Năm 2019, Bộ VHTTDL xây dựng Đề án Đặt hàng tác phẩm văn học xuất sắc từ sau đổi mới 1986 đến nay

- Thưa NSND Quang Vinh – Quyền Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn, thú thật ngay từ đầu cuộc gặp này, tôi đã có một thắc mắc tại sao mảng quản lý văn học lại nằm trong Cục Nghệ thuật biểu diễn? Hai mảng văn học và biểu diễn có tương tác, hỗ trợ nhiều như những ngành khác không?

NSND Quang Vinh - Quyền Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn, Bộ VHTTDL

+ Quyền Cục trưởng Nguyễn Quang Vinh: Năm 2008, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ra quyết định thành lập Phòng văn học và được đặt tại Cục Văn hóa cơ sở. Phòng Văn học có chức năng nhiệm vụ theo dõi các hoạt động văn học của Trung ương và địa phương. Tham mưu cho Bộ trong công tác quản lý và phối hợp với cơ quan chuyên môn để tổ chức hoạt động nhằm phát triển văn học trên toàn quốc. Năm 2015, Bộ đã quyết định chuyển Phòng văn học về Cục Nghệ thuật biểu diễn, giữ nguyên chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu hoạt động trên.

Giữa Văn học và Nghệ thuật biểu diễn, thoạt nghe thì có vẻ chưa "hòa' lắm. Tuy nhiên, cả hai đều mang tính sáng tạo nghệ thuật nên đã có nhiều hỗ trợ cho nhau. Ví dụ, chúng tôi vẫn hay mời các nhà văn, nhà thơ tham gia với vai trò là người cầm cân nảy mực trong các kỳ cuộc hoạt động biểu diễn của Cục. Phòng Văn học cũng được sang tay một số công việc, phối hợp với các phòng ban trong công tác biểu diễn như sân khấu, kịch bản, lời bình…Nói chung, văn học có tính bao quát lớn các ngành nghệ thuật nên nằm ở vị trí nào cũng vẫn phát huy thế mạnh, hỗ trợ các ngành nghệ thuật khác.

- Phòng văn học, Cục Nghệ thuật biểu diễn là cơ quan quản lý nhà nước duy nhất về văn học hiện nay. Song hình như, vai trò của Cục, của Phòng trong công tác quản lý và phát triển hoạt động văn học còn chưa nhiều?

+ Quyền Cục trưởng Nguyễn Quang Vinh: Theo cơ cấu quản lý nhà nước, Phòng văn học, Cục Nghệ thuật biểu diễn là cơ quan quản lý nhà nước về văn học hiện nay. Đã là cơ quan quản lý nhà nước thì nhiệm vụ chủ yếu là xây dựng văn bản, định hướng cơ chế, chính sách, tham mưu công tác quản lý và phối hợp hoạt động với các cơ quan chức năng chuyên môn. Tuy chưa nhiều hoạt động, song Cục vẫn được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch giao nhiệm vụ hàng năm. Mới đây, Cục đã hoàn thành nhiệm vụ thực hiện Đề án "Khuyến khích sáng tác và công bố các tác phẩm văn học nghệ thuật có giá trị cao về tư tưởng và nghệ thuật, phản ánh cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và chống đế quốc Mỹ cứu nước giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước giai đoạn 1930-1975". Theo quyết định số 844/QĐ- TTg ngày 01 tháng 6 năm 2011. Chúng tôi đã chọn lọc và đặt hàng tác phẩm một số nhà văn, nhà thơ lớn như Nhà thơ Hữu Thỉnh, nhà thơ Thanh Thảo, các nhà văn: Kiều Vượng, Đỗ Kim Cuông, Khuất Quang Thụy, Thái Bá Lợi, Dương Duy Ngữ…Các tác phẩm đã được phát hành công bố rộng rãi và được công chúng đánh giá cao.

Năm 2019, Bộ tiếp tục giao Cục Nghệ thuật biểu diễn xây dựng Đề án Đặt hàng tác phẩm văn học xuất sắc, có giá trị cao về tư tưởng nghệ thuật giai đoạn từ sau đổi mới 1986 của đất nước đến nay. Chúng tôi hy vọng, qua những cuộc đặt hàng tác phẩm, văn học sẽ có thêm những tác phẩm xuất sắc đóng góp và thúc đẩy sự phát triển của văn chương Việt Nam.

Tác phẩm đã hoàn thành trong Đề án "Khuyến khích sáng tác và công bố các tác phẩm văn học nghệ thuật có giá trị cao về tư tưởng và nghệ thuật, phản ánh cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và chống đế quốc Mỹ cứu nước giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước giai đoạn 1930-1975".

