Du lịch Di sản ẩm thực Hoàn Kiếm: Dấu ấn riêng có của Thủ đô

Đây được coi là sự kiện đầu tiên của Đề án, nhằm mục đích thảo luận, xin ý kiến của các nhà quản lý, các chuyên gia về việc xây dựng bộ nhận diện và bộ tiêu chuẩn đánh giá các cơ sở ẩm thực đủ điều kiện phục vụ và phát triển du lịch.

Chưa phát huy hết các tiềm năng, thế mạnh của văn hóa ẩm thực Hoàn Kiếm

Quận Hoàn Kiếm được xác định là trung tâm kinh tế - văn hóa - du lịch của Thủ đô, được thừa hưởng những di sản văn hóa có giá trị đặc sắc. Với bề dày lịch sử hơn 1.000 năm Thăng Long - Đông Đô - Hà Nội, Hoàn Kiếm không chỉ có không gian kiến trúc phố cổ, di tích lịch sử văn hóa… mà còn được biết đến với kho tàng di sản văn hóa phi vật thể đa dạng và phong phú. Trong đó, di sản văn hóa ẩm thực có số lượng lớn, vô cùng phong phú đa dạng và tinh tế. Nhiều loại hình ẩm thực, các món ăn truyền thống đã trở thành ký ức không thể quên của nhiều thế hệ cư dân Thủ đô, những người xa quê hương và du khách đến thăm quan Hà Nội.

Trong thời gian qua, văn hóa ẩm thực của Thủ đô nói chung cũng như quận Hoàn Kiếm nói riêng đã được khai thác, quảng bá và vinh danh thông qua nhiều nỗ lực xúc tiến, quảng bá du lịch trong và ngoài nước tại các hội chợ, lễ hội du lịch, văn hóa, v.v. Tuy nhiên, hiệu quả của các nỗ lực này vẫn còn khiêm tốn, chưa bộc lộ và phát huy hết các tiềm năng, thế mạnh của văn hóa ẩm thực quận Hoàn Kiếm.

Khi ẩm thực được đặt ở tầm nhìn bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể gắn với phát triển, những tiềm năng, thế mạnh này sẽ được phát huy bền vững và mang ý nghĩa đặc biệt trong bối cảnh Thủ đô Hà Nội đẩy mạnh phát triển các ngành công nghiệp văn hóa và du lịch bền vững. Đồng thời, đây chính là cơ hội vận động và thu hút cộng đồng xã hội, các doanh nghiệp, hộ kinh doanh và cá nhân thực hành di sản ẩm thực cùng tham gia gìn giữ, bảo tồn và phát triển giá trị văn hóa ẩm thực Hoàn Kiếm, góp phần phát triển du lịch trên địa bàn quận và thành phố Hà Nội.

Với những lý do trên, UBND quận Hoàn Kiếm phối hợp với Trung tâm Nghiên cứu và Phát huy giá trị Di sản văn hóa xây dựng và thực hiện Đề án "Phát triển và quảng bá di sản văn hóa ẩm thực quận Hoàn Kiếm phục vụ phát triển du lịch, đến năm 2025, định hướng 2030".

Chủ trì tọa đàm, Phó Chủ tịch UBND quận Hoàn Kiếm Lê Anh Thư khẳng định: khi ẩm thực được đặt ở tầm nhìn bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể thì sẽ phát huy bền vững giá trị, đặc biệt trong bối cảnh Thủ đô Hà Nội đẩy mạnh phát triển các ngành công nghiệp văn hóa và du lịch bền vững.

“Nhiều nước trên thế giới đã xếp ẩm thực vào di sản văn hóa phi vật thể, từ đó có chiến lược phát huy để thu hút khách. Vì thế, việc xây dựng đề án đưa ẩm thực thành di sản văn hóa phi vật thể, xây dựng bản đồ ẩm thực số để phục vụ du lịch là mục tiêu của quận Hoàn Kiếm”, bà Lê Anh Thư nhấn mạnh.

Theo Đề án, "Di sản văn hóa ẩm thực", được hiểu là những tri thức, kỹ năng truyền thống chế biến các món ăn, thức uống và thức quà gắn liền với phong tục, tập quán, văn hóa ứng xử, ký ức, nhu cầu, v.v. của xã hội, cộng đồng, nhóm người hoặc cá nhân… được các cộng đồng, nhóm người hoặc cá nhân chuyển giao từ đời này sang đời khác và không ngừng tái sáng tạo, thể hiện bản sắc của họ.

