Hầu đồng- di sản văn hoá độc đáo

(Tổ Quốc) - Hầu đồng là một nghi lễ không thể thiếu trong tín ngưỡng thờ Mẫu, Tam phủ, Tứ phủ, tín ngưỡng thờ Đức Thánh Trần,…Về bản chất, lên đồng là nghi thức giao tiếp với thần linh thông qua các ông đồng, bà đồng. Người ta tin rằng các vị thần linh có thể nhập thể linh hồn vào thân xác các ông đồng, bà đồng trong trạng thái tâm linh thăng hoa, ngây ngất nhằm phán truyền, diệt trừ tà ma, chữa bệnh, ban phúc, ban lộc cho các con nhang, đệ tử.

Hai bên bục và trước kỷ bày bốn mâm lễ Tứ Phủ mỗi mâm có chín quả trứng, một cái lược, một cái quạt, một đôi guốc, chín vuông vải màu phủ lên trên

Mỗi vị thánh đều có lễ phục riêng phù hợp với danh hiệu của vị đó và màu sắc cũng khác biệt tùy từng Phủ, từng gốc tích sắc tộc gốc, phẩm hàm cũng như văn hay võ.

Giáng trùm khăn (hầu tráng mạn) với các giá Thánh Mẫu. Mẫu chỉ đến chứng giám rồi đi ngay.

Múa đồng là một hình thức diễn xướng đã được cách điệu hóa, khẳng định sự ứng nhập của thần linh. Bởi vậy động tác múa khác nhau tùy theo từng vị thánh.

Dâng hương hành lễ là một nghi thức không thể thiếu được cho bất cứ giá nào trong hầu đồng.

Hát văn là một hình thức quan trọng trong hầu đồng. Sau khi đã múa các "thánh" thường ngồi nghe cung văn hát, kể sự tích lai lịch vị thánh đang giáng. Với các giá ông Hoàng thì cung văn ngâm các bài thơ cổ

Không chỉ có những con nhang và đệ tử tham dự canh hầu mà còn có rất nhiều người yêu thích loại hình văn hoá tâm linh này tham dự.

Cuối cùng là dấu hiệu thánh thăng. Người hầu đồng ngồi yên, hai tay bắt chéo trước trán quạt che lên đỉnh đầu, khẽ rung mình, lúc ấy hai người phụ hầu đồng cấp tốc phủ khăn diện lên đầu người hầu đồng, cung văn nổi nhạc và hát điệu thánh xa giá hồi cung - kết thúc một giá đồng

Ở chính giữa ban thờ Công đồng, nơi diễn ra nghi thức hầu đồng, ngay phía trước mặt đồng có đặt một chiếc gương, đó chính là tượng trưng cho việc coi trọng vẻ đẹp hình thức bên ngoài này. Chiếc gương thánh trước ban thờ Công đồng chỉ được dùng trong nghi thức lên đồng. Khi được hầu dâng giúp mặc đồ hay trước các điệu múa dâng thanh đồng thường hay ngắm nhìn mình trong gương để đảm bảo họ đã trở nên xinh đẹp như họ mong đợi

Nhiều con nhang, đệ tử tin rằng khi thánh nhập vào đồng là lúc vẻ đẹp tiềm ẩn bên trong (khác với vẻ đẹp bên ngoài) sẽ được bộc lộ ra và xuất hiện ở đồng. Rất nhiều người tham gia buổi lễ bị mê hoặc bởi điệu múa, khúc hát được đồng tác động tới và họ cảm thấy như thể chính mình cũng biến thành những người phụ nữ xinh đẹp và quyền uy. Họ nhận thức được vẻ đẹp bên ngoài cũng như khả năng kiểm soát cơ thể, và các năng lực ban phát như Mẫu mẹ của chính mình.

 

Việt Hùng

Việt Hùng