Nâng cao chất lượng kiểm toán để góp phần đưa ra ánh sáng những vụ tham nhũng, tiêu cực

Tại phiên chất vấn, nhiều đại biểu Quốc hội đặt câu hỏi đến Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn về công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động kiểm toán nhà nước.

Kiểm toán giúp các cơ quan chức năng đẩy nhanh việc điều tra, truy tố, xét xử đến đối tượng tham nhũng, tiêu cực

Đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi - Đoàn ĐBQH tỉnh Bến Tre đặt câu hỏi, Báo cáo của Kiểm toán nhà nước có nêu, Kiểm toán nhà nước đã chuyển 19 vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật qua kiểm toán cho cơ quan cảnh sát điều tra các cấp để xem xét, xử lý và tự đánh giá. Hiện Kiểm toán nhà nước chỉ mới phát huy vai trò, hiệu quả, chủ yếu ở khía cạnh phòng ngừa, số vụ việc chuyển cơ quan điều tra còn hạn chế. Đề nghị Tổng Kiểm toán nhà nước làm rõ hạn chế này có nguyên nhân do đâu và định hướng giải pháp để khắc phục trong thời gian tới?

Chất vấn Tổng Kiểm toán Nhà nước, đại biểu Hà Đức Minh - Đoàn ĐBQH tỉnh Lào Cai đặt vấn đề, qua kiểm toán, Kiểm toán nhà nước đã phát hiện rất nhiều những tồn tại, hạn chế, sai phạm của các doanh nghiệp, các dự án đầu tư...

Đại biểu đề nghị Tổng kiểm toán nhà nước cho biết, trong trường hợp Kiểm toán nhà nước thực hiện kiểm toán không phát hiện ra sai phạm nhưng sau đó các cơ quan khác lại phát hiện ra sai phạm thì trách nhiệm của Kiểm toán nhà nước trong trường hợp này sẽ như thế nào? Sẽ xử lý trách nhiệm của cá nhân hay xử lý trách nhiệm của cơ quan trong trường hợp này?

Trả lời chất vấn của đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi, Tổng Kiểm toán Nhà nước Ngô Văn Tuấn cho biết, trong 5 năm qua (từ 2019-2023), cơ quan Kiểm toán đã thực hiện kiểm toán và phát hành 1.345 báo cáo kiểm toán trong đó có kiến nghị chuyển hồ sơ sang cho cơ quan điều tra 19 vụ việc. Thế nhưng, không có nghĩa là vai trò về phòng, chống tham nhũng của cơ quan Kiểm toán hạn chế đi vì trong một trong những nhiệm vụ mà Tổng Kiểm toán Nhà nước hết sức coi trọng là việc phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng để điều tra, đưa ra ánh sáng những hành vi tham nhũng, tiêu cực.

Ngoài ra, trong 5 năm qua, cơ quan Kiểm toán cũng đã cung cấp 1.609 hồ sơ, báo cáo, tài liệu cho các cơ quan thanh tra, kiểm tra nhằm giúp cho các cơ quan chức năng đẩy nhanh hiệu quả hơn việc điều tra, truy tố, xét xử đến các đối tượng tham nhũng, tiêu cực.

Trong thời gian tới, Tổng Kiểm toán Nhà nước sẽ phối hợp kịp thời hơn, cung cấp các tài liệu đầy đủ hơn và tiếp tục theo dõi, đôn đốc và nâng cao nâng chất lượng các báo cáo kiểm toán để cho những phát hiện rõ hơn, thuận lợi hơn cho các cơ quan chức năng nhằm đưa ra ánh sáng những vụ tham nhũng, tiêu cực.

Về câu hỏi của đại biểu Hà Đức Minh, Tổng Kiểm toán Nhà nước Ngô Văn Tuấn khẳng định, Luật Phòng, chống tham nhũng đã quy định rất rõ trách nhiệm của cơ quan thanh tra, kiểm toán, điều tra.

Trong trường hợp cơ quan thanh tra, điều tra không phát hiện sai phạm mà đến khi cơ quan chức năng vào làm tiếp mà phát hiện ra sai phạm thì tại Luật Phòng chống tham nhũng đã quy định rất cụ thể. Đối với những báo cáo kiểm toán đã phát hành mà không phát hiện sai phạm nhưng đến khi cơ quan chức năng vào làm cùng nội dung, cùng kiểm toán mà phát hiện ra sai phạm thì cần phải làm rõ trách nhiệm.

