Giá niken có tiếp tục chạm đáy?

Chỉ số kim loại không gỉ hàng tháng (MMI) đã ghi nhận giảm 8,87% từ tháng 6 đến tháng 7. Sau khi chạm đáy vào giữa tháng 7, giá nicken đã theo xu hướng tăng giá của các kim loại cơ bản. Tuy nhiên, đến đầu tháng 8, sự phục hồi đã chững lại và giá quay lại đà giảm.

Indonesia có kế hoạch đánh thuế xuất khẩu mới

Indonesia đang tiếp tục theo đuổi việc đánh thuế giá trị gia tăng đối với trữ lượng niken trong nước. Quốc gia này hy vọng rằng, làm như vậy sẽ hỗ trợ nâng cao năng lực sản xuất thép không gỉ và pin thông qua thuế xuất khẩu nguyên liệu thô.

Trở lại năm 2020, Indonesia đã cấm hoàn toàn việc xuất khẩu quặng niken. Mục đích là gây áp lực ngành khai khoáng đầu tư vào công suất chế biến. Động thái đó đã buộc Trung Quốc phải thay thế nhập khẩu quặng bằng gang niken (NPI) và hợp kim ferro-niken trong nỗ lực cung cấp cho các nhà máy sản xuất thép không gỉ.

Đến hiện tại, Indonesia có kế hoạch đánh thuế xuất khẩu đối với cả hai sản phẩm này. Điều này sẽ cung cấp nguồn vốn để cho phép Indonesia đầu tư thêm vào chuỗi cung ứng thép. Kể từ năm 2021, chỉ riêng Indonesia đã chiếm khoảng một nửa tổng sản lượng niken toàn cầu.

Tác động của lịch sử đến giá niken

Lệnh cấm xuất khẩu quặng niken xảy ra lần đầu tiên vào tháng 1 năm 2014. Sau khi lệnh cấm được thực hiện, giá niken đã tăng hơn 39% trong suốt 5 tháng đầu năm đó. Cuối cùng, các động lực thị trường lại đẩy giá xuống thấp hơn một lần nữa.

Sự tăng giá mạnh mẽ này đã diễn ra bất chấp điều kiện kinh tế suy yếu ở khắp nơi trên thế giới, bao gồm cả các khu vực của EU. Đối với Indonesia, lệnh cấm đã có kết quả đáng mong đợi khi nhiều công ty ở cả Indonesia và Trung Quốc sớm công bố kế hoạch xây dựng các cơ sở NPI trên quốc đảo này. Ngoài Indonesia, lệnh cấm buộc các nước như Trung Quốc, Úc và Nhật Bản phải truy tìm các nguồn cung cấp kim loại khác.

Indonesia về cơ bản đã nới lỏng lệnh cấm vào đầu năm 2017 do một số yếu tố. Một là thâm hụt ngân sách vào năm 2016. Hai là sự liên quan đến mức độ thành công của lệnh cấm, thúc đẩy sự phát triển từ 2 lên 9 lò luyện niken. Điều này đã khiến giá niken giảm gần 19% chỉ trong nửa đầu năm 2017.

Giá niken trong tương lai và nhập khẩu của Trung Quốc

Bất chấp những ý định đã tuyên bố trước đó là áp dụng lại lệnh cấm xuất khẩu vào năm 2022, Indonesia thay vào đó đã xúc tiến việc nối lại xuất khẩu đến tháng 1 năm 2020. Quyết định này nhằm thúc đẩy lĩnh vực chế biến trong nước, vốn đã phát triển nhanh chóng trong thời gian đó.

Động thái này cũng thúc đẩy Trung Quốc tăng NPI và các dự án thép không gỉ ở Indonesia, do nước này hạn chế đáng kể nhập khẩu quặng. Do đó, nhập khẩu NPI của Trung Quốc từ Indonesia chứng kiến tăng mạnh. Tuy nhiên, việc khôi phục lệnh cấm đã không gây ra tác động tương tự với xu hướng giá cả. Nguyên nhân có thể là do sự bùng phát của đại dịch. Thay vào đó, giá vẫn nằm trong xu hướng giảm tổng thể và không chạm đáy cho đến cuối tháng 3 năm đó.

Thuế xuất khẩu

Thông báo gần đây nhất về thuế xuất khẩu tiềm năng được đưa ra do dòng xuất khẩu NPI tăng lên. Điều này được hỗ trợ bởi dự báo gia tăng về số lượng các cơ sở chế biến NPI và hợp kim ferro-niken nội địa. Trên thực tế, ước tính hiện tại dự đoán sẽ tăng từ 16 cơ sở lên 29 cơ sở chỉ trong vòng 5 năm. Tuy nhiên, một sản phẩm có giá trị thấp và xuất khẩu hạn chế như NPI sẽ khuyến khích đầu tư nước ngoài vào Indonesia khi các nước theo đuổi sản xuất pin và thép không gỉ. Nó cũng sẽ buộc các nhà nhập khẩu như Trung Quốc phải tìm kiếm các nguồn thay thế.

Tuy nhiên, thông báo vẫn chưa gây ra bất kỳ đợt tăng giá đáng chú ý nào. Thay vào đó, giá nicken tiếp tục giảm kể từ khi đợt tăng gần đây nhất bị đình trệ vào đầu tháng 8. Theo Septian Hario Seto, Thứ trưởng Điều phối Các vấn đề Hàng hải và Đầu tư, mức thuế có thể bắt đầu sớm nhất là vào Quý 3 năm 2022 và chưa có ngày chính thức nào được công bố.

Khi xuất hiện, thông báo này có thể sẽ kích thích xuất khẩu NPI của Indonesia tăng mạnh khi các quốc gia chuẩn bị thực hiện thuế. Tất nhiên, bất kỳ phản ứng thực tế nào từ giá niken có thể sẽ dựa trên ngày tính thuế đã quyết định.

Ủy ban Châu Âu khởi động cuộc điều tra chống gian lận

Ngày 26/7, Ủy ban Châu Âu đã khởi động một cuộc điều tra chống gian lận nhằm vào đối tượng là tấm và cuộn thép không gỉ cán nóng nhập khẩu từ Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng có nguồn gốc ở Indonesia. EUROFER, hiệp hội các nhà sản xuất thép châu Âu, đã khởi động cuộc điều tra về cáo buộc nhập khẩu từ Thổ Nhĩ Kỳ vi phạm các biện pháp chống bán phá giá áp đặt đối với Indonesia. Hiện tại, vụ việc dự kiến sẽ được kết thúc trong chín tháng tới. Trong khi đó, tất cả các mặt hàng SSHR nhập khẩu từ Thổ Nhĩ Kỳ sẽ được đăng ký có hiệu lực ngay lập tức theo hướng dẫn của EC. Indonesia vẫn là 'quê hương' của một số nhà sản xuất thép không gỉ của Trung Quốc.

Tham khảo: Oilprice