“Lạ hóa” cây trồng có thể cứu vãn được “vẻ đẹp mong manh” của đường phố Hà Nội?

Khi mới nghe thông tin Hà Nội trồng hàng trăm cây phong lá đỏ hẳn không ít người sẽ ngạc nhiên và tỏ ra thích thú. Bởi những cảnh đẹp của phong lá đỏ đẹp như cổ tích; hàng cây hai bên đường xòe tán như chiếc ô đỏ dịu mát; cả không gian được nhuộm rực lên màu đỏ nhưng không chói lóa, gay gắt mà yên bình tĩnh lặng; thỉnh thoảng những con gió ùa đến thổi xào xạc, một vài chiếc lá bứt khỏi cành bay bay trước mặt, rồi nhẹ nhàng rơi xuống… hình ảnh nên thơ trước nay dường như chỉ xuất hiện ở vùng đất ôn đới. Ai muốn được trải nghiệm cảm giác này chỉ có thể phải bỏ ra một khoản kinh phí không nhỏ đến xứ sở ôn đới để ngắm phong lá đỏ. Vậy mà giờ đây, không mất một xu, ngay tại Hà Nội, ngay tại vùng đất nhiệt đới, ai cũng có thể được ngắm phong lá đỏ, tất nhiên là với điều kiện như lời “cam kết” của một số lãnh đạo về sự sống sót và phát triển của loài cây này.

Nếu được như vậy thì hẳn bộ mặt đường phố và rộng hơn là đô thị Hà Nội sẽ đẹp hơn. Vì lợi ích của cây xanh, nhất là ở những không gian công cộng đã được chứng minh. Cây xanh không chỉ làm đẹp mỹ quan đô thị, tạo bóng mát, không khí trong lành, tâm lý con người được cảm thấy thư giãn, thoải mái hơn. Với cây xanh thông thường là vậy, còn cây xanh có vẻ đẹp thì còn tăng thêm giá trị.

Hàng trăm cây phong lá đỏ đã được trồng tại Hà Nội. Ảnh: Minh Khánh

Tuy nhiên, vấn đề là trồng cây gì, trồng ra sao, ứng xử như thế nào với cây lại là mối quan tâm của nhiều người.

Còn nhớ, Hà Nội từng có những hàng cây lâu năm, từng trở nên thân quen với nhiều người nhưng cũng bị chặt bỏ vì nhiều lý do khiến không ít người tỏ ra nuối tiếc.

Việc trồng cây phong lá đỏ trên một số tuyến đường khiến không ít người tỏ ra băn khoăn ngoài sự khác biệt khí hậu mà còn bởi trước khi trồng loài cây này, Hà Nội cũng chưa có thử nghiệm. Chưa kể việc trồng cây ở dải phân cách khiến nhiều người lo ngại khi lá rụng sẽ ảnh hưởng giao thông, hoặc đến lúc nào đó lại mở rộng đường thì rất có thể lại phải “chặt” hoặc “di dời” cây như số phận một số cây cổ thụ trước đó.

Trồng cây khi chưa có thử nghiệm liệu có phải một sự vội vàng?. Đành rằng loài cây có giá không hề rẻ khi nhập về trồng tại Hà Nội vừa qua được biết là do một đơn vị tài trợ thành phố nên có thể nhiều người không nghĩ đến chuyện lãng phí. Nhưng giả sử nếu thành công, sau này khi không có nguồn tài trợ nữa, Hà Nội có thể nhân rộng được cây phong thành những tuyến phố đồng bộ, trải dài không?. Hay khi đó lại thay cây khác vào vì có giá rẻ hơn?. Thực tế tại Hà Nội đã cho thấy, đôi khi sự đồng bộ một loại cây trải dài từng con đường đã đủ làm đẹp cho phố, như phố có cây sấu, phố có cây bằng lăng, phố có cây sao… từng đi vào thơ ca nhạc họa của bao nghệ sĩ và là nỗi nhớ êm đềm của những người khi phải xa Hà Nội.

Còn ngược lại, nếu thất bại, liệu chúng ta có nghĩ đến sự lãng phí thời gian, công sức không? Để rồi sau đó lại loay hoay tìm cây khác thay thế?.

Bên cạnh đó, đô thị Hà Nội đang tồn tại những bất cập nhãn tiền: tắc đường, vỉa hè bị tái lấn chiếm, đá vừa lát vỉa hè đã xuống cấp, mưa úng… trong đó ám ảnh hàng đầu, bức xúc nhất có lẽ là tắc đường.

Tắc đường như một sự “bất lực” và chưa biết bao giờ mới chấm dứt. Có người chỉ đi quãng đường vài kilomet nhưng phải mất hàng tiếng đồng hồ trong bức bối, ô nhiễm khói bụi và âm thanh.  

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng tắt đường được đưa ra khá nhiều như: mật độ dân số ngày càng tăng trong khi hệ thống hạ tầng giao thông chưa đáp ứng được so với sự tăng trưởng, tình trạng tái lấn chiếm vỉa hè, quy hoạch thiếu đồng bộ…

Hà Nội trồng hàng trăm cây phong lá đỏ dù được hứa hẹn lạ và đẹp cũng chưa đủ để hân hoan về một sự cải thiện đường phố căn cơ. Ảnh: Minh Khánh

Hình ảnh Hà Nội hay ở các đô thị lớn tắc đường không chỉ là nỗi sợ, nỗi ám ảnh mà còn là “hình ảnh không đẹp” của một thành phố với những nét mặt con người kém tươi vui, dễ nổi cáu, các phương tiện chen lấn lẫn lộn vào các làn đường của nhau.

Vì vậy để Hà Nội có cái đẹp bền vững, đồng bộ thì ngoài việc trồng cây cho đẹp, thiết nghĩ không nên vội vàng quy hoạch đường phố. Và việc Hà Nội trồng hàng trăm cây phong lá đỏ dù được hứa hẹn lạ và đẹp cũng chưa đủ để hân hoan về một sự cải thiện đường phố căn cơ.

Có ý kiến cho rằng, nếu phải đặt lên bàn cân giữa việc trồng cây và giải quyết tắc đường triệt để thì họ sẽ không phải đắn đo suy nghĩ nhiều mà sẽ chọn phương án hai. Bởi chỉ cần giải quyết chuyện tắc đường của đô thị thì đó cũng đã là hình ảnh đẹp không gì có thể thay thế.