Lễ mừng nhà mới của người Dao, Hà Nội

(Cinet) - Đồng bào dân tộc Dao thôn Yên Sơn, xã Ba Vì (huyện Bà Vì, Hà Nội) hiện còn lưu giữ và phát huy rất nhiều lễ hội truyền thống độc đáo. Một trong số đó là Lễ mừng nhà mới.



Huyện Ba Vì có tới 73 thôn có người dân tộc thiểu số với gần 25.000 người. Số người dân tộc thiểu số chiếm đến gần 42% tổng dân số trên địa bàn. Chính vì thế, việc gìn giữ, phát huy những nét đẹp của văn hóa truyền thống người dân tộc thiểu số là rất cần thiết. Mặc dù số lượng người dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện Ba Vì là rất lớn, nhưng cái nét văn hóa đặc sắc hơn cả vẫn là người Dao ở xã Ba Vì. Bởi tính toàn địa bàn thì duy nhất có người Dao ở xã Ba Vì sống quy tụ theo cộng đồng với tỷ lệ 98%.



Sống trong một môi trường nhiều thách thức đối với văn hoá truyền thống nhưng cho đến nay nhiều nét văn hoá đặc trưng của người Dao nơi đây vẫn được bảo tồn, trong đó có Lễ mừng nhà mới.

Thầy cúng chủ trì buổi Lễ mừng nhà mới. Ảnh: vinaculto

Theo tập quán của người Dao, nhà mới được dựng cho người con trai thứ hai trong gia đình. Sau khi nhà được dựng xong họ tiến hành làm lễ mừng nhà mới. Người Dao quần chẹt thường làm vào những ngày tốt, đồng thời phải là những ngày nhàn rỗi của dân làng, có như vậy họ mới tham gia đầy đủ vào ngày làm lễ lên nhà mới của gia đình.



Trước hôm lên nhà mới người Dao quần chẹt thường tổ chức nhảy múa để thông báo cho bà con dân làng tới dự lễ mừng nhà mới của mình.



Lễ vật của lễ mừng nhà mới gồm có: 1 cái bàn bên trên bày 1 thủ lợn, 2 con gà, 2 nén nhang, 1 bát nước, 5 hoặc 7 chén nước (tùy thèo sắc), 1 chai rượu, giấy bản. Ngoài ra còn phải chuẩn bị chuông, những vật dụng và trang phục để tiến hành nghi lễ.



Sau khi chuẩn bị xong lễ vật, mọi người có mặt đầy đủ trong ngôi nhà vừa được dựng. Thầy cúng Triệu Văn Lịch tiến hành nghi thức mừng nhà mới: “Con xin báo cáo với thần linh, thần địa, tổ tiên chúng con đã làm xong nhà mới và được ngày lành tháng tốt, chúng con sẽ tiến hành lễ mừng nhà mới cầu mong thần linh, thổ thần, thánh Tản viên, Bà chúa xứ chứng giám. Con xin tổ tiên, thần linh phù hộ để ngôi nhà vững chắc, mọi thành viên trong gia đình khỏe mạnh, làm ăn thuận lợi lúa, ngô, khoai, sắn đầy nhà; trâu, bò, lợn gà nhiều không bị dịch bệnh”.



Sau khi thầy cúng làm lễ xong, tiếng chiêng vang lên đồng bào Dao bắt đầu biểu diễn dân ca, dân vũ bằng những điệu múa chuông, múa rùa độc đáo.

Đồng bào Dao biểu diễn điệu múa chuông. Ảnh: Vinacutlo

Kết thúc lễ cúng, chủ nhà mời tất cả anh em, họ hàng ngồi vào mâm cùng uống rượu và thưởng thức những món ăn độc đáo để cả gia đình sẽ yên tâm và hăng hái sản xuất hơn. Những người tới dự uống rượu và bắt đầu với lời chúc tốt đẹp tới chủ nhà, họ truyền tay nhau ly rượu và cả niềm hy vọng về mùa màng bội thu.



LA (TH vinaculto, hanoimoi, huc.edu.vn)