Khai mạc hội nghị Bộ trưởng Thông tin ASEAN lần thứ 16

Chủ đề xuyên suốt toàn bộ nội dung Hội nghị là "Truyền thông: Từ thông tin tới Tri thức vì một ASEAN Tự cường và Thích ứng" (Media: From Information to Knowledge for a Resilient and Responsive ASEAN).

Phát biểu tại lễ khai mạc, Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân cho biết, sau hơn 50 năm hình thành và phát triển, ASEAN đã trở thành một trong những tổ chức khu vực hợp tác toàn diện, phát triển năng động và thành công.

Tuyên bố của Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 43 vừa qua đã đưa ra định hướng cho việc xây dựng Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045, phát triển tự cường, sáng tạo, năng động và lấy người dân làm trung tâm, có khả năng đón đầu các cơ hội, giải quyết những vấn đề mới nổi và các thách thức trong tương lai. Đồng thời, đặt ra nhiệm vụ củng cố bản sắc, tăng cường đoàn kết, thống nhất trong ASEAN.

"Trong tiến trình phát triển đó, cùng với những xu thế lớn của thời đại, hợp tác thông tin báo chí và truyền thông có vai trò quan trọng, nhằm gắn kết và lan tỏa các giá trị trong Cộng đồng ASEAN", Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân nói.

Phó Chủ tịch nước nhấn mạnh, từ khi gia nhập ASEAN năm 1995, với phương châm "tích cực, chủ động và có trách nhiệm", Việt Nam đã có nhiều đóng góp quan trọng, góp phần duy trì sự đoàn kết, thống nhất và củng cố vai trò trung tâm của Hiệp hội. Tham gia vào quá trình phát triển chung, Việt Nam cũng đặc biệt coi trọng lĩnh vực thông tin, truyền thông.

Ngày 06/4/2023 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ Việt Nam đã phê duyệt Chiến lược chuyển đổi số báo chí đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, nhằm mục tiêu xây dựng cơ quan báo chí theo hướng chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại thông qua việc ứng dụng công nghệ tiên tiến vào hoạt động báo chí, phát triển nền tảng số, làm cho hệ sinh thái báo chí số được bồi đắp thêm các tính năng mới, ưu việt, giúp nâng cao chất lượng, hiệu quả truyền thông, tăng cường kết nối Việt Nam với cộng đồng quốc tế.

"Thế giới đang ở trong giai đoạn đầy biến động, thông tin được cộng hưởng bởi công nghệ và Internet khiến cho tốc độ lan tỏa, mức độ ảnh hưởng diễn ra trên phạm vi toàn cầu, tác động theo cả hướng tích cực và tiêu cực. Do đó, việc hợp tác thúc đẩy tiếp cận thông tin kịp thời, chính xác dựa trên năng lực số; biến thông tin thành tri thức để hỗ trợ doanh nghiệp, nâng cao sinh kế và đời sống cho người dân, giảm thiểu tác động của thông tin tiêu cực là nhu cầu bức thiết hiện nay, ở cả cấp độ quốc gia, khu vực và quốc tế, trong đó có ASEAN", Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân nhấn mạnh.

Phó Chủ tịch nước chia sẻ, AMRI-16 là diễn đàn quan trọng để các quốc gia thành viên, cùng các nước đối thoại, trao đổi và xác định các ưu tiên, định hướng hợp tác trong thời gian tới, chung tay thực hiện thành công các Mục tiêu Thiên niên kỷ của Liên hợp quốc và các ưu tiên của Cộng đồng ASEAN.

Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân đề xuất Hội nghị quan tâm thảo luận một số giải pháp nhằm thúc đẩy vào chuyển đối số; nâng cao khả năng tiếp cận internet và kĩ năng số cho người dân; tăng cường quảng bá hình ảnh của ASEAN và các quốc gia thành viên; đẩy mạnh các thông tin chính thống, tích cực; xử lý tin giả, tin sai; quan tâm đối với các khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa và cơ sở để phục vụ người dân, đảm bảo tri thức được lan tỏa rộng khắp và không ai bị bỏ lại phía sau.

Phó Tổng thư ký ASEAN Ekkaphab Phanthavong chia sẻ, với việc khu vực ASEAN đang nổi lên sau đại dịch, lĩnh vực thông tin và truyền thông đóng một vai trò quan trọng và xuyên suốt trong việc thúc đẩy tầm nhìn Cộng đồng ASEAN. Các cuộc thảo luận hiệu quả của SOMRI và cuộc thảo luận của các Bộ trưởng về chủ đề "Truyền thông: Từ Thông tin đến Tri thức cho một ASEAN tự cường và thích ứng" sẽ tạo thêm động lực cho hợp tác khu vực và các định hướng chiến lược để hướng đến phát triển xã hội, bền vững, và toàn diện.

