Kinh nghiệm xóa đói giảm nghèo của Trung Quốc đã mang lại những bài học quý

Xóa đói, giảm nghèo là nhiệm vụ hàng đầu

Trung Quốc là quốc gia đông dân nhất thế giới và là nền kinh tế đang phát triển. Đảng và Chính phủ Trung Quốc luôn coi xóa đói, giảm nghèo là nhiệm vụ hàng đầu và là tiêu chí quan trọng để đánh giá xã hội khá giả ở Trung Quốc. 

Theo Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình: “Khá giả hay không khá giả, chủ yếu nhìn vào nông dân”, “không có khá giả ở nông thôn, đặc biệt là khá giả ở các khu vực nghèo đói, thì không thể xây dựng toàn diện xã hội khá giả”. Năm 2015, tại Hội nghị công tác hỗ trợ giảm nghèo, Trung Quốc đặt mục tiêu đến năm 2020 “bảo đảm cho người nghèo ở nông thôn theo tiêu chuẩn hiện hành thoát nghèo thành công, toàn bộ huyện nghèo xóa nghèo thành công, giải quyết vấn đề nghèo đói tổng thể có tính vùng, miền”. 

Năm 2018, Trung Quốc có tỷ lệ nghèo, đói còn 1,7%; trong số 832 huyện nghèo thì có 153 huyện tuyên bố chính thức xóa nghèo, 284 huyện đang tiến hành đánh giá xóa nghèo. Đến năm 2022, theo Ngân hàng thế giới, Trung Quốc là quốc gia đang phát triển đầu tiên đạt được mục tiêu đầu tiên trong số 17 mục tiêu phát triển bền vững (SDGs) của Liên Hợp Quốc, số người ở Trung Quốc có thu nhập dưới 1,9 đô la mỗi ngày – Chuẩn nghèo quốc tế do Ngân hàng Thế giới xác định để theo dõi tình trạng nghèo cùng cực trên toàn cầu – đã giảm gần 800 triệu người.

Phương pháp giảm nghèo của Trung Quốc dựa trên hai trụ cột: Một là chuyển đổi kinh tế trên diện rộng để mở ra các cơ hội kinh tế mới và nâng cao thu nhập trung bình. Hai là các chiến lược giảm nghèo theo khu vực (từ các cách tiếp cận toàn quốc nhằm cung cấp cứu trợ cơ bản đến các can thiệp có mục tiêu rộng khắp trong khu vực; tiếp theo là các chương trình tập trung hẹp hơn cho các khu vực, quận và làng nghèo) kết hợp với các chính sách bảo trợ xã hội.

Trái ngược với nhiều quốc gia nơi phát triển thường gắn liền với đầu tư vào các thành phố và trung tâm đô thị khác, Trung Quốc ưu tiên khu vực nông thôn trong nỗ lực xóa đói giảm nghèo, nơi nông nghiệp đóng vai trò chính. Để duy trì thành quả giảm nghèo, Trung Quốc tập trung nhiều vào việc đạt được sự phát triển nội sinh ở những khu vực đã thoát nghèo và đưa ra các biện pháp mạnh mẽ để hỗ trợ phục hồi nông thôn. Mục tiêu là đạt được sự thịnh vượng chung và phát triển chất lượng cao thông qua chiến lược phục hồi nông thôn với trọng tâm là năm lĩnh vực chính: phát triển công nghiệp, nguồn nhân lực, văn hóa, môi trường sinh thái và quản trị địa phương.

Bốn bài học quý

Công cuộc xóa đói giảm nghèo của Trung Quốc đã mang lại những bài học quý giá cho sự nghiệp xóa đói giảm nghèo toàn cầu: Thứ nhất, sự hỗ trợ mạnh mẽ và bền vững của chính phủ là yếu tố chính trong nỗ lực xóa đói giảm nghèo của Trung Quốc. Xóa đói giảm nghèo đã trở thành một chỉ tiêu quan trọng trong công tác phát triển kinh tế và tiến bộ xã hội của Đảng, Chính phủ ở tất cả các cấp, từ trung ương đến tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, huyện, thị trấn và thôn bản. Phân bổ ngân sách cho xóa đói giảm nghèo, đại diện là quỹ xóa đói giảm nghèo trung ương và địa phương, đã có sự tăng trưởng ổn định trong dài hạn.

Thứ hai, tăng trưởng kinh tế nhanh và toàn diện là động lực cơ bản để giảm nghèo ở Trung Quốc. Những cải thiện về năng suất nông nghiệp, sự phát triển của các ngành thâm dụng lao động và quyết định chính sách để các vùng và cá nhân có điều kiện thuận lợi hơn trở nên giàu có trước tiên trong thời kỳ cải cách và mở cửa, đã tạo cơ sở cho giảm nghèo toàn diện.

Thứ ba, Trung Quốc đã thực hiện một loạt đổi mới về thể chế và mô hình trong các hoạt động giảm nghèo. Các chính sách và chiến lược xóa đói giảm nghèo đã liên tục được đưa ra, nhắm mục tiêu chính xác hơn đến các đối tượng nghèo ở các khu vực dễ bị tổn thương nhất, các huyện nghèo và các làng nghèo. 

Các chiến lược giảm nghèo có mục tiêu trong hộ gia đình thôn bản không chỉ phù hợp với tình hình giảm nghèo đang diễn ra mà còn đáp ứng nhu cầu phát triển của các nhóm dân cư khác nhau. 

Đồng thời, với chủ trương xóa đói giảm nghèo theo định hướng phát triển, Trung Quốc đã phát triển mạnh mẽ các ngành công nghiệp đồng thời cải thiện các điều kiện cơ sở hạ tầng nhằm củng cố nền kinh tế địa phương và khuyến khích người nghèo tự thân vận động để giảm nghèo bền vững và ổn định.

Thứ tư, Trung Quốc rất coi trọng hợp tác quốc tế trong xóa đói giảm nghèo. Trung Quốc không chỉ coi trọng hợp tác đa phương với Liên hợp quốc và các cơ quan khác, mà còn tích cực tham gia các hoạt động xóa đói giảm nghèo song phương với châu Phi và các khu vực khác. Trung Quốc đã tích cực giới thiệu các khái niệm và kinh nghiệm quốc tế về giảm nghèo và ủng hộ việc thành lập các diễn đàn chia sẻ và hợp tác hỗ trợ giảm nghèo toàn cầu thông qua trao đổi kiến thức về nguồn lực và kinh nghiệm./.