Liệu pháp miễn dịch mang hy vọng cho bệnh nhân ung thư, tăng tỷ lệ sống sót trung bình 5 năm lên hơn 15%

Liệu pháp miễn dịch là gì?

Liệu pháp miễn dịch hay còn gọi liệu pháp sinh học, là một phương pháp điều trị giúp hỗ trợ cơ thể chống lại tế bào ung thư. Không giống như các phương pháp điều trị thông thường như hóa trị và xạ trị, tiêu diệt các tế bào ung thư, đồng thời cũng tiêu diệt các tế bào khỏe mạnh khác, liệu pháp miễn dịch tập trung vào việc sử dụng các tế bào của cơ thể để tăng cường hoặc khôi phục chức năng hệ thống miễn dịch. Từ đó giúp hệ miễn dịch có thể nhận biết được chính xác, “đánh dấu” vị trí của tế bào ung thư và tiêu diệt chúng, làm ngừng hoặc làm chậm sự phát triển của tế bào ung thư, ngăn tế bào ung thư lan rộng sang các cơ quan khác trong cơ thể. 

Minh chứng cho hiệu quả của liệu pháp này là giải Nobel năm 2018 được trao cho James P. Allison và Tasuku Honjo vì những phát hiện đặt nền móng cho liệu pháp miễn dịch cho bệnh nhân ung thư. Hiện nay có khoảng 50 quốc gia đang áp dụng LPMD vào điều trị cho bệnh nhân ung thư, tiêu biểu như Mỹ, Trung Quốc, Brazil… trong đó có Việt Nam.

Liệu pháp miễn dịch đã được FDA (Tổ chức Thuốc và Dược phẩm Hoa Kỳ), EMA (Tổ chức Y tế Châu Âu) phê duyệt và điều trị trong nhiều loại ung thư khác nhau, tuỳ vào loại thuốc được sử dụng. Có thể kể đến một số ung thư đã và đang được áp dụng liệu pháp miễn dịch đơn trị liệu hoặc phối hợp với các điều trị khác như: Ung thư phổi, ung thư cổ tử cung, ung thư vú, ung thư đại trực tràng, ung thư da, vv…

Liệu pháp này đã và đang mở ra nhiều hy vọng giúp tăng tỉ lệ sống cho nhiều loại bệnh ung thư khác nhau, hiệu quả cả với giai đoạn muộn. Nghiên cứu của các tác giả thuộc đại học California, Los Angeles (UCLA) trên bệnh nhân ung thư phổi không phải tế bào nhỏ giai đoạn tiến triển (advanced non-small cell lung cancer) cho thấy thuốc trị liệu miễn dịch pembrolizumab đã tăng tỷ lệ sống sót trung bình 5 năm của những bệnh nhân này từ khoảng 5,5% lên đến hơn 15%.

Một số liệu pháp miễn dịch phổ biến đang được áp dụng

Kháng thể đơn dòng

Các phân tử được sản xuất trong phòng thí nghiệm này có thể được thiết kế để nhắm mục tiêu các tế bào ung thư hoặc protein cụ thể. Ví dụ, rituximab nhắm mục tiêu CD20 trên các tế bào B trong ung thư hạch không Hodgkin, trong khi trastuzumab nhắm mục tiêu HER2 trong ung thư vú.

Những loại thuốc này, ví dụ như pembrolizumab và nivolumab, ngăn chặn các protein điểm kiểm soát miễn dịch như PD-1 và PD-L1, cho phép các tế bào miễn dịch nhận biết và tấn công các tế bào ung thư hiệu quả hơn. Các thuốc này đã được nghiên cứu và được chấp thuận các bệnh ung thư khác nhau, bao gồm ung thư phổi, ung thư da và ung thư bàng quang.

Các liệu pháp miễn dịch khác nhau đã được chứng minh hiệu quả và tính an toàn thông qua các thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên, đa trung tâm, đa quốc gia (trong đó có sự tham gia của các bệnh viện lớn ở Việt Nam). Các chất ức chế điểm kiểm soát miễn dịch, ví dụ như pembrolizumab, nivolumab, atezolizumab, durvalumab…. đã và đang là những lựa chọn điều trị mới cho bệnh nhân ung thư. 

Tuy nhiên, các thông tin về các liệu pháp miễn dịch còn khá mới mẻ với phần đông bệnh nhân ung thư tại Việt Nam. 

Tại "Diễn đàn bệnh nhân ung thư Việt Nam 2023" sẽ tổ chức vào ngày 25 và 26/8/2023, Thạc sĩ Bác sĩ Kim-Son H. Nguyễn, sẽ chia sẻ những kiến thức y khoa chính xác về Liệu pháp miễn dịch, giúp bệnh nhân có cái nhìn tổng quan về những thông tin cơ bản cần biết về liệu pháp này. Bác sĩ Kim Son hiện đang công tác tại Khoa Ung Thư - Trường Đại học Stanford, Hoa Kỳ, bác sĩ từng tốt nghiệp trường Đại học Y khoa Harvard và có nhiều năm kinh nghiệm trong điều trị các bệnh liên quan tới huyết học và ung thư. 

Chương trình là cơ hội cho các bệnh nhân ung thư tại Việt Nam có thể trực tiếp lắng nghe chia sẻ và đặt câu hỏi cùng bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm, đồng thời gặp gỡ giao lưu cùng các đồng bệnh để lan tỏa tinh thần sống tích cực, tin tưởng vào một tương lai tốt đẹp với những tiến bộ đột phá trong điều trị ung thư.