Lần đầu tiên trình luật Trưng cầu ý dân

(Toquoc)-Sáng 28/5, dự Luật Trưng cầu ý dân đã được trình lên Quốc hội để các đại biểu cho ý kiến.

Đại diện cho cơ quan soạn thảo, Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam Nguyễn Văn Quyền cho biết, dự thảo Luật trưng cầu ý dân bao gồm các quy định về các cơ quan, tổ chức phụ trách trưng cầu ý dân, danh sách cử tri và khu vực bỏ phiếu trưng cầu ý dân, quyền, nghĩa vụ của cử tri, trình tự, thủ tục trưng cầu ý dân; xử lý vi phạm về trưng cầu ý dân và điều khoản thi hành.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Văn Quyền cũng đề cập đến những vấn đề còn ý kiến khác nhau, đặc biệt trong đó xoay quanh việc quy định rõ những vấn đề nào thì cần trưng cầu ý dân, chủ thể nào có quyền đề nghị trưng cầu ý dân, nên tiến hành trưng cầu ý dân trên cả nước hay chỉ ở một địa phương, một khu vực chịu tác động của vấn đề cần trưng cầu ý dân. Bên cạnh đó, tờ trình cũng nêu lên ý kiến của nhiều đại biểu về lựa chọn cơ quan, tổ chức phụ trách trưng cầu ý dân.

Chủ tịch Hội Luật gia Việt Nam Nguyễn Văn Quyền cho biết, dự thảo Luật trưng cầu ý dân bao gồm các quy định về các cơ quan, tổ chức phụ trách trưng cầu ý dân (ảnh: T.Xuân)

Một trong các vấn đề lớn còn có ý kiến khác nhau là chủ thể có quyền đề nghị  trưng cầu ý dân

Ban soạn thảo thiết kế hai phương án. Một là Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ hoặc ít nhất một phần ba tổng số đại biểu Quốc hội có quyền trình đề nghị trưng cầu ý dân.

Phương án hai, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ, Thủ tướng, Đoàn chủ tịch Ủy ban Trung ương Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, hoặc ít nhất một phần ba tổng số đại biểu Quốc hội có quyền trình đề nghị trưng cầu ý dân.

Trong báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban pháp luật của Quốc hội Phan Trung Lý tán thành với sự cần thiết ban hành Luật để thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước, cụ thể hóa quy định của Hiến pháp năm 2013.

Theo cơ quan thẩm tra, dự Luật trưng cầu ý dân đáp ứng các yêu cầu theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật và Ủy ban pháp luật cơ bản tán thành với nội dung tờ trình.

Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cũng đồng ý với phương án một về chủ thể có quyền đề nghị  trưng cầu ý dân

Trưng cầu ý dân là hình thức thực hiện quyền dân chủ trực tiếp cao nhất của người dân. Chủ thể đề nghị trưng cầu ý dân đã được Quốc hội thảo luận và cân nhắc kỹ tại kỳ họp thứ 8 khi xem xét, thông qua Luật tổ chức Quốc hội, Chủ nhiệm Phan Trung Lý nhấn mạnh.

Do vậy, quy định như phương án một là để bảo đảm tầm quan trọng của việc đề nghị trưng cầu ý dân và để thống nhất với Luật Tổ chức Quốc hội, báo cáo thẩm tra nêu.

Chủ nhiệm Phan Trung Lý cho biết, có ý kiến cho rằng, để bảo đảm tính pháp lý của kết quả trưng cầu ý dân, đề nghị Quốc hội phải ra nghị quyết xác nhận kết quả trưng cầu ý dân do Ủy ban thường vụ Quốc hội công bố.

Nhưng cơ quan thẩm tra cho rằng, vấn đề đưa ra trưng cầu ý dân đã được người dân lựa chọn, quyết định theo ý chí của họ nên cơ quan nhà nước phải tôn trọng và thực hiện. Do vậy, Quốc hội không cần thiết phải ra nghị quyết xác nhận kết quả trưng cầu ý dân hay thông qua lại các nội dung đã được người dân biểu quyết tán thành.

Dự Luật Trưng cầu ý dân là một dự án luật đặc biệt quan trọng, một bước tiến của công tác lập pháp nhằm cụ thể hóa những quy định của Hiến Pháp về quyền dân chủ trực tiếp của người dân.

Nhiều ý kiến cho rằng việc đưa ra xem xét dự luật vào thời điểm này được coi là bước đột phá trong công tác lập pháp, góp phần hoàn thiện ý nghĩa của Hiến pháp, thể hiện quyết tâm của Việt Nam về thúc đẩy quá trình dân chủ hóa./.

T.Nam