Năm 2023, thu gần 345 tỷ đồng tiền tác quyền âm nhạc Việt Nam

Sáng ngày 19/1 tại Hà Nội, Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam đã tổ chức lễ tổng kết hoạt động năm 2023.

Trong gần 345 tỷ đồng thu về, lĩnh vực website ứng dụng nhạc chiếm tỉ trọng lớn nhất (hơn 260 tỷ đồng). Bên cạnh đó là biểu diễn hòa nhạc trực tiếp (gần 15 tỷ đồng), sao chép demo trực tuyến (hơn 13 tỷ đồng), tiền bản quyền từ CMO quốc tế (gần 15 tỷ đồng)....

Trong gần 345 tỷ đồng thu về từ tác quyền âm nhạc Việt Nam, Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam đã chi trả đến các chủ sở hữu quyền tác giả hơn 305 tỷ đồng thành 4 đợt, tăng 90% so với năm 2022. Số tiền phân phối của quý IV/2023 sẽ được chi trả đến các thành viên vào trước Tết nguyên đán 2024.

Nhạc sĩ Đinh Trung Cẩn, Tổng Giám đốc Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam cho biết, số lượng thành viên trong năm 2023 tăng thêm 398 tác giả. Tổng số thành viên ủy quyền tại VCPMC đến nay là 5.782 tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả.

Tuy nhiên, theo nhạc sĩ Đinh Trung Cẩn, vẫn còn nhiều đơn vị tổ chức biểu diễn có tình trạng trì hoãn trả tiền bản quyền, lạm dụng cơ chế thỏa thuận để cố ý làm mờ nhạt quyền “độc quyền” của tác giả đã được pháp luật quy định cũng như né tránh nghĩa vụ thuộc về bên sử dụng, gây khó khăn, tốn kém về chi phí xử lý, thời gian và nhân lực của VCPMC.

Theo nhạc sĩ Đinh Trung Cẩn, tình trạng trên khiến Trung tâm gặp thêm khó khăn và bị chi phối thời gian, nhân lực trong khi nguồn lực này đang tập trung vào các hoạt động chính là cấp phép, khai thác và thu tiền bản quyền.

"Tác hại hơn, sự việc còn gây tác động tiêu cực đến ý thức, nhận thức của nhiều đơn vị sử dụng nói chung, đơn vị tổ chức biểu diễn nói riêng, tiếp tay cho tình trạng trốn tránh, chậm trễ thực hiện nghĩa vụ trả tiền bản quyền cho tác giả. Vì vậy mà kể từ khi Nghị định số 144/2020/NĐ-CP được ban hành, mặc dù tình hình biểu diễn trên cả nước khá sôi động, nhưng nguồn thu ở lĩnh vực này vẫn thấp, tỷ trọng chỉ khoảng 4% tổng nguồn thu của VCPMC", nhạc sĩ Đinh Trung Cẩn cho biết.

Ở lĩnh vực kinh doanh dịch vụ nhà hàng, cà phê, khách sạn (sử dụng nhạc nền), nguồn thu ở lĩnh vực này đến nay vẫn chưa được khôi phục tốt sau ảnh hưởng của đại dịch khiến cho tình hình kinh doanh khó khăn và biến động. Ngoài ra, tình hình kinh doanh cũng có nhiều thay đổi, điển hình như lĩnh vực karaoke phòng có nhiều cơ sở đóng cửa ngừng kinh doanh. Nguồn thu ở lĩnh vực này hiện chiếm tỉ trọng khoảng 5% trong tổng nguồn thu của VCPMC (so với giai đoạn trước chiếm khoảng 30% thì tỉ lệ hiện nay của lĩnh vực nhạc nền là đang rất thấp).

Ở lĩnh vực phát thanh, truyền hình, năm 2023, VCPMC và các đài, đơn vị truyền hình tiếp tục đàm phán, thỏa thuận về việc thực hiện nghĩa vụ trả tiền sử dụng âm nhạc trong lĩnh vực phát sóng, truyền hình. Hiện nay vẫn còn nhiều đơn vị truyền hình trả tiền chưa thực hiện nghĩa vụ, chậm trễ việc thỏa thuận trả tiền và gây khó khăn cho VCPMC, thậm chí chưa thống nhất việc áp dụng Biểu mức quy định tại Phụ lục I của Nghị định số 17/2023/NĐ-CP để thực hiện nghĩa vụ trả tiền bản quyền. Về tỉ trọng so với tổng nguồn thu của VCPMC thì lĩnh vực phát sóng vẫn là một trong những lĩnh vực có tỉ trọng thấp nhất trong tổng nguồn thu của VCPMC, trong 2 năm gần đây tỉ trọng đều ở khoảng 1,5% đến 3%.

Ở lĩnh vực trực tuyến, trung tâm đã tăng tốc xác nhận quyền, đối soát tác phẩm, rà soát việc sử dụng nhạc trên các nền tảng trực tuyến để thu/truy thu; tập trung cấp phép và khai thác ở lĩnh vực này nhằm phù hợp với tình hình, xu hướng hiện nay, bù đắp cho những lĩnh vực bị giảm sút.

Trong năm 2023, bộ phận cấp phép các lĩnh vực đã tích cực và chủ động gửi văn bản đến các đơn vị sử dụng nhạc đề nghị thực hiện nghĩa vụ trả tiền bản quyền, số lượng văn bản, thư từ trao đổi lên tới 1.500 lượt.

Cũng trong năm 2023, bộ phận pháp chế của trung tâm đã thực hiện tổng số 34 vụ kiện xâm phạm quyền tác giả, tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ , tranh chấp hợp đồng. Hiện nay đã giải quyết xong 20 vụ trên tổng số 40 vụ việc, đồng thời tiếp tục đẩy nhanh việc cảnh báo vi phạm và lập hồ sơ khởi kiện các vụ việc vi phạm tiếp theo.

Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam, PGS.TS. Đỗ Hồng Quân cho rằng, thành tích này cho thấy những cố gắng không ngừng của các thành viên Trung tâm trong lĩnh vực bản quyền, bảo vệ quyền tác giả, bảo vệ lợi ích chính đáng cho người làm sáng tạo; cho giá trị tinh thần của các thế hệ nhạc sĩ Việt Nam.

"Khi các tác giả được bảo đảm về quyền tác phẩm dẫn đến môi trường âm nhạc trong sạch hơn"- PGS.TS. Đỗ Hồng Quân chia sẻ./.