- Căn cứ vào Kế hoạch công tác của năm 2019 của Cục Nghệ thuật biểu diễn đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phê duyệt, năm 2019 là năm có nhiều công tác văn học được triển khai. Là người lãnh đạo cao nhất của Cục, thực thi nhiệm vụ của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, ông đã có kế hoạch gì cho những nhiệm vụ này?

+ Quyền Cục trưởng Nguyễn Quang Vinh: Chúng tôi cũng đã triển khai, phân công kế hoạch nhiệm vụ cho đồng chí Trần Hướng Dương, Phó Cục trưởng phụ trách chỉ đạo, giám sát phòng chuyên môn thực hiện. Với vai trò người lãnh đạo, tôi vẫn luôn quan tâm sát sao đến công tác này, thậm chí còn để tâm nhiều hơn một số công việc khác, vì nó cũng là mới với người quản lý như tôi.

- Nói đến văn học là nói đến sự phức tạp mà khó có thể bao quát hết. Vậy ông có những chỉ đạo cụ thể nào để thực hiện những nhiệm vụ được Bộ VHTTDL giao cho ở mảng Văn học?

+ Quyền Cục trưởng Nguyễn Quang Vinh: Năm 2015, chúng tôi cũng đã ký công văn phối hợp với Hội Nhà Văn Việt Nam để Hội tham mưu giúp đỡ trong công tác chuyên môn. Sự phối hợp công tác này đã giúp cho chúng tôi có những bước đi tốt hơn trong lĩnh vực này. Cộng với sự giúp sức đắc lực của phòng chuyên môn, kế hoạch hàng năm được giao cho văn học vẫn hoàn thành tốt.

- Được biết, mấy năm nay, phòng chuyên môn văn học chỉ có 2 cán bộ. 01 làm chuyên môn. 01 làm phụ trách lãnh đạo. Sự phối hợp với các Hội chuyên môn chỉ là bên ngoài, là thực thi nhiệm vụ khi kế hoạch đã được vạch ra. Với một số nhiệm vụ nằm trong kế hoạch Bộ giao trong năm 2019 như Đề án "Nâng cao năng lực về Lý luận văn học nghệ thuật"; Đề án khuyến khích sáng tác và công bố các tác phẩm văn học có giá trị cao về tư tưởng nghệ thuật, phản ánh công cuộc xây dựng và đổi mới đất nước từ 1986 đến nay"; "Phát động cuộc thi sáng tác kịch bản văn học kỷ niệm 65 năm chiến thắng Điện biên Phủ và 75 năm thành lập Quân đội nhân dân Việt nam"…Và kế hoạch tiếp theo năm 2020- 2021 Cục tham mưu cho Bộ để xây dựng Nghị Định về Hoạt động văn học…Với những nhiệm vụ trên đây, công việc có quá nặng với Cục và Phòng chuyên môn không?

+ Quyền Cục trưởng Nguyễn Quang Vinh : Quản lý và phát triển văn học chưa bao giờ là công việc đơn giản. Kể cả bên Hội chuyên môn như Hội Nhà Văn hay Ủy ban Liên hiệp toàn quốc các Hội văn học nghệ thuật Việt Nam…Thêm nữa, trong tình hình hiện nay, thực hiện Quyết định 1016/QĐ-TTg 2018 của Chính phủ phê duyệt Biên chế công chức hưởng lương từ ngân sách Nhà nước năm 2019, theo đó, biên chế chỉ có giảm chứ không có tăng. Cục cũng đã bổ sung cán bộ cho phòng nhưng với quy mô một phòng thì vẫn thiếu. Thiếu cả nhân sự, thiếu cả chuyên môn. Vì vậy, việc quản lý và phát triển văn học trong Cục hiện nay vẫn là một nhiệm vụ khó. Vì thế, chúng tôi phải luôn vận dụng, sáng tạo để hoàn thành nhiệm vụ một cách tốt nhất.

- Chúng ta đã có Cục Điện ảnh, Cục Mỹ thuật, nhưng Văn học thì lại thuộc Cục Nghệ thuật biểu diễn. Ông có ý kiến gì về vấn đề này?

+ Quyền Cục trưởng Nguyễn Quang Vinh: Với tầm quản lý văn học của cả nước như tình hình hiện nay, chúng ta muốn phát huy, muốn phát triển hơn nữa để có những bước tiến xa hơn, hội nhập với văn học thế giới thì việc chia tách hoặc thành lập một đơn vị để hoạt động chuyên biệt về văn học, để phát huy được sức mạnh tối ưu của văn học là một vấn đề cần thiết. Song, với tình hình hiện nay, không thể một sớm một chiều thực hiện được việc này.

Cảm ơn ông đã chia sẻ về những vấn đề này. Hy vọng, năm 2019, Cục Nghệ thuật biểu diễn sẽ thực hiện kế hoạch, làm tốt nhiệm vụ của Cục và đặc biệt trong lĩnh vực văn học được cho là còn khó như hiện nay.