Kỷ niệm nhân 200 ngày sinh Nicolai Gogol

(Toquoc)- Sáng 9/4 tại Trung tâm Khoa học và Văn hoá Nga đã diễn ra lễ kỷ niệm và hội thảo nhân 200 năm ngày sinh Nicolai Gogol. Hội thảo do Trung tâm Văn hoá Nga, Viện Văn học và Trung tâm Văn hoá Ngôn ngữ Đông tây đồng tổ chức.

Nicolai Vasilevich Gogol (1/4/1809 - 4/3/1852) là một đỉnh cao trong thế kỉ vàng của văn học Nga và thế giới. Ông được đánh giá là đại văn hào Nga và ảnh hưởng lớn đến văn học thế giới trong đó có Việt Nam.

Gogol là người đặt nền móng vững chắc cho văn xuôi Nga. Độc giả có thể thấy lối xây dựng truyện của Gogol trong những câu chuyện giả tưởng của F.Kafka. Nhà văn Bồ Đào Nha từng nhận giải Nobel là Jose Saramago đã tự thừa nhận rằng “Gogol là một sức mạnh nghệ thuật đang hoạt động” đối với ông. Lỗ Tấn - nhà văn lớn người Trung Quốc - cũng rất ưa thích các tác phẩm của Gogol và không ngần ngại mượn tên truyện của ông để đặt cho tác phẩm đầu tay của mình, mang tên: “Nhật kí người điên”. Còn ở Việt Nam, Gogol là một nhà văn thân thiết cùng với nhiều nhà văn khác của nước Nga. Ông là tác giả được dạy ở các khoa văn học trong nhiều trường đại học ở Việt Nam. Nhiều tác phẩm quan trọng của ông đã được dịch sang tiếng Việt. Đối tượng chính được Gogol đề cập trong các tác phẩm của mình là con người với những mối quan hệ trong cuộc sống. Cho đến nay, Gogol vẫn tiếp tục hấp dẫn và lôi cuốn bởi tính chất kỳ bí cả ở con người lẫn trong văn chương. Sáng tác của Gogol đã chứng thực một điều: Những kiệt tác không chỉ mới với thời đại của chính ông mà còn mới muôn đời, nó sẽ vượt qua mọi biên giới để đến với độc giả. Và nhắc đến Gogol không thể không nhắc tới các tác phẩm đã gắn liền với tên tuổi của ông như: Những linh hồn chết, các tập truyện: Mirgorod, Những buổi tối trong trang ấp gần Dikanki, Những câu chuyện Peterburg…

Ngoài thành tựu về văn xuôi, Gogol còn để lại những tác phẩm kịch nổi tiếng, ảnh hưởng lớn đến xã hội Nga và tác động mạnh mẽ tới cách tiếp cận, quan niệm nghệ thuật, quan niệm sáng tác của nhiều tác gia kịch. Gogol ngay từ nhỏ đã được thừa hưởng tình yêu sân khấu của người cha là nhà soạn kịch tài tử. Nổi bật nhất trong kịch của Gogol là tính hài hước. Nhưng đó là cái cười nhạo báng để sau đó là những phán xét về nỗi đau đời như chính Gogol xác định nhiệm vụ nghệ thuật của mình: “Ngoái nhìn toàn bộ cuộc sống khổng lồ bề bộn dưới tiếng cười thấu hiểu cả thế giới và những giọt lệ thầm lặng”. Các vở kịch được coi là những kiệt tác như: Quan thanh tra, Đám cưới.

Đánh giá về cuộc đời cũng như sự nghiệp của ông trong buổi lễ kỷ niệm Gogol, đã có nhiều bản tham luận công phu, thể hiện sự tìm tòi và nghiên cứu kỹ lưỡng của các học giả Việt Nam như: Những khuynh hướng mới nghiên cứu Gogol ở Nga: Quan điểm, vấn đề, bài học kinh nghiệm - PGS. Phạm Gia Lâm, Thử nhận chân thế giới nghệ thuật của Gogol - PGS. Phạm Vĩnh Cư, Thế giới phi lý và nỗi lo âu hay hy vọng trong tiếng cười hài kịch của Gogol - PGS. Đỗ Hải Phong, Tiếp nhận Gogol ở Việt Nam qua bản dịch Những linh hồn chết - PGS. Đào Tuấn Ảnh… Qua các bản tham luận trên một lần nữa khẳng định và đánh giá cao tư tưởng cũng như nghệ thuật của nhà văn vĩ đại Gogol.

Được biết, UNESCO đã chọn năm 2009 được vinh danh là Năm Gogol.

HIỀN NGUYỄN