Di sản văn hóa ẩm thực trong Đề án này phải có đủ điều kiện để phát huy giá trị trong phát triển du lịch mà không tạo tác động tiêu cực, phù hợp với các yêu cầu về quyền con người, sự tôn trọng giữa các cộng đồng, nhóm người và cá nhân và phát triển bền vững.

Du lịch Di sản ẩm thực: Dấu ấn riêng có của du lịch Thủ đô

Bộ tiêu chuẩn di sản ẩm thực phục vụ du lịch được xây dựng dựa trên tình hình thực tế của điểm di sản ẩm thực trên địa bàn quận để từng bước lựa chọn, xác nhận và tôn vinh điểm di sản ẩm thực vì sự phát triển bền vững. Điều này sẽ giúp hệ thống hóa được các điểm cần đẩy mạnh truyền thông quảng bá cho sự phát triển loại hình Du lịch Di sản ẩm thực trên địa bàn quận Hoàn Kiếm như một dấu ấn riêng có của du lịch Thủ đô Hà Nội trong bức tranh phát triển kinh tế xã hội nói chung.

Chia sẻ tại buổi tọa đàm, TS. Lê Thị Minh Lý, Ủy viên Hội đồng Di sản Văn hóa quốc gia, Phó Chủ tịch Hội Di sản Văn hóa Việt Nam, chuyên gia tư vấn Đề án nhấn mạnh, với vốn di sản văn hóa ẩm thực phong phú, đa dạng và tinh tế, việc xây dựng tiêu chuẩn di sản ẩm thực phục vụ du lịch trên địa bàn quận Hoàn Kiếm là cần thiết.

Tuy nhiên, xây dựng những tiêu chuẩn này cho di sản ẩm thực là một việc làm không đơn giản, cần tiến hành bài bản nhằm đảm bảo hiệu quả, thực tế và chính xác. Từ đó, đảm bảo mục tiêu khai thác, quảng bá và vinh danh các giá trị của văn hóa ẩm thực Hà Nội nói chung, quận Hoàn Kiếm nói riêng.

Còn theo ông Nguyễn Đức Tăng, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Phát huy giá trị Di sản văn hóa, di sản văn hóa ẩm thực trong Đề án này phải có đủ điều kiện để phát huy giá trị trong phát triển du lịch, không tạo tác động tiêu cực, phù hợp với các yêu cầu về quyền con người, sự tôn trọng giữa các cộng đồng, nhóm người và cá nhân và phát triển bền vững.

Được biết, mục tiêu của Đề án sẽ tập trung vào nhận diện giá trị, xác định chủ thể thực hành và trao truyền các giá trị văn hóa ẩm thực tại quận Hoàn Kiếm.

Đề xuất biện pháp hỗ trợ, phát huy và tôn vinh di sản và người nắm giữ di sản theo hướng làm nổi bật tính đặc trưng, xây dựng thương hiệu riêng, xây dựng sản phẩm du lịch trải nghiệm ẩm thực, kết nối với đề án chương trình thành phố sáng tạo.

Thông qua việc quảng bá, phát huy di sản văn hóa ẩm thực, Hoàn Kiếm thu hút thêm nhiều khách du lịch, Đề án tạo ra nhiều loại hình sản phẩm du lịch, đặc biệt là sản phẩm du lịch tìm hiểu sâu tinh hoa ẩm thực Hoàn Kiếm, đáp ứng đa dạng nhu cầu khách hàng hơn, đóng góp cho phát triển kinh tế chung của Quận.

Thông qua việc thu hút thêm nhiều khách du lịch và đa dạng hóa sản phẩm du lịch dựa trên vốn di sản văn hóa ẩm thực, Đề án đem lại nhiều cơ hội việc làm hơn cho người dân.

Truyền thông quảng bá ẩm thực theo hướng hỗ trợ xây dựng thương hiệu di sản văn hóa phi vật thể, nhằm tăng cường giá trị và sức thu hút của quận Hoàn Kiếm nói riêng, thành phố Hà Nội nói chung, như là một điểm đến của ẩm thực.

Xây dựng sản phẩm du lịch khai thác giá trị văn hóa ẩm thực Hoàn Kiếm theo hướng phát triển bền vững.