Năng lượng lần đầu gia nhập thương chiến Mỹ - Trung

SCMP dẫn lời các nhà quan sát nhận định rằng hành động của Trung Quốc đang ở mức kiềm chế nhưng có sự tập trung rõ ràng.

Tín hiệu mới từ thuế

Các biện pháp được công bố vào cuối ngày thứ Sáu không gần với quy mô thuế quan mà Mỹ đang áp đặt vào Trung Quốc, nhưng các mặt hàng trong danh sách đã được lựa chọn cẩn trọng nhằm nhắm thẳng vào các doanh nghiệp Mỹ trong khi tránh ảnh hưởng đến nền kinh tế Trung Quốc, các nhà quan sát cho biết.

Theo Ủy ban Thuế quan Hải quan Trung Quốc, tổng cộng 5.078 sản phẩm của Mỹ sẽ phải chịu mức thuế bổ sung 10% hoặc 5%. Các mức thuế mới sẽ được áp đặt trong hai đợt - lần đầu tiên từ ngày 1/9 và lần thứ hai từ ngày 15/12.

Điều đó sẽ có nghĩa là Trung Quốc sẽ áp mức thuế mới đối với gói hàng hóa Mỹ trị giá 75 tỷ USD để đáp trả kế hoạch Mỹ áp thuế 10% đối với hàng nhập khẩu Trung Quốc trị giá 300USD.

Ô tô cũng đang là một mặt hàng căng thẳng về thuế trên toàn cầu. Ảnh: SCMP/AFP.

Ngay sau thông báo của Bắc Kinh, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông sẽ tăng mức thuế từ 25% đối với gói hàng nhập khẩu trị giá 250 tỷ USD của Trung Quốc lên 30% kể từ ngày 1/10, và mức thuế 10% đối với lượng hàng hóa trị giá 300 tỷ USD sẽ tăng lên 15% từ ngày 1/9.

Trong số các mặt hàng Mỹ mà Trung Quốc nhắm tới, họ sẽ áp thuế 5% đối với dầu thô của Mỹ kể từ ngày 1/9. Các chuyến hàng của Mỹ đến Trung Quốc chiếm trung bình khoảng 6% tổng xuất khẩu dầu thô của Mỹ trong năm nay, theo dữ liệu từ Bộ Năng lượng và Cục điều tra Mỹ.

Trong một tuyên bố riêng, Ủy ban thuế quan hải quan cho biết Trung Quốc cũng sẽ tiếp tục áp dụng mức thuế bổ sung 25% hoặc 5% đối với các phương tiện và phụ tùng ô tô do Mỹ sản xuất bắt đầu từ ngày 15/12.

Trong khi Bắc Kinh trả đũa ở quy mô nhỏ hơn nhiều Mỹ thì thuế quan của họ có mục tiêu rất tốt, theo Wang Huiyao, nhà sáng lập Trung tâm về Trung Quốc và Toàn cầu hóa, một tổ chức tham vấn phi chính phủ ở Bắc Kinh.

"Hoa Kỳ hiện đang áp thuế đối với hầu hết các mặt hàng của Trung Quốc", theo ông Wang. Sự trả đũa của Trung Quốc rất nhỏ về số lượng vì vậy họ cần các mục tiêu rõ ràng để có hiệu quả. Trung Quốc là thị trường lớn nhất cho xe hơi Mỹ - loại mặt hàng được bán ở Trung Quốc nhiều hơn ở Hoa Kỳ và thuế quan như vậy chắc chắn sẽ làm giảm nhu cầu thị trường, ông nói.

Trung Quốc đáp trả hiệu quả

Một bài bình luận trên tờ People Daily hôm thứ Bảy cho biết thuế quan của Bắc Kinh nhằm vào tạo ra thiệt hại cho ngành sản xuất Hoa Kỳ, và làm suy yếu vị thế của Hoa Kỳ như một nhà sản xuất dầu mới vô địch thế giới.

Tờ báo này cũng cho hay, cùng với đòn thuế bổ sung của Bắc Kinh đối với đậu nành Mỹ, chúng được thực hiện để gây khó khăn cho thị trường tài chính Mỹ.

"Đối mặt với những tác động từ sự quyết tâm và sức mạnh như vậy, thị trường tài chính Mỹ sẽ hầu như không ổn định", People Daily cho hay.

Mang lại công việc trong các ngành công nghiệp là một trong những cam kết chính của Trump trong chiến dịch bầu cử năm 2016. Kể từ khi nhậm chức, ông Trump đã rất quan tâm đến ngành công nghiệp xe hơi, liên tục cố gắng can thiệp vào hoạt động của các công ty, kế hoạch mở rộng hoặc đóng cửa các nhà máy ở Mỹ dù thành công còn hạn chế.

Theo Gao Lingyun, một nhà nghiên cứu của Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, danh sách thuế quan của Trung Quốc đã được lựa chọn cẩn thận.

"Nhập khẩu đậu tương đã giảm đáng kể sau khi phía Trung Quốc áp đặt mức thuế trước đó – cho thấy rằng sự trả đũa rất hiệu quả", bà nói với tờ Economic Daily.

Bà nói thêm rằng Bắc Kinh cũng đã xem xét làm thế nào để thay thế các sản phẩm của Mỹ mà họ áp đặt thuế quan và đã tìm cách giảm thuế đối với cùng mặt hàng như vậy nhập khẩu từ các quốc gia khác.

Bà nói, "thuế của Mỹ sẽ chủ yếu được người tiêu dùng và doanh nghiệp Mỹ chi trả. Và Mỹ đang bị hạn chế các lựa chọn để thay thế [cho hàng Trung Quốc]".

Gao cho biết Trung Quốc cũng đã cố gắng giảm thiểu tác động của thuế quan đối với người tiêu dùng Trung Quốc, bao gồm cả việc loại bỏ thuốc và vắc-xin ra khỏi danh sách áp thuế trả đũa.

Ủy ban thuế quan hải quan Trung Quốc cho biết họ sẽ tiếp tục xử lý các đơn xin miễn thuế từ các công ty Trung Quốc đối với hàng hóa của Mỹ, bao gồm cả phương tiện và phụ tùng ô tô.