Giá trị lớn của 'chuyến tàu văn hóa' Đức - Ba Lan

"Chuyến tàu văn hóa" giữa thủ đô Berlin của Đức và thành phố tây nam Wroclaw của Ba Lan đã đi vào vận hành từ năm 2016. Chuyến đi mất 4 tiếng rưỡi, tương đối đủ thời gian để hành khách hiểu thêm về nền văn hóa đang chờ đợi họ ở cuối hành trình và mang đến cho họ sự giải trí và thư giãn. Trên con tàu, hành khách thường bắt gặp các nhà văn, nhạc sĩ, nghệ sĩ sáng tạo khi dạo qua một thư viện và triển lãm được tổ chức trên tàu.

Dự án này ban đầu hướng tới phục vụ trong khoảng thời gian 6 tháng, nhưng nó thành công đến mức đã được gia hạn cho đến nay. Chương trình đã gây được nhiều tiếng vang, vượt ra xa khỏi biên giới Đức-Ba Lan.

Ba Lan và Đức hợp tác thúc đẩy văn hóa

Rafal Dutkiewicz, cựu thị trưởng Wroclaw, cho biết ông là một trong những người thúc đẩy ý tưởng này. Ông nói: "Một người từ tòa thị chính đã ngay lập tức nghĩ ra tên cho dự án này là: 'Pociag do kultury' - Chuyến tàu văn hóa", và cho biết thêm rằng mục đích là phát triển sự hợp tác của Ba Lan với Berlin và bang Brandenburg trong lĩnh vực văn hóa, đồng thời đã đến lúc khôi phục tuyến đường sắt giữa hai thành phố từng ngừng hoạt động 2 năm trước đó.

Về phía Đức, một "nhóm những người sáng tạo trẻ tuổi" đã đóng vai trò chính trong việc biến ý tưởng thành hiện thực và giúp nó thành công, ông nói.

Rất lâu trước khi dự án được khởi động, Ewa Strozczynska-Wille, người chuyên nghiên cứu về sân khấu và ngôn ngữ Đức, và Natalie Wasserman, một dịch giả, đã cùng với đạo diễn kiêm nhà sản xuất Oliver Spatz hợp tác nhằm xây dựng một dự án chung kết nối Đức và Ba Lan. Spatz, từng là giám đốc của Diễn đàn Kleist ở Frankfurt an der Oder từ năm 2015 đến 2016, hiện là giám đốc dự án của Chuyến tàu văn hóa.

Wasserman nói: "Chúng tôi đã có ý tưởng mang đến giá trị văn hóa trên một chuyến tàu từ khá lâu. Khi Wroclaw được chọn là Thủ đô Văn hóa Châu Âu vào năm 2016, đó là cơ hội duy nhất để biến giấc mơ thành hiện thực".

Vé của chuyến đi đầu tiên nhanh chóng được bán hết

Khi Chuyến tàu văn hóa khởi hành chuyến đi đầu tiên từ ga Lichtenberg ở Berlin vào ngày 30 tháng 4 năm 2016, nhóm của Spatz đã nín thở chờ đợi xem công chúng đón nhận ra sao. "Chúng tôi sợ không ai đi tàu vì chặng đường dài," ông nhớ lại.

Cuối cùng, họ hoàn toàn bị bất ngờ. Ông nói: "Nhiều người muốn đi hơn mức chúng tôi có thể đáp ứng. Chúng tôi đã lên kế hoạch về 420 chỗ ngồi. Nhưng vé đã được bán hết. Điều đó khiến chúng tôi choáng váng."

Điều khác biệt của đoàn tàu đã thu hút mọi người. Đoàn tàu là nơi tổ chức âm nhạc, sân khấu, khiêu vũ và diễn thuyết. Có những câu lạc bộ vào ban đêm hay tiệc khiêu vũ – điều phù hợp với mọi sở thích. Con tàu như một chiếc "túi đựng văn hóa" - một phóng viên của nhật báo Taz từng mô tả.

Dorota Danielewicz, một nhà văn gốc Ba Lan đến từ Berlin, cho biết: "Có một bầu không khí cởi mở, tuyệt vời trên tàu. Mọi người chia sẻ kinh nghiệm của họ và kết nối được những người bạn mới."

Bà Dorota gần như là một hành khách thường xuyên trên Chuyến tàu văn hóa. Đó là nơi bà giới thiệu các cuốn sách "In Search of the Soul of Berlin" và "The White Song". Ngoài việc hưởng thụ các giá trị văn hóa, bà cũng đi tàu để giải trí, chẳng hạn như đi thăm chợ Giáng sinh ở Wroclaw.

Các chính trị gia cũng đã đi con tàu này, bao gồm cả Dietmar Woidke, thủ hiến bang Brandenburg, người đã thảo luận về tương lai của mối quan hệ Đức-Ba Lan trong chuyến đi với cựu thị trưởng Wroclaw Dutkiewicz.

Dự án này được lên kế hoạch diễn ra trong 6 tháng, từ tháng 5 đến tháng 10 năm 2016. Nhưng do thành công rực rỡ, với 22.000 hành khách đi tàu chỉ trong năm đầu tiên, dự án đã được gia hạn nhiều lần. Cho tới nay, hơn 80.000 hành khách đã đi tàu kể từ khi nó bắt đầu lăn bánh. Với €19 ($20), hành khách có thể đi từ Berlin đến Wroclaw và được trải nghiệm một chương trình văn hóa đặc sắc.

Natalie Wasserman nói: "Chúng tôi luôn nói, cho đến cuối năm, rồi mọi chuyện sẽ kết thúc. Nhưng đoàn tàu vẫn tiếp tục hoạt động và trở thành một điểm nhấn du lịch ở cả hai quốc gia. Dù đã bị tạm dừng một năm trong đại dịch COVID-19, nhưng chuyến tàu đã hoạt động trở lại kể từ tháng 6 năm 2021.

Wasserman cũng cho biết, Chuyến tàu văn hóa đang thu hút sự quan tâm của các thành phố, khu vực xung quanh cả hai nước. Spatz nói thêm rằng các thành phố khác của Ba Lan, như Poznan và Szczecin, đã thể hiện sự quan tâm đến dự án.