Hoàn thiện nội dung về khu vực bảo vệ di tích trong dự án Luật Di sản văn hoá (sửa đổi)

Tại Kỳ họp thứ 7 (tháng 6/2024), Quốc hội đã thảo luận, cho ý kiến về dự án Luật Di sản văn hóa (sửa đổi). Ngay sau Kỳ họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã chỉ đạo Cơ quan thẩm tra (Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục) chủ trì, phối hợp với Cơ quan chủ trì soạn thảo (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) và các cơ quan có liên quan tổng hợp, nghiên cứu ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội, làm việc với một số cơ quan, đơn vị để có thêm thông tin và cơ sở thực tiễn phục vụ công tác giải trình, tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật.

Sau khi được tiếp thu, chỉnh lý, dự thảo Luật Di sản văn hóa (sửa đổi) có bố cục gồm: 09 chương, 100 điều, giảm 02 điều so với dự thảo trình tại Kỳ họp thứ 7; đã bám sát các mục tiêu, quan điểm, chính sách lớn được Quốc hội thông qua; thể chế hóa chủ trương của Đảng, khắc phục những bất cập, hạn chế trong quá trình thực hiện Luật Di sản văn hóa; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa.

Để hoàn thiện dự thảo Luật trước khi trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 8, tại Phiên họp toàn thể lần thứ 8 của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Ủy viên Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Phó Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Điện Biên Lò Thị Luyến cho rằng, Cơ quan soạn thảo cần tiếp tục rà soát nội dung liên quan đến khu vực bảo vệ di tích, nguyên tắc xác định phạm vi và cắm mốc giới các khu vực bảo vệ di tích và điều chỉnh khu vực bảo vệ di tích.

Hiện nay, khoản 7 Điều 27 của dự thảo Luật Di sản văn hóa (sửa đổi) đang quy định: "... Việc cắm mốc giới khu vực bảo vệ di tích phải được tiến hành sau thời điểm di tích được xếp hạng theo quy định của Luật này...". Theo đại biểu Lò Thị Luyến, dự thảo Luật cần quy định khoảng thời gian cụ thể phải thực hiện cắm mốc giới sau khi di tích được xếp hạng để đảm bảo rõ ràng và thống nhất áp dụng khi Luật có hiệu lực thi hành.

Bên cạnh đó, tại điểm b, khoản 7, Điều 27 dự thảo Luật quy định: "b) Cột mốc phải được làm bằng chất liệu bền vững và đặt ở vị trí dễ nhận biết; hình dáng, màu sắc, kích thước cột mốc phải phù hợp với môi trường, cảnh quan của di tích và không làm ảnh hưởng đến yếu tố gốc cấu thành di tích". Đại biểu Lò Thị Luyến cho rằng, Cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu bổ sung thêm nội dung quy định trong trường hợp tại vị trí khoanh vùng có kết cấu địa hình không đảm bảo cho việc cắm mốc giới khu vực bảo vệ di tích thì có thể gửi mốc giới khu vực bảo vệ di tích và việc gửi mốc giới khu vực bảo vệ di tích phải được thể hiện rõ trên bản đồ.

"Bởi trên thực tế tại nhiều điểm di tích có địa hình đặc biệt phức tạp, diện tích khoanh vùng là ao, hồ, sông, suối, núi đá cao... không thể cắm mốc di tích trên thực địa, vì vậy cần thiết phải gửi mốc và thể hiện tọa độ mốc giới gửi trên bản đồ nhằm thuận lợi cho công tác quản lý di tích", đại biểu Lò Thị Luyến nêu rõ.

Theo đại biểu, nội dung này cần được thể hiện lại. Cụ thể: "b) Cột mốc phải được làm bằng chất liệu bền vững và đặt ở vị trí dễ nhận biết; hình dáng, màu sắc, kích thước cột mốc phải phù hợp với môi trường, cảnh quan của di tích và không làm ảnh hưởng đến yếu tố gốc cấu thành di tích. 

Trong trường hợp tại vị trí khoanh vùng có kết cấu địa hình không đảm bảo cho việc cắm mốc giới khu vực bảo vệ di tích thì có thể gửi mốc giới khu vực bảo vệ di tích và việc gửi mốc giới khu vực bảo vệ di tích phải được thể hiện rõ trên bản đồ".

Bên cạnh đó, đại biểu đề nghị Cơ quan soạn thảo nghiên cứu bổ sung thêm quy định giải thích đối với các cụm từ: "đồ tạo tác", "cộng đồng chủ thể di sản" để đảm bảo quy định được rõ ràng, tạo cách hiểu thống nhất, thuận lợi cho việc triển khai thực hiện khi Luật có hiệu lực thi hành; rà soát trong toàn bộ nội dung dự thảo Luật chỉnh sửa cụm từ "trái phép" thành "trái pháp luật" để bảo đảm chính xác và thống nhất với quy định của các điều khoản khác trong dự thảo Luật./.