"Họa-Thơ đi sứ" lan tỏa tình yêu văn chương bằng hội họa

Ngay từ nhỏ, Phạm Nam Phương (sinh năm 2006) đã có niềm đam mê văn chương và hội họa. 14 tuổi, Nam Phương được gia đình cho đi học vẽ, niềm đam mê ấy có dịp bùng cháy. Tác phẩm đầu tiên, nữ sinh trường Trung học Phổ thông chuyên Sư Phạm (Hà Nội) vẽ về phong cảnh bằng màu nước.

Mong muốn có nét hội họa độc đáo của riêng mình, Nam Phương nhận thấy văn chương Việt Nam ẩn chứa nhiều ý nghĩa, tư tưởng lớn, vì vậy, cô muốn diễn đạt những cảm nhận về văn chương qua từng nét vẽ.

Trong di sản thơ chữ Hán của dân tộc ta, các tập thơ lấy đề tài từ lĩnh vực ngoại giao, mang tên "Hoa trình", "Sứ trình" (Đường đi sứ)... chiếm một số lượng đáng kể. Đó là thơ do chính các sứ thần sáng tác, phản ánh hoạt động quan trọng trong lịch sử dựng nước và giữ nước lâu dài của dân tộc ta.

Trên đường viễn xứ thực hiện nghiệm vụ với quốc gia, các phái đoàn sứ bộ Đại Việt đã chứng kiến tận mắt bao nhiêu cảnh sơn thủy kỳ thú, danh thắng hữu tình nhưng cũng chứng kiến bao nhiêu số phận, con người.

Thơ đi sứ đa dạng về đề tài, cảm hứng và bút pháp nghệ thuật, góp phần làm cho nền văn học nước nhà thêm nhiều sắc màu, vì vậy có vai trò quan trọng đối với văn học dân tộc. Các nhà thơ như: Phạm Sư Mạnh, Lê Quý Đôn, Hồ Sĩ Đống, Ngô Thì Nhậm, Ngô Thì Vị, Nguyễn Du, Phan Huy Chú, Trịnh Hoài Đức… đều để lại những tác phẩm có giá trị.

Cùng với việc tìm hiểu nền văn hóa dân tộc, cảm nhận tình cảm của cha ông qua tuyển tập "Thơ đi sứ" do các tác giả Phạm Thiều, Đào Phương Bình thuộc Viện Nghiên cứu Hán Nôm (chủ biên), NXB Khoa học Xã hội xuất bản năm 1993, tác giả Phạm Nam Phương họa tranh, mong muốn góp phần nhỏ bé của mình vào hành trình giữ gìn và lan tỏa các giá trị văn hóa, lịch sử của dân tộc.

Chỉ trong vòng 2 năm (từ năm 15 tuổi đến năm 17 tuổi), Nam Phương đã sáng tác 50 tác phẩm họa thơ. Các tác phẩm của Nam Phương chủ yếu thể hiện lại tâm sự của các sứ thần trước khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ, nỗi nhớ quê hương hay tâm trạng ngổn ngang trên hành trình viễn xứ. Hình ảnh người phụ nữ ở nhiều góc độ, nhiều tâm trạng xuất hiện phong phú trong các bức tranh được triển lãm lần này.

Tranh của Phạm Nam Phương có sự chững chạc, trưởng thành so với tuổi 17. Chia sẻ về điều này, cô gái trẻ cho biết: "Em đọc và phân tích các bài thơ, sau đó tham khảo thêm tư liệu về văn học, lịch sử thời điểm bài thơ ra đời, tác giả bài thơ, trang phục thời kỳ đó… rồi dựa vào cảm nhận của mình để vẽ thành tranh. Khó nhất là những bài thơ bày tỏ nội tâm của nhà thơ về nỗi nhớ nhà hoặc những day dứt về phận người, về thời cuộc. Em phải suy nghĩ và đi tìm những hình ảnh ước lệ thể hiện tâm trạng đó. Em không ngại khi bị nhận xét là "già""- Nam Phương chia sẻ.

Họa sỹ Nguyễn Tuấn Sơn - người trực tiếp hướng dẫn Nam Phương theo đuổi đề tài này cho biết: "Thông qua các tác phẩm thơ ca của các nhân vật nổi tiếng, Nam Phương đã cảm thụ và họa lại bằng hình ảnh, cùng với đó bằng cảm thụ bằng ngôn ngữ hội họa (bố cục, nét vẽ, màu sắc) với nét bút chững chạc và chuyên nghiệp".

Được biết, toàn bộ số tiền bán tranh "Họa - Thơ đi sứ" trong và sau triển lãm của tác giả Nam Phương sẽ được dành cho hoạt động từ thiện, giúp đỡ các bạn trẻ khiếm thính có hoàn cảnh khó khăn. Chia sẻ tại lễ khai mạc triển lãm, Phạm Nam Phương cho biết lý do em đưa ra quyết định này là bởi em biết có rất nhiều bạn nhỏ đam mê hội họa nhưng vì điều kiện, hoàn cảnh không cho phép. Chính vì thế, em muốn góp một phần nhỏ vào việc hiện thực hóa giấc mơ của các bạn đồng trang lứa, để họ được thăng hoa, được sống hết mình với năng khiếu của mình.

Nam Phương đang ấp ủ ý tưởng về triển lãm thứ hai của mình về chủ đề lịch sử Việt Nam trung đại. Điều mong ước của nữ sinh Nam Phương được lưu giữ các giá trị văn hóa, lịch sử quý giá của cha ông trong từng nét vẽ và lan tỏa tình yêu đó đến những bạn trẻ./.