Không thể xã hội hóa y tế bằng cách tư nhân bỏ tiền ra chung với bệnh viện để chia nhau lợi nhuận

Đề xuất bỏ cụm từ "xã hội hóa y tế"

Góp ý vào dự thảo Luật, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (Đoàn Bình Định) quan tâm đến điều khoản về hợp tác công tư trong y tế. Đại biểu đề xuất bỏ cụm từ “xã hội hóa y tế”, bởi trong lịch sử của Việt Nam cũng như trên thế giới không thấy định nghĩa thế nào là xã hội hóa y tế. Không thể xã hội hóa y tế bằng cách tư nhân bỏ tiền ra chung với bệnh viện mua máy đặt trong bệnh viện công để chia nhau lợi nhuận.

Đại biểu cho rằng, chỉ nên quy định 3 hình thức hợp tác công tư trong y tế. Hình thức thứ nhất là cho vay (ưu đãi cho các bệnh viện được mua sắm, đầu tư, cụ thể hóa trong luật, khuyến khích điều này để bệnh viện sẽ có thể vay tiền của tổ chức tín dụng cũng như những tổ chức quốc tế, bệnh viện đầu tư bằng nguồn tiền vay và có trách nhiệm bảo vệ vốn vay như một doanh nghiệp để bảo vệ trách nhiệm của mình khi vay tiền đầu tư cho y thế.

Hình thức thứ 2 là hình thức thuê, hình thức này đã có nhưng chưa rõ ràng. Đây là hình thức để các bệnh viện, các cơ sở y tế có thể thực hiện, với hai chiều. Chiều thứ nhất là bệnh viện công thuê các phương tiện, trang thiết bị của bệnh viện tư của tư nhân như máy móc, máy đắt tiền, những phương tiện không có đủ điều kiện mua thì thuê. Chiều thứ hai là tư nhân thuê bệnh viện công, điều này rất khó.

Tuy nhiên, theo quan điểm của đại biểu Nguyễn Lân Hiếu vẫn nên đặt ra trong Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi) để có hướng dần dần các luật khác sẽ hỗ trợ hiện thực.

"Y tế công có thương hiệu, có hiểu biết, có nguồn chất xám rất lớn nhưng không đủ khả năng để bỏ tiền ra xây dựng bệnh viện và vận hành bệnh viện về mặt quản trị. Chúng ta lấy cái mạnh của y tế công là thương hiệu, niềm tin người dân cộng với chất xám của các bác sĩ, điều dưỡng, nhà khoa học, còn tư nhân sẽ vận hành bệnh viện, tư nhân thuê lại thương hiệu. Mặc dù rất khó định giá thương hiệu của bệnh viện cũng như tài sản công khó khăn nhưng chúng ta cần có hướng đi này" - ĐB khẳng định.

Hình thức thứ ba được đại biểu Nguyễn Lân Hiếu góp ý đó là hợp tác công tư phi lợi nhuận, thực tế trên thế giới đang triển khai từ rất lâu và rất thành công. Việt Nam đã có những bệnh viện tư nhân phi lợi nhuận, thế nhưng chưa có bệnh viện nào hợp tác công tư phi lợi nhuận. Nghĩa là các nhà hảo tâm, các quỹ xây dựng bệnh viện và cho các bệnh viện công vận hành bệnh viện đấy. Lợi nhuận được giữ lại đầu tư để phát triển bệnh viện rộng hơn, nâng cao đời sống của cán bộ, nhân viên bệnh viện cũng như cho các trường hợp bệnh nhân nghèo, khó khăn.

Đại biểu đề nghị nên khuyến khích mô hình này và chắc chắn sẽ rất nhiều tổ chức, cá nhân sẵn sàng bỏ tiền ra xây dựng bệnh viện thương hiệu nhà nước để phục vụ người bệnh, để lại tiếng thơm cho chính tổ chức, cá nhân đấy.

Cần tạo môi trường bình đẳng cho các doanh nghiệp tham gia vào dịch vụ khám, chữa bệnh

Phát biểu tại hội nghị, đại biểu Trần Chí Cường (Đoàn TP Đà Nẵng) bày tỏ quan đến đề nghị cấm hành vi khuyến mại nhằm thu hút người đến khám bệnh, chữa bệnh tại Điều 6 của dự thảo Luật với lý do người dân không có nhiều khả năng đánh giá chất lượng dịch vụ như thế nào là tốt, nhu cầu khám bệnh, chữa bệnh của mình như thế nào là phù hợp. Trong khi đó, một số trường hợp dùng nhiều thuốc, dịch vụ và sẽ gây hại cho sức khỏe.

Theo đại biểu, lý giải như vậy là chưa thỏa đáng; đề nghị không đưa việc nghiêm cấm các hành vi khuyến mại của các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, đảm bảo tạo được sự bình đẳng giữa các loại hình kinh doanh, các loại hình doanh nghiệp…

Đại biểu cho rằng, việc khám bệnh, chữa bệnh là một ngành nghề kinh doanh có điều kiện với quy trình, điều kiện cụ thể được Bộ Y tế hướng dẫn nên việc các cơ sở y tế lạm dụng khuyến mại không phải là việc dễ dàng.

