(Tổ Quốc) - Cùng nhà nghiên cứu văn hóa Huỳnh Ngọc Trảng và PGS.TS Nguyễn Đức Lộc "giải mã" về Tết Nguyên đán và tìm hiểu về ngày Tết truyền thống của người Việt, cảm nhận về ý nghĩa của ngày Tết hiện nay qua sự kiện diễn ra vào thứ Bảy, ngày 26/01, tại Đường sách TP.HCM.
Tết Nguyên đán là dịp lễ lớn, quan trọng của người Việt Nam từ trước đến nay nên đây được xem là khoảng thời gian vui nhất, nhộn nhịp và ấm áp nhất trong suốt một năm. Chính ngày Tết là lý do thôi thúc, là ngày sum họp đoàn viên, yêu thương hòa thuận. Có lẽ ai trong chúng ta cũng biết về Tết, nhưng có mấy ai hiểu rõ về Tết - ngày Lễ truyền thống lớn nhất của dân tộc Việt. Những ngày cuối năm tất bật, chúng ta chỉ mong cho một cái Tết ấm no, sung túc, khởi đầu may mắn cả năm.
Nhân dịp Tết Nguyên đán 2019, NXB Văn hóa- Văn nghệ TP.HCM tổ chức buổi giao lưu, trò chuyện cùng nhà nghiên cứu văn hóa Huỳnh Ngọc Trảng và giới thiệu 2 cuốn sách "Khảo luận về Tết" và "Gia Định - Sài Gòn: Hò, hát, lý, vè và diễn xướng lễ hội". Đây chính là một món quà tinh thần mang không khí mùa xuân trọn vẹn. Việc này không nằm ngoài mong ước cùng "giải mã" để giữ gìn Tết và các phong tục, tập quán diễn ra dịp Tết đến xuân về…
Tham dự chương trình, độc giả sẽ có dịp tìm hiểu về ngày Tết truyền thống của người Việt, cảm nhận về ý nghĩa của ngày Tết hiện nay. Liệu Tết có còn cần thiết và vẹn nguyên ý nghĩa? Tết bắt nguồn từ đâu? Tết chịu ảnh hưởng bởi những yếu tố nào? Tết đã thay đổi như thế nào theo dòng biến chuyển không ngừng của lịch sử?
Từ tìm hiểu, đối chiếu, nhìn thấy tầm quan trọng của Tết đối với lịch sử- văn hóa - đời sống của một dân tộc Việt. Đồng thời, Tết là dịp thư giãn, gác lại sự bon chen danh lợi để nghỉ ngơi, giải trí - để cùng nhau tham dự vào các trò chơi, trò diễn, các cuộc tiệc, những bữa ăn tập thể thân tình. Đọc "Khảo luận về Tết" để thấy, để cảm nhận Tết Nguyên đán là một phong tục tốt đẹp mà nhân dân ta còn duy trì, lưu giữ như một nét sinh hoạt văn hóa mang những giá trị truyền thống trong nhịp sống hiện đại.
Những giá trị truyền thống đang đứng trước thách thức nhịp sống hối hả của hiện đại. Chúng ta cần tiếp cận sâu hơn để hiểu rõ bản sắc, dân tộc, bản chất căn nguyên của mọi giá trị văn hóa gắn liền với lịch sử hào hùng của Việt Nam.
Cấp thiết nhất là bên cạnh những tập tục, lễ hội Tết còn lưu giữ ngày nay, còn những phong tục đang dần mất đi. Hay nói cách khác là đã mất đi nhưng vẫn còn tồn tại chút tàn dư. Việc này cần phải tìm hiểu căn nguyên, phân tích và kể lại câu chuyện ấy để một mảng lịch sử không bị mất đi vĩnh viễn.
Nhà nghiên cứu Huỳnh Ngọc Trảng
Trong dịp này, độc giả cũng có dịp gặp gỡ và trò chuyện cùng nhà nghiên cứu Huỳnh Ngọc Trảng, một người sưu tầm và lưu giữ được những giá trị văn hóa truyền miệng của miền Nam cùng tác phẩm "Gia Định - Sài Gòn: Hò, hát, lý, vè và diễn xướng lễ hội" như một tập thành công phu các hình thức diễn xướng dân gian mà tác giả cùng nhóm nghiên cứu đã dày công điều tra theo phương thức điền dã trong suốt nhiều năm (từ 1980 đến 1990). Hầu như những giá trị văn hóa truyền miệng ngày nay đã thất truyền do những nghệ nhân, những con người sống trong thời đại xưa nay đã không còn.
Tập sách ghi nhận các hình thức diễn xướng dân gian ở vùng đất Gia Định - Sài Gòn xưa, tức khuôn trong địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh ngày nay, gồm các nội dung: Các hình thức diễn xướng trữ tình, bao gồm các thể loại dân ca, hò, hát, lý... Các hình thức diễn xướng tự sự dân gian bao gồm các lối nói vần vè, kể vè, nói thơ, nói tuồng… Các hình thức diễn xướng nghi lễ, gồm các hình thức diễn xướng tổng hợp trong lễ hội cúng miễu, cúng Kỳ yên ở đình làng, diễn xướng nghi lễ trong các cuộc trai đàn chẩn tế, hát Ông Tổng trong tang lễ và đặc biệt là hát sắc bùa chúc Tết. Và các hình thức múa lốt: múa Hẩu, múa Lân, múa Rồng...
Gia Định - Sài Gòn là xứ đô hội ở ngã ba đường, luôn đón lấy những luồng giao lưu văn hóa rộng lớn với thế giới bên ngoài nên các dạng thức văn hóa nói chung, các loại hình nghệ thuật biểu diễn nói riêng luôn đổi thay không ngừng để đáp ứng nhu cầu và thị hiếu của công chúng từng thời đại. Do đó, việc tìm hiểu về các loại hình diễn xướng dân gian trong tập sách nhằm phục dựng lại bức tranh sinh hoạt nghệ thuật đã phải vượt qua nhiều khó khăn trong công việc điều tra hồi cố và phải mở rộng không gian điền dã mới có được thành tựu này. Ở đó, nổi bật là sự kết hợp tài liệu điền dã và những chỉ báo ít ỏi trong tài liệu thư tịch.
Chương trình giao lưu có sự hiện diện của vị khách mời đặc biệt PGS.TS Nguyễn Đức Lộc- Viện trưởng Viện Nghiên cứu Đời sống xã hội, sẽ diễn ra vào lúc 9h00 thứ Bảy, ngày 26/01, tại Sân khấu chính Đường sách TP.HCM, đường Nguyễn Văn Bình, Q.1, Tp. Hồ Chí Minh.
