Nga, Đức hối hả gỡ rối con đường năng lượng trước khe cửa EU

Nga và Đức đã bắt đầu tiến hành các kế hoạch giải pháp cho một trong những dự án cơ sở hạ tầng gây tranh cãi nhất châu Âu sau khi một thỏa thuận của EU đặt ra nhiều nghi vấn về cách đường ống dẫn khí giữa hai nước sẽ được vận hành.

Khe cửa duy nhất EU mở cho Nord Stream 2

Hôm thứ Năm, các bộ trưởng kinh tế của hai nước đã hội đàm tại Berlin về các quy tắc mới được EU thông qua nhằm điều chỉnh Nord Stream 2- đường ống đưa khí đốt tự nhiên từ Nga đến bờ biển Bắc Đức và sau đó đến Trung và Tây Âu.

Dự án Nord Stream 2 đã tốn nhiều "giấy mực" của EU. (Nguồn: Reuters)

EU đã đạt được thỏa thuận vào tuần trước, áp dụng các quy tắc nghiêm ngặt đối với các đường ống nhập khẩu khí đốt bao gồm Nord Stream 2. Các quan chức Nga và Đức cho biết các quy định này sẽ không dừng dự án nhưng có thể làm chậm quá trình hoạt động.

Bộ trưởng kinh tế Đức Peter Altmaier cho biết Berlin hoàn toàn có ý định tuân thủ các quy tắc mới. Chúng tôi sẽ tôn trọng mọi điều được nêu trong chỉ thị [khí đốt của EU] và thực hiện theo đó, ông nói với tờ Thời báo Tài chính FT.

Nord Stream 2 đã chia rẽ châu Âu, khi có nhiều chỉ trích cho rằng nó sẽ làm tăng sự phụ thuộc của lục địa vào nhập khẩu năng lượng của Nga và khiến Ukraine, nước có thể bị tước hàng tỷ euro phí quá cảnh khí đốt, nhạy cảm hơn trước áp lực của Nga.

Những người ủng hộ, bao gồm cả chính phủ Đức, khẳng định đây là dự án cần thiết đối với an ninh năng lượng của Châu Âu, tại thời điểm sản xuất khí đốt bản địa giảm và nhu cầu gia tăng đối với nhiên liệu đốt sạch trên toàn EU.

Một dự thảo luật EU đã nhất trí tuần trước quy định rằng tất cả các đường ống nhập khẩu, bao gồm cả Nord Stream 2, phải đáp ứng các quy tắc của EU. Điều đó có nghĩa là họ không thể nằm dưới quyền sở hữu trực tiếp của các nhà cung cấp khí đốt - một nguyên tắc được gọi là không thể loại bỏ - và phải dư ra ít nhất 10% công suất cho các bên thứ ba. Họ cũng phải thực thi các gói thuế quan không phân biệt đối xử và cung cấp báo cáo minh bạch.

Ông Unmunder cho biết, nguyên tắc không thể loại bỏ hay quyền tiếp cận của bên thứ ba sẽ là chính. Chúng tôi sẽ phải thảo luận với các nhà đầu tư, với Gazprom, nhưng tôi lạc quan rằng một giải pháp tốt, bền vững có thể được tìm ra.

Một nhà ngoại giao cấp cao của EU tham gia vào các cuộc đàm phán cho biết, thỏa thuận của EU không phải là một thỏa hiệp hoàn hảo. Nhưng đó là một bước đi trên con đường hướng tới sự minh bạch và công khai về thuế quan, điều này sẽ chuyển thành lợi ích tiền tệ thực sự trong dài hạn.

Ông Altmaier và người đồng cấp Nga Maxim Oreshkin sẽ tiếp tục nói về dự án này trong các cuộc đàm phán song phương bên lề một hội nghị kinh doanh Nga-Đức tại Berlin.

Khó lường cho Gazprom

Gazprom, gã khổng lồ khí đốt Nga đang xây dựng đường ống của dự án này, từ chối bình luận về việc các quy định mới của EU sẽ ảnh hưởng đến các hoạt động theo kế hoạch của họ như thế nào, cho biết vẫn còn quá sớm để nói điều gì. Họ lưu ý trong một tuyên bố rằng, Đức chưa đạt được bất kỳ quyết định nào về việc liệu và các biện pháp của EU sẽ được thực hiện như thế nào.

Nhưng các quan chức ở Brussels nói rằng đằng sau động thái trên, Gazprom đang rất lo ngại. Họ đã hoảng hốt vì điều này, một trong những quan chức cấp cao của EU cho biết.

Vẫn còn một số nhầm lẫn về cách các quy tắc mới sẽ hoạt động. Gazprom có độc quyền về xuất khẩu khí đốt từ Nga, điều được quy định trong luật pháp Nga. Không rõ làm thế nào họ có thể để dư khả năng vận chuyển của Nord Stream 2 cho các nhà cung cấp khác.

Ông Altmaier từ chối cho biết liệu Gazprom có bị buộc phải cung cấp quyền tiếp cận cho bên thứ ba hay không. Ông chỉ cho biết, chúng tôi đang bắt đầu một quá trình rất quan trọng và tôi không thể dự đoán kết quả.

Các nhà phân tích cho rằng các quy tắc này có thể có nghĩa là Gazprom sẽ buộc phải vận hành Nord Stream 2 với công suất dưới mức tối đa và quá cảnh một lượng khí đốt qua hệ thống vận chuyển của Ukraine – một tin tốt cho Kiev, lâu nay lo ngại rằng họ có thể bị đưa ra ngoài lề khi Nord Stream 2 hoàn thành.

"Điều này phù hợp với cam kết chính trị của Đức để tiếp tục duy trì Ukraine là một quốc gia trung chuyển khí đốt của Nga", ông Dmitry Marinchenko, nhà phân tích dầu khí tại Fitch ở London cho biết.

Ông Altmaier cho biết các biện pháp mới của EU thể hiện sự thỏa hiệp, điều đảm bảo rằng đường ống có thể được điều tiết, nhưng mặt khác không ngăn nó được hoàn thành, khi các yêu cầu pháp lý được đáp ứng.

Đó cũng là thông điệp từ các đối tác của Nord Stream 2. Rainer Seele, giám đốc điều hành của OMV, một trong những bên tham gia dự án, cho biết đường ống này là đang theo đúng lịch trình và đang được thực hiện mỗi phút mỗi ngày.

Ông Altmaier nói rằng thỏa thuận này đã dẫn đến một sự giảm bớt căng thẳng xung quanh cuộc tranh luận về Nord Stream 2 và có thể góp phần cải thiện sự chấp nhận của châu Âu đối với dự án. Ông nói, điều này là rất quan trọng, bởi vì đó là tất cả cách thức chúng tôi đáp ứng nhu cầu về khí đốt của Châu Âu, điều sẽ tăng đáng kể trong những năm tới.