Lễ hội đền Đông Cuông, Yên Bái là di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia
(Tổ Quốc) - Ngày 1/2 (tức 11 tháng Giêng năm Quý Mão), huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái long trọng tổ chức Lễ công bố Quyết định ghi danh “Lễ hội Đền Đông Cuông, huyện Văn Yên” vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và khai mạc Lễ hội năm 2023.
Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng trao Chứng nhận Lễ hội đền Đông Cuông là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia cho đại diện tỉnh Yên Bái
Phát biểu tại buổi Lễ, Bộ trưởng chia sẻ Lễ hội Đền Đông Cuông là một trong những lễ hội có lịch sử lâu đời và bắt rễ trong tâm thức của người Tày hai xã Đông Cuông và Tân Hợp. Hàng trăm năm qua, Lễ hội đền Đông Cuông đã trở thành một sinh hoạt văn hóa dân gian truyền thống có ý nghĩa quan trọng trong đời sống văn hóa, tâm linh của cộng đồng các dân tộc. Lễ hội đền Đông Cuông là biểu tượng của sự gắn kết cộng đồng các dân tộc, là phương tiện cho việc đối thoại, cùng nhau chia sẻ, hưởng thụ và trân trọng các giá trị văn hóa truyền thống. Lễ hội này cũng là một trong những giá trị quý báu góp phần bảo tồn, giáo dục, lưu truyền văn hóa dân tộc và biểu dương sức mạnh cộng đồng mà bất kỳ thời đại nào cũng cần gìn giữ và phát huy. Từ xưa đến nay, Lễ hội đền Đông Cuông là môi trường tồn tại, nuôi dưỡng và thỏa mãn nhu cầu tín ngưỡng lành mạnh của người dân và trở thành điểm du lịch tâm linh hết sức hấp dẫn du khách đến với Yên Bái, đồng thời, góp phần phát triển văn hóa, du lịch, kinh tế của địa phương. Để bảo tồn và phát huy bền vững giá trị di sản văn hóa phi vật thể Lễ hội Đền Đông Cuông, Bộ trưởng đề nghị tỉnh Yên Bái quan tâm chỉ đạo chính quyền địa phương và các ngành chức năng hoàn thành việc xây dựng kế hoạch bảo tồn và phát huy giá trị di sản.
Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái Trần Huy Tuấn thay mặt lãnh đạo tỉnh Yên Bái bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc đến các đồng chí lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Cục Di sản văn hóa và các cục, vụ, cơ quan thuộc Bộ; trân trọng cảm ơn các tổ chức, cá nhân có liên quan đã luôn quan tâm, giúp đỡ, ủng hộ, gìn giữ, bảo tồn, tuyên truyền, quảng bá và phát huy giá trị của Lễ hội truyền thống Đền Đông Cuông, đã góp phần quan trọng để Di sản được lan tỏa, phát huy giá trị, đáp ứng mục tiêu không ngừng nâng cao đời sống văn hóa tinh thần và chỉ số hạnh phúc của nhân dân. Tỉnh Yên Bái cam kết sẽ tiếp tục triển khai các giải pháp nhằm bảo tồn, phát huy giá trị di sản Lễ hội truyền thống Đền Đông Cuông và các di sản văn hóa trên địa bàn tỉnh theo phương châm “lấy người dân là trung tâm, là chủ thể của các hoạt động”, “biến di sản thành tài sản” phục vụ phát triển KT-XH, xây dựng tỉnh Yên Bái phát triển nhanh, bền vững theo hướng “xanh, hài hòa, bản sắc và hạnh phúc”; đồng thời góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, thực sự trở thành sức mạnh nội sinh, động lực quan trọng phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế.
Chương trình nghệ thuật đặc sắc với chủ đề “Linh thiêng thánh Mẫu Thượng Ngàn” do các nghệ sĩ nổi tiếng biểu diễn. Chương trình nghệ thuật gồm 3 chương, trong đó, chương 1 là màn múa kịch sử thi Truyền tích Mẫu Đông Cuông với màn nhạc vũ kịch kết hợp âm nhạc, múa giới thiệu về truyền tích Mẫu Đông Cuông và ngôi đền Đông Cuông. Chương 2 - "Linh thiêng đất Mẫu” với màn múa, hát chèo Văn Yên vào hội, Màn hát múa Giá Mẫu Đông Cuông. Chương 3 - "Văn Yên ngày mới” thể hiện bằng các tác phẩm hát, múa hiện đại ca ngợi mùa xuân, ca ngợi quê hương Văn Yên, Yên Bái đang từng ngày khởi sắc.
Màn rước Chứng nhận Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia từ khu vực sân khấu vào trong Đền chính có sự kết hợp với màn múa xòe Tày cổ hầu Mẫu tại khu vực sân chính của Đền với sự tham gia của 300 phụ nữ dân tộc Tày Khao ở 2 xã Tân Hợp và Đông Cuông, đem đến cho nhân dân và du khách ấn tượng đặc biệt về sự giao thoa văn hóa giữa người Việt và người Tày từ lâu đời trên vùng đất thượng lưu sông Hồng.
Trong khuôn khổ chương trình lễ hội, ngày 1.2 (tức 11 tháng Giêng năm Quý Mão) lãnh đạo tỉnh Yên Bái và nhân dân làm Lễ dâng hương và Lễ cúng tiệc tuần truyền thống tại Lễ hội Đền Đông Cuông.
Đền Đông Cuông linh thiêng nằm bên dòng sông Hồng thuộc địa phận thôn Bến Đền, xã Đông Cuông, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái. Đền thờ Mẫu Đệ nhị thượng ngàn, Thần vệ Quốc và nghĩa quân dân tộc Tày hi sinh trong cuộc khởi nghĩa năm Giáp Dần (1914) chống thực dân Pháp. Hằng năm, vào dịp lễ hội du khách thập phương về đền Đông Cuông cầu mong những điều tốt đẹp, bình an, hạnh phúc.
