(Tổ Quốc) -Sáng 15/8, tại Hà Nội, đại diện Di tích lịch sử Nhà tù Hỏa Lò, Hà Nội đã tiếp nhận hiện vật của gia đình cựu binh Mỹ Walter Eugene Wilber.
Đại diện gia đình cựu binh Wilber, người con trai thứ 2 ông Thomas Eugene Wilber đã trao tặng một số kỷ vật mà cha ông đã gìn giữ, đưa về từ trại tạm giam Hỏa Lò và một số tài liệu mà gia đình đã sưu tầm, cất giữ cẩn thận trong suốt gần nửa thế kỷ qua, bàn giao lại cho Ban Quản lý Di tích Nhà tù Hỏa Lò.
Đó là những bức thư của cha ông gửi từ Việt Nam cho Thomas và mẹ; là tấm giấy gói quà mà chính tay Thomas đã gói và gửi sang cho cha, được người cha lưu giữ lại cẩn thận; là tập báo đăng bài viết về cố Trung tá Hải quân phi công Walter Eugene Wilber, sau khi ông được trao trả về Mỹ…
 Ông Thomas - người con trai thứ hai của cựu binh Walter Eugene Wilber đã có lễ viếng tại Di tích Nhà tù Hỏa Lò. |
“Tôi mong muốn, hành động này góp phần chứng minh những thông điệp mà người cha của ông đã cảm nhận về chính sách nhân đạo của Chính phủ Việt Nam đối với tù binh phi công Mỹ, trong thời gian họ bị tạm giam tại Nhà tù Hỏa Lò” – ông Thomas nhắc lại vấn đề này không dưới 2 lần tại bài phát biểu của mình.
Theo bà Nguyễn Thị Bích Thủy, Trưởng ban Di tích Nhà tù Hỏa Lò, hy vọng việc làm nhỏ, nhưng ý nghĩa của gia đình cố Trung tá hải quân Mỹ Walter Eugene Wilber sẽ có sức lan tỏa hơn nữa, để các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước tiếp tục cung cấp thêm nhiều thông tin, tài liệu và hiến tặng thêm nhiều hiện vật về tù binh phi công Mỹ; giúp Ban Quản lý Di tích Nhà tù Hỏa Lò truyền tải tới công chúng thông điệp chân thực, khách quan về cuộc sống của tù binh phi công Mỹ ở Việt Nam.
 Ông Thomas bàn giao hiện vật cho bà Nguyễn Thị Bích Thủy, Trưởng ban Di tích Nhà tù Hỏa Lò |
Ngày 16/6/1968, chiếc máy bay F- 4 J Phantom II (còn có biệt danh là “Con ma”) cùng 2 phi công Mỹ, do Trung tá Hải quân Walter điều khiển, thực hiện nhiệm vụ ném bom bắn phá miền Bắc đã bị lưới lửa phòng không Việt Nam bắn cháy trên bầu trời Đô Lương (Nghệ An). Trung tá Walter Eugence Wilber nhảy dù ra khỏi máy bay và rơi xuống cánh đồng xã Thanh Tiên (Thanh Chương - Nghệ An). Người đồng đội của ông đã tử nạn.
 Những kỷ vật một thời của vị cựu binh Mỹ khi sống tại "Hilton Hà Nội" - một biệt danh mà các phi công Mỹ bị giam tại Nhà tù Hỏa Lò đặt ra. |
Walter Eugence Wilber sau đó ông được chuyển tới giam giữ tại trại giam Hỏa Lò (Hà Nội).
Trong suốt thời gian 5 năm bị tạm giam tại Hỏa Lò (1968 - 1973), Walter đã nhận được sự đối xử nhân đạo, khoan dung từ những cán bộ, chiến sỹ quản lý trại giam.
Từ đó, ông có những hành động tích cực nhằm sớm chấm dứt cuộc chiến phi nghĩa mà quân đội Mỹ đang thực hiện tại Việt Nam.
Ngày 12/02/1973, Walter Eugence Wilber đã được Chính phủ Việt Nam trao trả cho Chính phủ Hoa Kỳ, theo tinh thần của Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam. Ông mất năm 2015./.
Thái Linh
