Liệu Hội Nhà văn Việt Nam có “trao nhầm” Giải thưởng Văn học năm 2017?

Theo Thông báo của Hội nghị lần thứ 8 Ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam (HNVVN) khóa IX (nhiệm kỳ 2015-2020) được in tại Báo Văn nghệ ra ngày 27/1/2018 và Website Hội Nhà văn thì Giải thưởng Văn học thường niên năm 2017 của HNVVN trao cho cho 4 tác giả - tác phẩm, trong đó có bộ sách 18 cuốn của nhà văn Vũ Hùng. Dư luận đang đặt câu hỏi liệu HNVVN trao giải văn học thường niên cho nhà văn Vũ Hùng có bị nhầm lẫn?

Nguyên văn từ thông báo của Hội Nhà văn như sau: “Hội nghị quyết định trao GIẢI THƯỞNG VĂN HỌC HỘI NHÀ VĂN VIỆT NAM NĂM 2017 cho các tác phẩm của các tác giả sau đây: Bóng người trong bóng núi, tập tiểu luận phê bình của nhà thơ, nhà lý luận phê bình Lê Thành Nghị; Cách tân nghệ thuật văn học phương Tây, tập lý luận phê bình của nhà nghiên cứu lý luận phê bình Phùng Văn Tửu; Khổ vì trí tuệ, kịch thơ của Aleksandr Griboedov, bản dịch của dịch giả Lê Đức Mẫn; Bộ tiểu thuyết 18 tập về văn học thiếu nhi của nhà văn Vũ Hùng”.

Thông báo về Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam 2017 trên báo Văn nghệ

Phải khẳng định ngay từ đầu rằng, bộ sách của nhà văn Vũ Hùng gồm 18 tập lẻ khác nhau, không thể gọi là tiểu thuyết 18 tập được.

Không những thế, bộ sách 18 cuốn của nhà văn Vũ Hùng đã được xuất bản từ khá lâu, trong đó có cả sách “tái bản”, không phải xuất bản trong năm 2017. Theo quy chế chấm giải của HNVVN thì tác phẩm xét giải thưởng hằng năm là trao cho tác phẩm xuất bản từ quý IV năm trước đến hết quý III năm sau.

Thậm chí tác phẩm “Sao Sao” và “Sống giữa bầy voi” nằm trong bộ sách của nhà văn Vũ Hùng cũng đã từng được chính Hội Nhà văn Việt Nam trao giải vào năm 1982 và 1986.

Tại Giải thưởng Sách Việt Nam năm 2016 của Hội xuất bản, bộ sách 12 cuốn của nhà văn Vũ Hùng cũng được vinh dự trao Giải Vàng Sách hay.

Như vậy, xét về mặt thời gian, đối chiếu với quy chế thì bộ sách 18 cuốn của nhà văn Vũ Hùng dù có thêm 6 cuốn so với năm 2016 nhưng vẫn “phạm quy”, không thể xét và trao giải thưởng thường niên của HNVVN.

Tìm hiểu thêm về việc có hay không sự nhầm lẫn này, chúng tôi đã liên lạc với nhà văn Trần Đức Tiến – Trưởng Ban Văn học thiếu nhi của HNVVN, và được ông cho biết: Ông đồng tình với quan điểm, 18 tác phẩm dành cho thiếu nhi đã xuất bản của nhà văn Vũ Hùng (Nxb Kim Đồng), không phải là "bộ tiểu thuyết 18 tập" như trong thông báo đã viết. Đây là 18 tác phẩm riêng rẽ, khác nhau.

Nhà văn Trần Đức Tiến cũng cho biết thêm: Giải thưởng trao cho 18 tác phẩm của nhà văn Vũ Hùng nói trên, theo đề nghị của Ban Văn học thiếu nhi HVNVN, mà tôi là trưởng ban cũng không nằm trong hệ thống giải thưởng hàng năm của Hội Nhà văn.

12 cuốn trong Bộ sách này xuất bản năm 2015 và 2016 từng được trao giải Vàng sách Hay năm 2016 của Hội xuất bản. Ảnh: internet.

Ngày 5/12/2017 Ban văn học thiếu nhi đã gửi Biên bản đề nghị Ban Chấp hành Hội Nhà văn, trong đó phần đề nghị tặng giải thưởng cho nhà văn Vũ Hùng ghi rõ:

"Đề xuất Hội Nhà văn Việt Nam (HNVVN) tặng giải thưởng văn học thiếu nhi:

 - Tác giả được tặng giải thưởng: Nhà văn Vũ Hùng.

 - Tác phẩm: Bộ tác phẩm gồm 18 cuốn đã xuất bản, gồm có: Chú ngựa đồng cỏ, Giữ lấy bầu mật, Mùa săn trên núi, Mái nhà xưa, Sao sao, Sống giữa bầy voi, Bầy voi đen, Con cu li của tôi, Người quản tượng và con voi chiến sĩ, Con voi xa đàn, Những kẻ lưu lạc, Vườn chim (12 cuốn, Nxb Kim Đồng, 2015 và 2016). Và: Biển bạc, Bí ẩn rừng già, Phượng hoàng đất, Phía tây Trường Sơn, Chim mùa, Các bạn Đam Đam (6 cuốn, Nxb Kim Đồng, tháng 6 - 2017).

 - Giải thưởng này không thuộc hệ thống giải thưởng hàng năm của HNVVN, mà là giải thưởng không định kỳ, trao cho những tác giả có thành tựu, đóng góp xuất sắc cho văn học thiếu nhi. Tên giải thưởng do Ban Chấp hành HNVVN đặt.

 - Toàn bộ thành viên Ban văn học thiếu nhi (7/7 người) nhất trí với đề xuất này".

Như vậy, nếu căn cứ theo những cơ sở trên thì lẽ ra HNVVN nên trao Giải thưởng cống hiến, chứ không phải Giải thưởng thường niên cho nhà văn Vũ Hùng.