanh khá thành công thì hầu hết các đối tượng khác liên quan đến hoạt động du lịch như: doanh nghiệp lữ hành, điểm tham quan và các đơn vị vận chuyển đều còn nhiều hạn chế trong việc ứng dụng công nghệ số.

Đối với các doanh nghiệp lữ hành, một số công ty lữ hành lớn như Saigontourist, Vietravel, Vietrantour, Viet Media Travel, Vietnamtourism…. đều tích cực ứng dụng CNTT trong hoạt động kinh doanh du lịch với khối lượng sản phẩm phong phú, có thông tin cụ thể về thời điểm, giá cá, các dịch vụ. Website của các công ty này đã giới thiệu và cung cấp nhiều sản phẩm sẵn có của công ty cho khách hàng. Trong khi đó, hầu hết các công ty lữ hành khác chỉ đơn thuần giới thiệu sản phẩm và đề nghị khách hàng đăng ký, công ty sẽ liên hệ lại và thông báo chi tiết.

Đối với các điểm tham quan và các đơn vị vận chuyển khác (ngoài hàng không), việc ứng dụng CNTT trong hoạt động kinh doanh du lịch chiếm tỷ lệ rất thấp. Cụ thể, theo Euromonitor International, tỉ lệ ứng dụng thương mại điện tử tại các điểm tham quan tại Việt Nam là hầu như chưa có. Tỉ lệ thanh toán trực tuyến của các loại hình vận chuyển du lịch (thuyền, tàu hỏa, xe khách..) tại Việt Nam (trong giai đoạn 2012 – 2016) chỉ đạt mức 2% - 3% và dự đoán mức tăng trưởng trong giai đoạn 2017 – 2022 ở mức 5%.

Điều đáng tiếc hơn cả là thị trường du lịch trực tuyến tại Việt Nam dường như đang là mảnh đất màu mỡ cho các thương hiệu quốc tế khai thác. Theo số liệu của Hiệp hội Thương mại Điện tử, các OTAs thương hiệu toàn cầu như Agoda.com, booking.com, Traveloka.com, Expedia.com (bao gồm Trivago.com, hotel.com) đang độc chiếm thị trường Việt Nam, với 80% thị phần.  Trong khi đó, hiện chỉ có trên 10 công ty Việt Nam có kinh doanh du lịch trực tuyến như: Ivivu.com, chudu24.com, mytour.vn, tripi.vn, mytour.vn, gotadi.com, vntrip.vn,… Tuy nhiên, các công ty này cũng chỉ phục vụ thị trường khách trong nước và số lượng giao dịch còn thấp.

Để cải thiện những hạn chế này và đẩy mạnh du lịch trực tuyến, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp du lịch trong nước thời gian tới, theo ông Vũ Thế Bình, các doanh nghiệp du lịch cần dành ưu tiên đầu tư cho CNTT bao gồm cả phần cứng và phần mềm, trong đó xây dựng, hoàn thiện kế hoạch ứng dụng CNTT trong kinh doanh và marketing, bao gồm tăng cường nguồn lực đội ngũ nhân sự CNTT tại chỗ, tăng cường thực thi các công cụ Online marketing và e-commerce; kiểm soát spam email. Song song với đó, các doanh nghiệp cần xây dựng các sản phẩm du lịch độc đáo, mới lạ, đảm bảo độ chính xác, tin cậy về thông tin, các sản phẩm và dịch vụ.

Ngoài ra, cần tăng cường quản lý và khai thác hiệu quả mạng xã hội và sức mạnh của quảng cáo truyền miệng; Đầu tư xây dựng website có giao diện thân thiện với smart phone, tăng cường tích hợp các công cụ thanh toán trực tuyến nhằm đẩy mạnh kênh bán lẻ trên nền tảng di động; Số hóa dữ liệu, tăng cường khai thác kho dữ liệu lớn – Big Data…

Về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Tuấn – Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch cho biết, ngành Du lịch xác định ứng dụng CNTT chính là một trong những hành động đột phá để nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành du lịch Việt Nam. Vì lẽ đó, ứng dụng CNTT trong ngành du lịch sẽ được chú trọng theo hướng tiếp cận Cách mạng Công nghiệp 4.0, trong đó một trong những định hướng quan trọng nhất là: Đẩy mạnh số hóa công tác quản lý ngành du lịch, phát triển chính quyền điện tử hướng tới du lịch bền vững, trong đó lấy nhu cầu của khách du lịch, người dân và doanh nghiệp làm trung tâm.

Được biết, ngành du lịch đang trong quá trình xây dựng Đề án Tổng thể ứng dụng Công nghệ thông tin trong lĩnh vực du lịch. Đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhằm thực hiện Nghị quyết 08 của Bộ Chính trị về Phát triển Du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn.

Có thể nói, trong bối cảnh cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 đã tác động và lan tỏa trên phạm vi rất rộng như hiện nay, ngành Du lịch vừa được hưởng lợi, đồng thời cũng phải đối mặt với áp lực lớn bởi sự cạnh tranh của các quốc gia đi trước và đạt được nhiều thành tựu cả về nghiên cứu chuyên sâu cũng như hoạt động thực tiễn. Điều này đòi hỏi tất cả các thành phần trong ngành du lịch, từ các cơ quan quản lý nhà nước cho đến các công ty cấp sản phẩm - dịch vụ du lịch, phải hành động kịp thời, thực hiện quá trình chuyển đổi số càng sớm càng tốt nếu không muốn bị chậm chân so với các nước trong khu vực./.