Du khách nước ngoài trải nghiệm ướp trà sen Bách Diệp thức uống tinh hoa của người Hà Nội
(Tổ Quốc) - Mỗi độ tháng 6 về, sen hồng bắt đầu nở rộ tại các đầm ở Hồ Tây cũng là lúc người làm nghề ướp trà sen Bách Diệp ở Hồ Tây tại phường Quảng An (Tây Hồ, Hà Nội) lại tất bật vào vụ mùa mới.
Hà Nội bước vào tháng 6 với muôn vàn sắc hương như bằng lăng tím, phượng vĩ đỏ rực, muồng vàng... Nhưng không thể không nhắc đến hoa sen - loài hoa gây thương nhớ trong lòng khách thập phương cũng như người Hà Nội.
5 giờ sáng, phóng viên có mặt tại hồ sen thuộc phường Quảng An, Tây Hồ, trong sáng sớm tinh mơ ông Thành (50 tuổi) cùng những người thân trong gia đình ra đầm sen của nhà để thu hoạch.
Theo ông Thành, để trà sen Hồ Tây thơm ngon bắt buộc phải dùng bông hoa sen bách diệp Hồ Tây. Bởi sen bách diệp có đặc điểm là búp sen rất lớn, lòng trống bên trong đủ rộng để cho chè và hương sen thơm đượm không đâu sánh bằng.
Sen làm trà phải chọn bông còn phong kín để hương sen còn ủ nguyên. Hoa sen phải được cắt khi trời còn sớm và nên mang ướp trà ngay trong buổi sáng.
Nằm tại số 33 Tô Ngọc Vân, ngôi nhà dưới con dốc nhỏ với hương thơm ngan ngát của những đóa sen vừa được hái về.
Chủ hộ là bà cụ Nguyễn Thị Dần dù đã bước sang tuổi 100 nhưng còn khỏe mạnh, minh mẫn. Thậm chí, cụ Dần vẫn làm trà sen hàng ngày cùng gia đình. Được biết, cụ Nguyễn Thị Dần là người lớn tuổi nhất làm và am hiểu về trà sen tại Quảng An.
“Sen hồ Tây là loại đặc biệt nhất. Bông sen hồ Tây có trăm cánh (hay còn gọi là sen bách diệp), bên ngoài bông sen là những cánh to để ôm chặt lấy cánh nhỏ, phần nhụy vàng nên giữ được hương thơm ngát. Những cánh to giống như tấm bảo vệ cho nhụy sen mỗi khi trời mưa không bị úng nước vào phía trong, tránh hỏng nhuỵ. Sen hồ Tây cũng to hơn sen ở nhiều địa phương khác, khi sử dụng sen hồ Tây ướp trà sẽ tạo nên sự khác biệt về hương thơm, mùi vị” - cụ Nguyễn Thị Dần chia sẻ.
Để làm được 1kg trà sen truyền thống sẽ phải trải qua nhiều công đoạn cầu kỳ. Giá trà sen được cụ Dần bán giá 7-10 triệu đồng, tùy vào khách đặt cũng như loại trà khác nhau.
Từ việc thu hoạch của các chủ đầm sen phải rất công phu, lựa chọn sáng sớm để tìm những bông sen vừa chớm nở (tên gọi khác là bông hoa hàm tiếu hay hoa sen thổi miệng sáo), những đóa sen sau một đêm ngậm sương, hút khí trời sẽ cho hương thơm đậm và thích hợp nhất để làm trà sen.
Việc lấy gạo sen phải rất khéo léo, nhẹ nhàng, nhanh và linh hoạt để không bay mất hương thơm cũng như nát.
Mỗi lớp trà sẽ được giải một lớp gạo sen, công đoạn này được thực hiện khẩn trương và xong trước 10 giờ để đạt hiệu quả tốt nhất cho trà sen.
Anh Seth Griffin, du khách đến từ Mỹ lần đầu được trải nghiệm tự tay ướp trà sen
"Tôi thấy việc ướp trà rất khó, đòi hỏi rất nhiều kỹ năng và sự tỉ mỉ. Tôi có nghe về trà sen rồi nhưng riêng ở Việt Nam thì tôi thấy cách làm vô cùng đặc biệt mà chưa ở nơi nào có được, đó chính là lý do tôi muốn đến Việt Nam để tìm hiểu về nghệ thuật ướp trà sen này"- anh Seth Griffin chia sẻ.
Trà sen Tây Hồ từ lâu đã nổi tiếng, là thức uống thanh tao của người Hà thành và đi vào văn chương ở tác phẩm “Chén trà sương sớm” (tập truyện ngắn “Vang bóng một thời”) của Nguyễn Tuân. Trong đó mô tả: “Nước pha trà không gì thơm lành bằng cái thứ nước đọng trên lá sen. Mỗi lá chỉ có ít thôi. Phải gạn vét ở nhiều lá mới đủ uống một ấm”.
"Trà sen ướp xổi không cầu kì như trà sen truyền thống. Mỗi bông sen khi thu hoạch về sẽ được bỏ một lượng trà ướp qua với gạo sen và buộc lại bằng lạt đóng gói, hút chân không sau đó mấy tiếng. Mỗi bông trà sen ướp xổi được bán với giá 35-50 nghìn đồng/bông, dù không bằng trà sen truyền thống nhưng uống trà sen ướp xổi vẫn giúp người thưởng thức cảm nhận được vị sen của hồ Tây” - cụ Dần cho biết thêm.
Kỳ công, tỉ mỉ nhưng số lượng trà sen ướp ra là không nhiều khi 1kg trà sen truyền thống sẽ cần khoảng 1kg gạo sen nhưng để có được 1kg gạo sen, người ướp trà phải lấy từ 1000-1200 bông sen hồ Tây.
Những ngày này, ngôi nhà nhỏ của bà Dần luôn ngào ngạt hương sen và cũng luôn rộn tiếng cười của những đoàn du khách tới trải nghiệm làm trà sen.
Hiện nay con gái bà Dần là bà Ngô Thị Thân (sinh năm 1956) đã quyết định qua trở lại để kế nghề mà người mẹ đã xây dựng, níu giữ gần 1 thế kỷ.
Thời gian gần đây, rất nhiều các bạn trẻ hay khách du lịch tìm đến thức uống và cách làm trà sen nhiều hơn khiến Cụ Nguyễn Thị Dần trở nên phấn khởi, khỏe mạnh và khi ở 100 tuổi vẫn tự tay làm nên những ấm trà sen, thôi thúc con cháu gắn bó, giữ gìn lấy nghề và lan tỏa nét đẹp văn hóa của người Hà Nội.