Bên cạnh đó, nếu khuyến khích phát triển mạnh đầu tư, mở rộng xã hội hóa cho hoạt động y tế mà không tạo được môi trường bình đẳng để các đơn vị hoạt động được cung ứng dịch vụ, sản phẩm sẽ tạo ra khó khăn, gò bó cho các doanh nghiệp muốn tham gia vào dịch vụ khám, chữa bệnh.

Góp ý vào dự án Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi), đại biểu Lê Hữu Trí cho rằng, không cần thiết phải mở khóa đào tạo, cấp chứng chỉ hành nghề vì một bác sĩ có điều kiện để hành nghề thì phải mất ít nhất là 8 năm cả về thời gian đào tạo ở trường đại học và cả thời gian làm việc thực tế ở bên ngoài. Cho nên, việc mở một khóa đào tạo hành nghề ngắn hạn là không hợp lý.

Về sử dụng ngôn ngữ trong hành nghề khám, chữa bệnh tại Việt Nam đối với người nước ngoài, người Việt Nam định cư nước ngoài, đại biểu Lê Hữu Trí (Đoàn Khánh Hòa) thống nhất với quy định phải biết thành thạo tiếng Việt. Tuy nhiên, trong trường hợp người nước ngoài không thành thạo tiếng Việt thì phải có phiên dịch đạt trình độ ngoại ngữ phù hợp với chuyên môn khám, chữa bệnh.

Vấn đề tổ chức thi đánh giá năng lực hành nghề khám, chữa bệnh, đại biểu Lê Hữu Trị đề nghị lựa chọn phương án là Bộ Y tế tổ chức thi đánh giá năng lực cấp chứng chỉ hành nghề thông qua kết quả đánh giá của Hội đồng y khoa quốc gia. Tuy nhiên, cần thiết chế ràng buộc trách nhiệm của Hội đồng y khoa quốc gia để ngăn chặn tiêu cực.

Cần thống nhất quản lý giá khám bệnh, chữa bệnh của cả bệnh viện công với bệnh viện tư

Góp ý vào dự thảo Luật, đại biểu Nguyễn Thanh Cầm (Đoàn Tiền Giang) kiến nghị Nhà nước cần có cơ chế kiểm soát bằng cách quy định khung giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh đối với cơ sở y tế tư nhân để đảm bảo quyền lợi của người bệnh để tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng công bằng giữa khu vực công và tư.

Đại biểu chỉ rõ thực trạng, khu vực y tế công hiện tại thực hiện tự chủ tài chính nhưng cơ cấu giá dịch vụ y tế chưa được tính đúng tính đủ dẫn đến giảm nguồn thu. Điều này dẫn đến một số hệ lụy như không đủ tiền trả lương cho nhân viên, không tái đầu tư, không đủ kinh phí đào tạo nguồn nhân lực khiến một bộ phận nhân viên y tế bỏ việc. Còn tại khu vực y tế tư nhân, do đã tính đúng, tính đủ cơ cấu giá các dịch vụ y tế với giá khám bệnh, chữa bệnh cao nên nhiều bệnh viện tư có nguồn kinh phí dồi dào để thu hút lực lượng bác sĩ giỏi từ các bệnh viện công chuyển sang.

Do vậy, Nhà nước cần thống nhất quản lý giá khám bệnh, chữa bệnh của cả bệnh viện công với bệnh viện tư nhân sao cho lợi ích phải hài hòa giữa công và tư, đảm bảo quyền lợi của người bệnh và ổn định xã hội.

Về giá dịch vụ khám chữa bệnh, đại biểu Nguyễn Anh Trí (Đoàn Hà Nội) cho rằng, đây là vấn đề phức tạp của ngành y tế, nếu giải quyết hiệu quả sẽ tháo gỡ được nhiều khó khăn, mở ra cơ hội tự chủ cho các cơ sở y tế, xã hội hóa ngành y tế. Đại biểu cho rằng, lần sửa đổi Luật này là cơ hội lớn để tháo gỡ những vướng mắc, hướng tới thực hiện đúng chủ trương của Đảng về việc tính đúng, tính đủ giá dịch vụ khám chữa bệnh; sửa đổi các quy định hiện hành để các cơ sở y tế quản lý được, thực hiện được một cách công khai, thuận lợi.

Điều 106 của dự thảo Luật quy định: Giá khám bệnh, chữa bệnh được xác định dựa trên chi phí tính đầy đủ các yếu tố chi phí, phù hợp với khả năng chi trả và khuyến khích nâng cao chất lượng, phát triển kỹ thuật chuyên môn. Theo đại biểu, chỉ quy định "tính đủ“ thì sẽ không đảm bảo được về việc tính đúng.

Đại biểu Nguyễn Anh Trí cho rằng, cần sửa đổi dự thảo luật theo hướng nhấn mạnh tiêu chí "tính đúng, tính đủ“ giá dịch vụ y tế, đồng thời quy định cụ thể về chủ thể xác định giá dịch vụ, đảm bảo phù hợp với thực tiễn, đảm bảo các quy định của Luật đi vào đời sống và tạo được hiệu quả rõ ràng khi Luật được ban hành và áp dụng trong thực tiễn.