(Tổ Quốc) - Một số đại biểu Quốc hội, chuyên gia luật tán thành việc thí điểm đấu giá biển số xe và cho phép người dân mua biển khi chưa có phương tiện, nhưng phải khống chế về mặt thời gian.
Người trúng đấu giá biển số xe ô tô sẽ có những quyền gì?
Cục CSGT- Bộ Công an vừa khởi động Đề án đấu giá biển số xe ô tô. Theo Đề án thì người trúng đấu giá có quyền: được cấp Giấy chứng nhận biển số trúng đấu giá; được sử dụng, chuyển nhượng, thừa kế, cho, tặng, thế chấp...
Những nội dung của Đề án này, mới đây được Cục CSGT đưa ra để nhận ý kiến góp ý của đại diện các Bộ, ban, ngành, đại biểu Quốc hội và chuyên gia Luật.
Đồng tình với quan điểm về quyền của người trúng đấu giá biển số xe ô tô mà Cục CSGT đưa ra, ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho rằng, "người dân có quyền mua bất cứ biển nào mình thích, kể cả chưa ra biển, chưa có phương tiện vẫn có quyền đấu giá biển số, và mục đích lớn nhất của việc đấu giá là thoả mãn nhu cầu chính đáng".
Cục CSGT đề xuất phương án cho phép người trúng đấu giá biển số xe được phép chuyển nhượng, thế chấp. Ảnh thiết kế: Trang Đinh
Tuy nhiên, theo ông Hiếu, "khi người dân sở hữu biển số rồi cũng cần phải quy định thời hạn đăng ký, gắn với phương tiện, chứ không phải mua xong rồi cứ giữ mãi, ví dụ 6 tháng sau nếu người mua không đăng ký gắn vào phương tiện thì biển số đó sẽ tự động quay lại kho số để đấu giá tiếp".
Chia sẻ về kinh nghiệm đấu giá biển số xe ở Singapore, ông Hiếu cho biết, "họ cấp biển số bình thường là 321 đô Singapore (SGD), biển số theo phương thức lựa chọn là 1.000 SGD. Người dân muốn đấu giá thì phải nộp lệ phí và tiền đặt cọc vào tài khoản của cơ quan đấu giá.
Nếu không trúng đấu giá thì tiền đặt cọc tự động quay trở lại vào tài khoản của cá nhân đó. Lệ phí là khoản tiền nhất định để duy trì việc đấu giá" – ông Hiếu chia sẻ và đề nghị nếu việc đấu giá biển số xe ở Việt Nam được thí điểm thì người sở hữu biển số qua đấu giá có quyền mua bán thứ cấp. Nghĩa là, sau khi trúng đấu giá, người sở hữu có quyền cho tặng, chuyển nhượng cho người khác.
Ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội.
Ở góc độ pháp lý, Luật sư Trương Thanh Đức cho rằng, "Đấu giá quyền tài sản nói chung, đấu giá biển số nói riêng, thì chính là hình thức bán quyền tài sản. Như vậy, trong các trường hợp nêu trên, thì các quyền tài sản đều có thể coi là loại tài sản thứ tư theo quy định của Bộ luật Dân sự năm 2015 và được phép chuyển nhượng về bản chất, thì đó chính là việc cho phép mua bán các tài sản, tương đương với việc chuyển giao quyền sở hữu.
Người trúng đấu giá được giữ biển số, được chuyển lắp cho xe khác, được chuyển nhượng cho người khác, quyền được thế chấp và thừa kế. Việc pháp luật chấp nhận như vậy là điều hoàn toàn hợp lý, cần thiết, khả thi và không mâu thuẫn với các nguyên lý của pháp luật hay yêu cầu quản lý biển số của Nhà nước" – