Khó xác định tội danh và trách nhiệm khi nhân viên hành nghề công chứng vi phạm pháp luật trong thực thi nhiệm vụ

Phát biểu tại phiên họp, quan tâm về đội ngũ trợ lý công chứng viên, thư ký nghiệp vụ của công chứng viên, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh nêu rõ, đội ngũ này đang tham gia vào hầu hết các công đoạn của quy trình công chứng từ việc tiếp nhận hồ sơ, tư vấn hồ sơ, soạn thảo văn bản, hỗ trợ chữ ký trong giao dịch, hỗ trợ đặt lịch, xếp lịch, tổ chức ký kết giao dịch, cập nhật dữ liệu, lập hồ sơ lưu trữ… và nhiều công việc khác.

Trong khi đó, tại Điều 7, dự thảo Luật quy định nghiêm cấm công chứng viên tiết lộ thông tin công chứng. Vậy nếu không quy định về quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm của trợ lý công chứng viên, thư ký nghiệp vụ thì đối tượng này không có cơ sở để tiếp cận, xử lý công việc, nhất là nguyên tắc bảo mật thông tin công chứng; cũng như cần bảo đảm tư cách của các đối tượng này khi giao tiếp với các tổ chức, cá nhân có liên quan để tham gia hoạt động công chứng, Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý.

Phó Chủ tịch Quốc hội thẳng thắn, “thời gian vừa qua, cũng có một số vụ án mà nhân viên của tổ chức hành nghề công chứng lợi dụng quá trình thực thi nhiệm vụ vi phạm pháp luật, nhưng vì không có quy định về chức danh, chức vụ của đối tượng này nên các cơ quan tiến hành tố tụng gặp khó khăn trong việc xác định tội danh và trách nhiệm”.

Do vậy, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra nghiên cứu ý kiến của ĐBQH quy định về trợ lý công chứng viên, thư ký nghiệp vụ của công chứng viên. Và cần ưu tiên cho các đối tượng này trong điều kiện xem xét bổ nhiệm công chứng viên.

Tại phiên họp, một số ý kiến thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, quy định mô hình tổ chức của văn phòng công chứng chỉ là công ty hợp danh sẽ bảo đảm tính ổn định của loại hình tổ chức này, đáp ứng tốt hơn nhu cầu công chứng của cá nhân, tổ chức, phù hợp với tính chất của dịch vụ công chứng là dịch vụ công nên yêu cầu quan trọng là phải bảo đảm tính liên tục của việc cung cấp dịch vụ.

Nêu ý kiến tại phiên họp, Chủ tịch Hiệp hội Công chứng viên Việt Nam Nguyễn Chí Thiện cho biết, hiện tại 63 tỉnh, thành phố có hơn 3.300 công chứng viên, 1.298 tổ chức hành nghề công chứng. Trên cơ sở những khó khăn trong triển khai mô hình văn phòng công chứng là doanh nghiệp tư nhân do 1 công chứng viên làm chủ, ông Nguyễn Chí Thiện đề nghị cần duy trì mô hình văn phòng công chứng dưới hình thức công ty hợp danh.

Phát biểu tại phiên họp, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long nhấn mạnh, dịch vụ công chứng là dịch vụ công, do đó cần bảo đảm tính liên tục, bền vững và chịu trách nhiệm. Văn phòng công chứng là doanh nghiệp tư nhân do 1 công chứng viên làm chủ sẽ rất khó bảo đảm tính chất của dịch vụ công nêu trên. Vì vậy, Phó Thủ tướng bày tỏ đồng tình với quy định của dự thảo Luật về mô hình của văn phòng công chứng hoạt động theo loại hình công ty hợp danh.

Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ, các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản thống nhất với Báo cáo một số vấn đề lớn về việc tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Công chứng (sửa đổi). Liên quan đến công chứng bản dịch, Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng, vấn đề này đã rõ, chúng ta thống nhất chỉ chứng thực chữ ký của người dịch và người dịch phải chịu trách nhiệm.

Đối với trách nhiệm quản lý nhà nước đối với hành nghề công chứng, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị làm rõ trách nhiệm của Bộ Tư pháp trong việc chủ trì giúp Chính phủ xây dựng và quản lý cơ sở dữ liệu về công chứng./.