"Nếu có lỗi thì phải xử là tùy theo mức vi phạm để xử lý theo trách nhiệm hình sự hay trách nhiệm hành chính. Đây là quy định rất là rõ về trách nhiệm và khi phát hiện ra sai phạm thì theo quy định của Luật thì phải làm rõ trách nhiệm của cá nhân và tập thể", Tổng Kiểm toán Nhà nước Ngô Văn Tuấn khẳng định.

Xây dựng Kiểm toán nhà nước trong sạch, liêm chính

Tại phiên chất vấn, đại biểu Hoàng Đức Thắng - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Trị đặt ra vấn đề, có ý kiến cho rằng mặc dù có nhiều cố gắng của ngành nhưng đâu đó vẫn có hành vi tiêu cực của một số kiểm toán viên nhà nước trong hoạt động kiểm toán.

Đại biểu đề nghị Tổng kiểm toán nhà nước làm rõ quan điểm về ý kiến này và theo Tổng kiểm toán có cần xây dựng một cơ chế thanh tra độc lập, thường xuyên trong hoạt động kiểm toán ngoài thanh tra của ngành để bảo đảm kiểm soát chặt chẽ nhằm xây dựng Kiểm toán nhà nước trong sạch, liêm chính?

Trả lời vấn đề này, Tổng Kiểm toán nhà nước Ngô Văn Tuấn thừa nhận có tình trạng tham nhũng tiêu cực, nhưng rất ít, đây chỉ là những "con sâu làm rầu nồi canh". Kiểm toán nhà nước kiên quyết loại bỏ những "con sâu" này để giữ được đạo đức chuẩn mực.

Trong Điều 8 của Luật Kiểm toán cũng đã ghi rất rõ những hành vi không được làm, bị nghiêm cấm đối với Kiểm toán nhà nước, Kiểm toán viên nhà nước. Trong hoạt động của mình, kiểm toán có những chuẩn mực về công vụ.

Trong thời gian tới, Kiểm toán nhà nước tiếp tục rà soát, hoàn thiện các văn bản để kiểm soát chặt chẽ hành vi nhũng nhiễu, tham nhũng, tiêu cực của những cá nhân trong thực hiện công vụ. Đồng thời tăng cường kiểm tra giám sát, xử lý nghiêm đối với những trường hợp này.

Tổng Kiểm toán nhà nước nhận định, cơ chế hiện tại về quy trình, quy chế trong hoạt động kiểm toán cũng đã tương đối đầy đủ để kiểm soát tình trạng tiêu cực trong nội bộ ngành. Tuy nhiên trong thời gian tới cần tiếp tục đẩy mạnh vai trò của thanh tra kiểm toán, thanh tra công vụ.

Cũng tại phiên chất vấn, đại biểu Tao Văn Giót - Đoàn ĐBQH tỉnh Lai Châu đề nghị Tổng Kiểm toán cho biết công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực trong nội bộ ngành Kiểm toán Nhà nước trong thời gian vừa qua được thực hiện như thế nào?

Trả lời đại biểu, Tổng Kiểm toán Ngô Văn Tuấn cho biết, thực hiện phòng chống tham nhũng trong nội bộ ngành là nhiệm vụ được quan tâm. Trong đó, quan tâm giáo dục về chính trị, tư tưởng, kịp thời phổ biến, quán triệt các chỉ đạo của Đảng, các văn bản mới của Nhà nước về phòng chống tham nhũng, tiêu cực. Kịp thời rà soát, thể chế hóa các văn bản của Đảng, văn bản pháp luật mới.

Riêng năm 2022 đã rà soát 75 văn bản liên quan đến quy trình kiểm toán để phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực. Tăng cường kỷ cương, kỷ luật, đề cao vai trò của người đứng đầu, tổ tưởng tổ kiểm toán, đoàn kiểm toán.

Đồng thời, đẩy mạnh kiểm tra, giám sát, phát huy vai trò của cơ quan thanh tra kiểm toán nhà; xử lý nghiêm những hành vi có hiện tượng tham nhũng, tiêu cực…