Mua bán thông tin, dữ liệu cá nhân xuất hiện ngày càng nhiều và công khai trên không gian mạng

Sáng 13/9, tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 26, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về các báo cáo công tác năm 2023 của Chánh án TAND tối cao, Viện trưởng VKSND tối cao; các báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tham nhũng, công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật và công tác thi hành án năm 2023.

Xử anh em thì đau lòng nhưng phải xử lý nghiêm để răn đe những người khác

Báo cáo tại phiên họp, Viện trưởng Viện KSND tối cao Lê Minh Trí cho biết, sau đại dịch Covid -19, đời sống đại đa số người dân lao động khó khăn. Tội phạm phát triển cả về số lượng, tính chất, phương thức hoạt động, thủ đoạn để làm sao có được nguồn thu bất chính.

Cũng theo Viện trưởng Lê Minh Trí, tình hình tội tham nhũng, kinh tế, chức vụ rất phức tạp, tính riêng cuối năm 2022, đầu 2023, cơ quan tố tụng thụ lý những vụ án theo yêu cầu của Ban chỉ đạo Trung ương về PCTN, tiêu cực có quy mô, tính chất phức tạp, chưa có tiền lệ.

Ông Lê Minh Trí cho hay, nhiều vụ án đến giờ này mới chỉ tách ra để xác định một số hành vi, vi phạm và tiếp tục phải phân tách để điều tra chứ làm hết ngay thì làm không nổi. Các vụ án này quy mô rất lớn, tài sản rất lớn, trên rất nhiều lĩnh vực.

Đề cập đến khó khăn, thách thức cần vượt qua, Viện trưởng Viện KSND tối cao cho rằng công tác giám định, định giá chưa cải thiện được mấy vì luật hiện nay chưa quy định thời hạn cho định giá, giám định nhưng có thời hạn điều tra nên mâu thuẫn, thậm chí trở thành “chỗ tránh né”, cơ quan tố tụng bị “bó tay” trong một số trường hợp.

"Quy định pháp luật phải bảo đảm chế độ chính sách cho người làm công tác giám định, định giá nhưng đồng thời cũng phải chế tài trách nhiệm về mặt thời gian, về mặt trách nhiệm trước pháp luật đối với công việc này bởi đó là một khâu rất quan trọng trong tố tụng" - ông Lê Minh Trí nhấn mạnh.

Viện trưởng cũng phân tích, nhiều vướng mắc (chiếm 70-80%) trong án hành chính liên quan đất đai và “ngày nào Luật Đất đai chưa sửa và sửa chưa đạt thì cơ sở của khởi kiện hành chính vẫn tiếp tục phức tạp”. Đó là chưa kể những khó khăn về quy định liên quan đối thoại để giải quyết khiếu kiện. Chính vì vậy, cần có cơ chế để bảo vệ cán bộ trong một số trường hợp để “anh em yên tâm” làm việc.

“Vừa rồi tôi ra lệnh khởi tố một vụ án, bắt giam 5 cán bộ VKS liên quan đến tiêu cực, tham nhũng, nhận hối lộ. Xử anh em thì đau lòng nhưng phải xử lý nghiêm để răn đe những người khác” – ông Lê Minh Trí cho biết, đồng thời khẳng định, với nhiệm vụ được phân công sẽ làm hết trách nhiệm, làm tốt nhất trong khả năng, song có việc cần sự hỗ trợ về chế độ chính sách; bổ sung, điều chỉnh pháp luật cho phù hợp.

Mua bán thông tin, dữ liệu cá nhân xuất hiện ngày càng nhiều

Bày tỏ đồng tình với đánh giá, trong bối cảnh nhiều yếu tố khó khăn, phức tạp, bất định khó lường song các cơ quan tư pháp đã đấu tranh phòng, chống tội phạm, thi hành án hiệu quả, song, Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh cũng đề nghị báo cáo phân tích kỹ hơn nguyên nhân một số loại tội phạm gia tăng mạnh như giết người, cướp tài sản, lừa đảo chiếm đoạt tài sản..., để từ đó có giải pháp phù hợp, tạo chuyển biến trên thực tế.

Trưởng Ban Công tác đại biểu cũng cho rằng, tình hình “tín dụng đen” khá nhức nhối với nhiều phương thức, thủ đoạn mới, đặc biệt là gọi điện đe dọa người thân, đồng nghiệp của người vay tiền nhằm gây áp lực trả nợ đã gây mất an ninh trật tự. Thủ tướng đã có công điện giao trách nhiệm cho một số bộ, ngành liên quan triển khai các biện pháp ngăn chặn.

"Các cơ quan cần có giải pháp, nhất là tạo điều kiện cho vay các khoản tiền nhỏ, vay tiêu dùng để người dân gặp khó khăn không rơi vào “bẫy” của đối tượng có hành vi vi phạm pháp luật" - bà Nguyễn Thị Thanh đề nghị.

Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh cũng lưu ý đến tình trạng mua bán thông tin, dữ liệu cá nhân xuất hiện ngày càng nhiều và công khai trên không gian mạng, thậm chí được phân loại để đáp ứng nhu cầu của người mua. Vì vậy, Chính phủ, Bộ Công an có giải pháp mạnh hơn để ngăn chặn loại tội phạm này.

Cùng nêu vấn đề này, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Phương Thủy lưu ý, quá trình chuyển đổi số, cập nhật dữ liệu diễn ra trên phạm vi rất lớn, cơ quan chức năng yêu cầu người dân cung cấp thông tin để cập nhật, song có lúc, có nơi cách làm chưa thực sự phù hợp, dễ lộ lọt thông tin của người dân. Do đó, cần rút kinh nghiệm để tránh thông tin rơi vào tay những người có dụng ý không tốt và sử dụng vào hoạt động bất hợp pháp./.