Một việc giao cho ba người nên khó kiểm soát nợ công

Hiện đầu mối quản lý nợ công đang giao cho 3 cơ quan gồm: Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch- Đầu tư và Ngân hàng Nhà nước.

Tổng Thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc nêu ý kiến (Ảnh: Hà Giang)

Trước đó, báo cáo một số nội dung liên quan đến quy định về chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan trong quản lý nợ công, Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính – Ngân sách Nguyễn Đức Hải cho rằng, việc quy định thống nhất đầu mối quản lý nợ công là cần thiết nhằm đảm bảo thực hiện đúng tinh thần Nghị quyết số 07-NQ/TW về chủ trương, giải pháp cơ cấu lại ngân sách nhà nước, quản lý nợ công để bảo đảm nền tài chính quốc gia an toàn, bền vững.

Luật Quản lý nợ công (sửa đổi) cần quán triệt và thể chế hóa đầy đủ chủ trương của Bộ Chính trị để thống nhất quản lý vay nợ cả trong nước và nước ngoài, khắc phục tình trạng quản lý phân tán, phối hợp chưa chặt chẽ, dẫn đến công tác theo dõi, tổng hợp báo cáo, quyết toán, thống kê, đặc biệt việc xác định trách nhiệm vay, trả nợ, đánh giá hiệu quả sử dụng vốn vay còn khó khăn, chưa gắn trách nhiệm vay nợ với trách nhiệm quản lý ngân sách nhà nước và trả nợ công. Đồng thời, đáp ứng yêu cầu đổi mới, cải cách bộ máy hành chính theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả trên nguyên tắc: một việc chỉ giao cho một cơ quan, một người chủ trì chịu trách nhiệm chính, các cơ quan liên quan có trách nhiệm phối hợp thực hiện.

Đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Tài chính – Ngân sách đề nghị, một mặt, để bảo đảm minh bạch trong xác định nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan đầu mối thống nhất quản lý nợ công, mặt khác để bảo đảm tính chủ động của Chính phủ trong việc phân công nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan có liên quan, Luật cần quy định rõ Chính phủ thống nhất quản lý Nhà nước về nợ công. Giao một cơ quan làm đầu mối giúp Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về nợ công theo hướng giao Bộ Tài chính làm cơ quan đầu mối và quy định cụ thể nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của Bộ trong quản lý nợ công để bảo đảm phù hợp với quy định tại khoản 5 Điều 26 Luật Ngân sách Nhà nước và đồng bộ với cách thức quy định cụ thể về nhiệm vụ, quyền hạn của Bộ Kế hoạch và Đầu tư tại Điều 88 Luật Đầu tư công.

Cùng với đó, Chính phủ phân công nhiệm vụ đối với các Bộ, ngành có liên quan trong việc phối hợp với Bộ Tài chính trong quản lý nợ công.

Tuy nhiên, một số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Tài chính – Ngân sách cũng cho rằng, cần quy định cụ thể chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan trong quản lý nợ công. Việc chỉ quy định chung chung, không xác định cụ thể chức năng, nhiệm vụ của từng cơ quan trong nội dung Dự thảo luật sẽ dẫn đến nhiều nội dung phải giao Chính phủ quy định, chưa bảo đảm tính cụ thể, chưa hạn chế tình trạng “luật khung, luật ống”, sẽ phát sinh khó khăn, vướng mắc.

Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng cho rằng, trong Dự thảo luật mới cần khẳng định, Chính phủ là cơ quan thống nhất quản lý nợ công. Bộ Tài chính là cơ quan đầu mối giúp chính phủ theo dõi, quản lý nợ công.

“Cách đặt vấn đề như vậy đơn giản, nhẹ nhàng, không ảnh hưởng đến Hiến pháp, không ảnh hưởng đến ngành nào, đơn vị nào cả...Còn những nội dung trong quá trình điều hành, giao việc này kia thì sau này Chính phủ sẽ bàn”, Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng nói.

Cùng quan điểm trên, Tổng Thư ký Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc nhấn mạnh: “Nhiều đầu mối sẽ khó kiểm soát. Tôi đồng tình giao cho Bộ Tài chính thống nhất quản lý. Có thể Bộ Kế hoạch - Đầu tư, Ngân hàng Nhà nước không hài lòng nhưng chúng ta phải thống nhất chủ trương đổi mới, đó là một việc chỉ giao cho một đơn vị, không giao một việc cho nhiều đơn vị”.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cũng cho rằng, vừa qua quản lý nợ công có tình trạng không cân đối được, đến hạn trả nợ lại phải đảo nợ.

“Tình trạng này có nguyên nhân do cắt khúc trong quản lý nợ công. Giờ đặt ra yêu cầu thống nhất đầu mối, tôi cũng hiểu tâm lý là bộ, ngành đang làm gì thì không muốn giao cho người khác, nhưng tôi cho rằng chúng ta phải vì đất nước, vì cái chung”, Chủ tịch Quốc hội bày tỏ quan điểm.

Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho rằng, quản lý nợ công rất quan trọng trong điều kiện nợ công tăng cao sát trần. Thời gian qua, quản lý nợ công có tồn tại, hạn chế và Luật Quản lý nợ công (sửa đổi) ra đời sẽ khắc phục các tồn tại hạn chế đó.

Theo Phó Chủ tịch Phùng Quốc Hiển, quản lý nợ công hiện có chồng chéo, không quản lý tốt các khoản vay nước ngoài, trong đó có ODA và một số khoản vay với định chế tài chính của nước ngoài.

“Đơn cử, vay ODA rất nhiều năm Chính phủ báo cáo Quốc hội phải điều chỉnh, rất nhiều lần vượt dự toán vì công tác quản lý không tốt. Nay tôi đã giao cho Uỷ ban Tài chính ngân sách phải có văn bản báo cáo Chính phủ là sắp sửa vượt trần 300 nghìn tỷ.

Trước những vướng mắc trên, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội thống nhất Luật Quản lý nợ công (sửa đổi) phải kế thừa Luật Quản lý nợ công hiện tại nhưng có những điểm phải đổi mới theo tinh thần Nghị quyết 07 của Bộ Chính trị.

Cụ thể, Chính phủ quản lý nợ công và Bộ Tài chính là cơ quan đầu mối giúp Chính phủ quản lý nợ công và phải chịu trách nhiệm chính. Còn sự phối hợp của các bộ trong đàm phán, ký kết – điều này sẽ giao cho Chính phủ phân công cụ thể, đảm bảo tinh thần của Nghị quyết 07 của Bộ Chính trị”, Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh./.

Hà Giang