Theo ông Nguyễn Mạnh Hùng, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Việt Nam (Bộ TT&TT), lĩnh vực thông tin và truyền thông của chúng ta đang có những thay đổi mang tính cách mạng. Chính công nghệ số đã tạo ra sự thay đổi mang tính phá hủy này. Tương lai giờ đây không còn nằm trên đường kéo dài của quá khứ. Và chúng ta phải sáng tạo ra tương lai mới của mình dựa trên công nghệ số.

Cách làm, cách tiếp cận thì phải đổi mới, nhưng vẫn phải giữ vững sứ mệnh cốt lõi của truyền thông là: cung cấp thông tin, nâng cao nhận thức, phổ biến tri thức, trao thêm sức mạnh cho con người, phục vụ cho phát triển, tăng cường hiểu biết và đoàn kết giữa các dân tộc, các nước thành viên ASEAN và quảng bá hình ảnh, giá trị của ASEAN ra thế giới.

"Chúng ta đang sống trong một thế giới bị quá tải về thông tin. Chúng ta có thể bị nhấn chìm bởi quá nhiều thông tin. Chúng ta đang bị "béo phì thông tin" bởi tiêu thụ thông tin liên tục, bất kể đó là thông tin thật hay tin giả. Một ngày, mỗi chúng ta dành không dưới 6 giờ đồng hồ để tiêu thụ lượng thông tin này. Thông tin thì quá nhiều nhưng tri thức và sự thấu hiểu thì lại đang có xu thế ít đi. Rất ít người hiểu được những gì ở phía sau dòng lũ thông tin kia. Rất ít người tìm ra được tri thức, tạo ra được giá trị từ đó", Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói.

Theo Bộ trưởng Bộ TT&TT Việt Nam, trong một thế giới đầy biến động và khó lường, truyền thông lúc này cần mang đến những tri thức mới để giúp chúng ta thích ứng nhanh, để sử dụng công nghệ mới cho mục tiêu phát triển và hợp tác, để mang lại năng lượng tích cực, và nuôi dưỡng niềm tin vào một tương lai hòa bình và thịnh vượng của ASEAN và thế giới.

"Hội nghị Bộ trưởng Thông tin ASEAN năm nay đã thống nhất lựa chọn chủ đề: "Truyền thông: Từ thông tin tới tri thức vì một ASEAN phản ứng nhanh và có khả năng chống chịu". Muốn phản ứng nhanh với sự thay đổi thì phải nhanh chóng tìm ra được tri thức mới từ sự thay đổi. Muốn có khả năng chống chịu và hồi phục sau một sự va chạm lớn, sau một thảm họa thì phải được trang bị tri thức mới. Bởi vậy, lĩnh vực thông tin và truyền thông của chúng ta phải chuyển đổi từ việc cung cấp thông tin, tin tức đơn thuần sang cung cấp tri thức và sự thấu hiểu cho người dân để giúp họ tồn tại trong một thế giới biến động, khó lường, phức tạp và mơ hồ (VUCA)", Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết.

Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, các mạng xã hội hiện nay đang là các nền tảng quan trọng để tạo ra và chia sẻ thông tin. Các nền tảng số cần trở thành nền tảng để tạo ra và chia sẻ tri thức hữu ích cho con người. Các mạng xã hội phải trở thành mạng xã hội của thông tin, của tri thức và sự thấu hiểu.

Công nghệ số, nhất là trí tuệ nhân tạo, đã sẵn sàng cho việc tạo ra tri thức và sự thấu hiểu từ thông tin. Tuy nhiên, chúng ta, những nhà lãnh đạo về thông tin và truyền thông ASEAN, phải dẫn dắt tiến trình này.

"Lĩnh vực thông tin và truyền thông của ASEAN đang nhận về mình sứ mệnh mới, đang chủ động mở ra không gian mới để cùng nhau góp phần xây dựng Cộng đồng ASEAN hòa bình và thịnh vượng. Đó là sự thay đổi từ thông tin đến tri thức và sự thấu hiểu. Đi đầu trong sự chuyển dịch này và thành công trong sứ mệnh mới này sẽ chính là đóng góp của các nước ASEAN cho lĩnh vực thông tin và truyền thông của thế giới", Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh.