Mẹ bầu có thai kỳ khỏe mạnh sẽ tạo điều kiện thuận lợi để con sinh ra và lớn lên khỏe mạnh nhất.
Giai đoạn mang thai mặc dù vô cùng kỳ diệu nhưng mẹ bầu cũng phải đối mặt với không ít khó khăn, áp lực cả về tinh thần và bối rối về sức khỏe thể chất.
Trong suốt thai kỳ, hệ miễn dịch của mẹ bị suy giảm hơn bình thường và điều này cũng ít nhiều ảnh hưởng đến thai nhi. Một nghiên cứu tại Đại học Stanford (Mỹ) cho thấy có sự thay đổi đáng kể của hệ miễn dịch ở phụ nữ trong quá trình mang thai. Các mẹ bầu dễ nhiễm trùng và bị lây bệnh hơn so với những chị em khác. Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Khoa học Thần kinh ngày 26/02/2018 cho thấy hệ thống miễn dịch của phụ nữ mang thai có thể ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ của thai nhi trong bụng. Không những vậy, một hệ miễn dịch khỏe còn giúp mẹ tránh được các nguy cơ lây nhiễm bệnh, hạn chế sự tấn công của virus gây ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe thai nhi.
Vì vậy, mẹ cần chăm sóc thật tốt cho bản thân trong thời gian mang thai, không chỉ vì sức khỏe của chính mình mà cả cho sự an toàn và khả năng phát triển của em bé trong bụng.
Nhưng làm thế nào để có hệ miễn dịch khỏe khi mang bầu? Vấn đề này sẽ được BS Nguyễn Thị Thu Liễu - Giảng viên Bộ môn Dinh dưỡng và An toàn thực phẩm, Đại học Y Hà Nội; Phó trưởng khoa Dinh dưỡng - Bệnh viện phụ sản Trung ương và Ths. Dược sĩ Ngô Huyền Trang - chuyên gia dinh dưỡng đến từ VitaDairy, giải đáp chi tiết trong buổi tọa đàm "Miễn dịch khỏe cho mẹ bầu, sẵn sàng đón con yêu".
Miễn dịch là khả năng bảo vệ cơ thể khỏi bệnh tật nên rất quan trọng với sức khỏe, đặc biệt trong giai đoạn mang thai. Vậy, miễn dịch của mẹ lúc mang thai tốt thì em bé sau sinh có miễn dịch tốt hơn không?
BS Nguyễn Thị Thu Liễu: Miễn dịch của mẹ mang thai tốt thì miễn dịch của đứa trẻ sau khi sinh sẽ được cải thiện. Một loại kháng thể chiếm tỉ lệ lớn nhất và phổ biến nhất là IgG. Đây cũng là kháng thể duy nhất có thể đi qua được hàng rào nhau thai, có tác dụng giúp mẹ mang thai chống lại được sự cảm nhiễm của các vi sinh vật và tác hại của vi sinh vật đến cơ thể. Người mẹ mang thai càng có khả năng miễn dịch tốt thì trẻ sẽ nhận được lượng IgG để tránh các vi sinh vật có hại.
Ths. Dược sĩ Ngô Huyền Trang: Có thể nói, kháng thể IgG là chìa khóa vì có thể được truyền từ cơ thể mẹ sang con qua hàng rào nhau thai, nhiều nhất là trong những tháng cuối của thai kỳ. Những tháng sau sinh, hệ miễn dịch của em bé còn rất yếu và chưa tự tạo ra được IgG, vậy nên IgG mẹ truyền sang em bé trong quá trình mang thai chính là hệ miễn dịch mang thai để chống lại các yếu tố bên ngoài môi trường.
Vậy sau khi sinh, mẹ có thể làm gì để đem đến cho con hệ miễn dịch tốt nhất để phát triển toàn diện?
BS Nguyễn Thị Thu Liễu: Sau khi sinh, trẻ sẽ nhận được những kháng thể từ mẹ qua sữa mẹ. Trong sữa non của mẹ có chứa yếu tố kháng thể có thể giúp trẻ chống lại bệnh tật cũng như sự xâm nhập của các yếu tố vi sinh vật có hại sau khi ra đời.
BS Nguyễn Thị Thu Liễu - Giảng viên Bộ môn Dinh dưỡng và An toàn thực phẩm, Đại học Y Hà Nội; Phó trưởng khoa Dinh dưỡng - Bệnh viện phụ sản Trung ương
Ths. Dược sĩ Ngô Huyền Trang: Hàm lượng kháng thể có trong sữa non của mẹ (sữa ở những ngày đầu tiên sau khi sinh) cực kỳ cao. Điều này không chỉ đúng với sữa non của mẹ mà nhiều loại sữa non khác cũng có thể là nguồn cung cấp các kháng thể. Trong các loại thực phẩm, thức ăn có thể bổ sung bên ngoài thì sữa non của bò là một trong những nguồn thực phẩm duy nhất có thể có được kháng thể IgG tự nhiên. Chính vì thế, sữa non của bò đã được ứng dụng để trở thành thực phẩm hỗ trợ miễn dịch với cơ chế đơn giản giống hệt sữa mẹ. Chúng ta có thể dùng sữa non của bò để cung cấp kháng thể IgG cho nhóm đối tượng có nhu cầu tăng cường miễn dịch.
