(Tổ Quốc) - Những năm vừa qua, người dùng mạng xã hội thường xuyên chia sẻ hình ảnh về những hàng quán hoạt động dựa trên sự tin tưởng rất phổ biến ở Nhật. Ở Việt Nam, mô hình này chỉ mới manh mún tại Đà Lạt. Tuy nhiên, không nhiều người biết, cách Hà Nội hơn 100 cây số cũng có những hàng quán "tự giác" đã tồn tại từ lâu đời.
Những quán tự giác này đang hoạt động tại xóm Đá Bia, huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình.
Những sạp hàng được dựng đơn sơ với mái tre và bàn tre, bên trên để những món hàng, thực phẩm khô mang bản sắc dân tộc Mường như măng ngâm, măng khô, mật ong... được niêm yết giá sẵn.
Nhiều du khách thích thú trước mô hình quán rất thú vị khi hoạt động dựa trên sự tin tưởng. Bất kì hộ gia đình nào có vật phẩm muốn bán thì chỉ cần đem ra "ký gửi" tại quán và niêm yết giá để đó.
Theo chia sẻ của người dân, mô hình này không phải là mới mà đã tồn tại từ rất lâu đời như một nét văn hóa của người dân xóm Đá Bia.
Đã từng có thời gian, những quán tự giác này trải dài khắp xóm, người dân có hàng như mớ rau, quả bí, chai mật... đều đặt ra ngoài quán để người nào muốn mua thì cứ tự lấy rồi đặt tiền lại.
"Những hàng quán này là một nét văn hóa của người Mường chúng tôi từ lâu lắm rồi. Nhưng do sự thay đổi của xã hội nên dần bị mai một đi, khoảng 2 năm nay mới được khôi phục lại. Hiện nay cả xóm có 3 quán tự giác, phục vụ chủ yếu là khách du lịch" - cô Bùi Thị Nhân (hộ dân có sản vật đặt tại quán chia sẻ).
Chị Hồng Minh (Cầu Giấy, Hà Nội) trải nghiệm mua hàng tại quán tự giác chia sẻ: "Mình thấy mô hình này rất hay, hoạt động dựa trên lòng tin vào người khác, cảm giác như bản thân mình đang được tin tưởng và được tôn trọng vậy" .
Những sản vật được đưa ra đặt tại quán đều được niêm yết giá sẵn, phần lớn là những hàng để được trong thời gian dài.
Không chỉ mua các mặt hàng đặc sản, du khách còn có thể tìm hiểu thêm về văn hóa địa phương đậm đà bản sắc dân tộc tại những quán tự giác này.
Bên cạnh đó, những thực phẩm tươi sống trong ngày cũng được đặt ra để phục vụ nhu cầu mua của người dân trong xóm.
Bên cạnh những màu sắc văn hóa riêng, những quán tự giác này cũng là một nét đẹp trong văn hóa người Mường tại Đà Bắc, Hòa Bình. "Chúng tôi trao đi sự tin tưởng, chắc chắn chúng tôi nhận lại sự chân thành và niềm tin từ khách du lịch" một hộ dân nói.
