Lan tỏa giá trị của Đề cương về văn hóa Việt Nam bằng nghệ thuật

Chỉ đạo nội dung chương trình: Bộ VHTTDL- Ban Tuyên giáo Trung ương; PGS-TS Tạ Quang Đông, Thứ trưởng Bộ VHTTDL chỉ đạo nghệ thuật; Cục Nghệ thuật biểu diễn chỉ đạo thực hiện; Chủ nhiệm chương trình: NSƯT Quỳnh Trang, Giám đốc Nhà hát Nghệ thuật Đương đại Việt Nam; Kịch bản và Tổng đạo diễn: NSND Trần Bình; Tổ chức thực hiện: Nhà hát Nghệ thuật Đương đại Việt Nam; Dàn dựng âm nhạc: Nhạc sĩ Hồ Trọng Tuấn.

Chương trình nghệ thuật kỷ niệm 80 năm ra đời Đề cương về văn hóa Việt Nam (1943 – 2023) là sự kiện có ý nghĩa đặc biệt, thông qua chương trình làm nổi bật giá trị những luận điểm cơ bản từ bối cảnh 1943, tiền đề quan trọng để văn hóa Việt Nam phát triển qua nhiều giai đoạn với những điều chỉnh đúng đắn, sáng tạo, phù hợp với điều kiện thực tiễn. Khẳng định những thành tựu mà văn hóa Việt Nam đã đạt được dưới ánh sáng của bản Đề cương và đường lối văn hóa của Đảng.

Bằng ngôn ngữ nghệ thuật, các nghệ sĩ tham gia chương trình cùng tái hiện, khẳng định những dấu ấn lịch sử và sức lan tỏa của Đề cương về văn hóa trong suốt chặng đường 80 năm qua.

Sau phần lễ kỷ niệm, chương trình nghệ thuật có kết cấu 3 chương: Chương I: Văn hóa soi đường cho quốc dân đi; Chương II: Văn hóa hóa kháng chiến, kháng chiến hóa văn hoá; Chương III: "... Văn hóa còn thì dân tộc còn".

NSND Trần Bình cho biết, Chương trình sẽ không sử dụng quá nhiều công nghệ kỹ thuật cao trên sân khấu. “Với ý nghĩa chào mừng kỷ niệm 80 năm Đề cương về Văn hóa Việt Nam, tôi và ê kíp sáng tạo sẽ cố gắng dàn dựng để toát lên tính chân thực nhất, kết hợp với các hình ảnh tư liệu minh họa của Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương. Tham gia biểu diễn chủ yếu sẽ là các gương mặt nghệ sĩ, ca sĩ trẻ để tạo nên sự chuyển mình của văn hóa Việt. Những ca khúc được lựa chọn cũng là những ca khúc ra đời ở từng dấu ấn lịch sử, minh chứng cho sự phát triển của văn hóa Việt Nam qua mỗi thời kỳ”-NSND Trần Bình chia sẻ.

Theo NSND Trần Bình, chương I với tên gọi "Văn hóa soi đường cho quốc dân đi" sẽ tái hiện bối cảnh lịch sử trước khi ra đời Đề cương về văn hóa Việt Nam, với hình ảnh người công nhân, nông dân, tiểu tư sản, trí thức... rơi vào cảnh bế tắc, bần cùng khi mâu thuẫn gay gắt với thực dân Pháp và Phát - xít Nhật. Khao khát độc lập dân tộc và tự do dân chủ trở thành nhu cầu của mỗi người dân Việt Nam.

Sự kiện Đại hội Văn hóa toàn quốc khai mạc trọng thể tại Nhà hát Lớn Hà Nội vào ngày 24.11.1946 với luận điểm "Văn hóa soi đường cho quốc dân đi" của Chủ tịch Hồ Chí Minh được tái hiện bằng hình ảnh phim tư liệu và cả bằng ngôn ngữ nghệ thuật trên sân khấu.

Trong phần này, khán giả sẽ được lắng nghe các ca khúc: Cờ Việt minh, liên khúc Ngọn đuốc soi đường, Bình minh, Lá cờ Đảng, Đoàn Lữ nhạc. Một trong những điểm nhấn là liên khúc Ngọn đuốc soi đường (nhạc: Đức Trịnh, lời: NSND Trần Bình), khẳng định tầm quan trọng của văn hóa nghệ thuật trong giáo dục thế hệ trẻ, xây dựng con người Việt Nam yêu nước, độc lập, tự cường, tự chủ.

Chương II: Văn hóa kháng chiến, kháng chiến văn hóa tái hiện tinh thần khẩu hiệu này của Chủ tịch Hồ Chí Minh, động lực để huy động mọi nguồn lực dưới sự lãnh đạo của Đảng trong thời kỳ 1940- 1975, đã góp phần phát huy vai trò của văn hóa Việt Nam vừa kiến quốc, vừa kháng chiến, huy động được binh chủng, các lực lượng làm công tác văn hóa toàn dân tham gia vào hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, tạo nên chiến thắng Điện Biên Phủ lẫy lừng năm 1954, Đại thắng mùa xuân năm 1975.

Khán giả sẽ cùng nghe lại những ca khúc, giai điệu hào hùng: Biết ơn Cụ Hồ Chí Minh, Người Hà Nội, Trường ca Sông Lô, Hò kéo pháo, Giải phóng Điện Biên, Câu hò bên bến Hiền Lương, Bước chân trên giải Trường Sơn, Tiến về Sài Gòn, Đất nước trọn niềm vui...

Chương III: "... Văn hóa còn thì dân tộc còn" với hình ảnh phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc ngày 24.11.2021 sẽ được phát lại trong chương trình như lời khẳng định 80 năm qua, những tư tưởng của Đề cương về văn hóa Việt Nam vẫn còn nguyên giá trị.

Các nghệ sĩ tập luyện cho Chương trình

Khép lại chương trình nghệ thuật là những tiết mục được dàn dựng công phu: liên khúc Ta tự hào đi lên ôi Việt Nam; Bay qua Biển Đông; Xuân và tuổi trẻ; Liên khúc "Văn hóa soi đường cho quốc dân đi"- Việt Nam ơi, ta bước tiếp.

Thứ trưởng Tạ Quang Đông cho biết: "Chương trình nghệ thuật đặc biệt cần làm nổi bật giá trị những luận điểm cơ bản từ bối cảnh năm 1943 - tiền đề quan trọng để văn hóa Việt Nam có định hướng phát triển qua nhiều giai đoạn, với những điều chỉnh đúng đắn, sáng tạo, phù hợp với điều kiện thực tiễn. Những thành tựu mà văn hóa Việt Nam đã đạt được dưới ánh sáng của bản Đề cương và đường lối văn hóa của Đảng, đặc biệt, một nền văn học nghệ thuật mới hình thành trong khói lửa của hai cuộc kháng chiến thần thánh chống thực dân và đế quốc, đã tạo nên nhiều tác phẩm có giá trị, phản ánh một giai đoạn rực rỡ và vẻ vang của dân tộc. Dùng ngôn ngữ nghệ thuật để thể hiện những dấu ấn lịch sử và sức lan tỏa của Đề cương về văn hóa Việt Nam theo suốt dọc chiều dài lịch sử phát triển của đất nước 80 năm là yêu cầu của lãnh đạo Bộ đặt ra đối với chương trình”./.