Ths. Dược sĩ Ngô Huyền Trang - chuyên gia dinh dưỡng đến từ VitaDairy
Cần nâng cao hệ miễn dịch khi mang thai để mẹ khỏe, con cũng nhận được dưỡng chất tốt. Vậy, mẹ bầu cần ăn uống như thế nào để cơ thể đủ dinh dưỡng và tăng cường hệ miễn dịch?
BS Nguyễn Thị Thu Liễu: Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong quá trình mang thai.
Về chế độ dinh dưỡng, để đảm bảo hệ miễn dịch trong quá trình mang thai tốt nhất, mẹ bầu cần ăn đầy đủ chất dinh dưỡng bao gồm chất đạm, chất béo và hàm lượng gluxit một cách cân đối và đầy đủ. Bà mẹ cũng cần chia nhỏ bữa ăn của mình để hấp thu dinh dưỡng tốt nhất. Mẹ bầu cũng nên tăng cường các vi chất để khỏe mạnh hơn, chẳng hạn như vitamin C có nhiều trong trái cây, rau xanh...
Bên cạnh đó, theo khuyến nghị của Bộ Y tế, bà mẹ mang thai và cho con bú nên sử dụng thêm sữa và chế phẩm sữa. Trong đó, bà mẹ mang thai nên tiêu thụ 6 đơn vị sữa/ngày (gồm 200ml sữa dạng lỏng, 2 viên phô mai và 2 hộp sữa chua).
Ths. Dược sĩ Ngô Huyền Trang: Có những vi chất quan trọng như vitamin C, sắt, kẽm, selen có vai trò tham gia hỗ trợ hoạt động của hệ miễn dịch để có sức đề kháng tốt hơn. Đó là hỗ trợ hệ miễn dịch nội tại bên trong cơ thể của mẹ để có cơ chế phòng bệnh tốt hơn. Còn có một hướng hỗ trợ khác nữa là từ phía bên ngoài, tức là bổ sung các thành phần có vai trò hoạt động của hệ miễn dịch. Cụ thể là bổ sung IgG từ bên ngoài. IgG có trong sữa non, đặc biệt là sữa non từ bò trong 24h đầu tiên, khi được bổ sung vào cơ thể qua đường uống sẽ bổ sung thêm một lượng kháng thể cho hệ miễn dịch. Cộng với các kháng thể có sẵn trong cơ thể mẹ sẽ tạo thành hàng rào bảo vệ chống lại vi khuẩn và virus.
Nếu không uống được sữa bầu thì uống các loại sữa khác được không? Có loại sữa nào cung cấp đủ dinh dưỡng cho cả hai mẹ con không?
BS Nguyễn Thị Thu Liễu: Để tìm ra loại sữa thích hợp với cá thể mỗi người thì cũng rất khó. Sữa đóng vai trò là bữa phụ, cung cấp cả vi chất, năng lượng cho bà bầu. Nếu không thể uống sữa bầu, mẹ bầu có thể uống các loại sữa khác như sữa tươi, sữa tiệt trùng... hoặc chọn các dòng sữa có mùi vị dễ uống hơn mà vẫn đầy đủ vi chất.
Ths. Dược sĩ Ngô Huyền Trang: Các loại sữa bầu có hàm lượng vi chất bổ sung cao thường có mùi vị đặc trưng nên kén người sử dụng. Nếu không dùng quen, mẹ bầu có thể thử hoặc tìm kiếm các sản phẩm sữa bầu có công thức đã được xử lý tốt về mặt cảm quan để có hương vị thơm ngon hoặc dễ uống hơn. Từ đó tìm được loại sữa phù hợp.
Về mặt dinh dưỡng, mùi vị có liên quan rất nhiều đến sự cân đối dinh dưỡng trong các sản phẩm sữa. Ví dụ, thành phần chất béo giảm đi thì cũng sẽ đỡ cảm thấy ngấy hoặc ngán hơn khi uống; giảm bớt thành phần bột đường thì hương vị cũng sẽ thanh mát, dễ uống hơn... Điều này không chỉ tốt về mùi vị mà còn có lợi cho việc cân đối lại dinh dưỡng và rất quan trọng đối với chuyện cân nặng trong thai kỳ. Đây cũng là chìa khóa để kiểm soát cân nặng trong suốt 9 tháng thai kỳ.
Khi xây dựng các sản phẩm của VitaDairy, tiêu chí này luôn được đặt lên hàng đầu (chất đạm cao, chất béo và chất bột đường giảm) để giúp cảm quan sản phẩm phải ngon và kiểm soát dinh dưỡng và cân nặng của mẹ trong thai kỳ.
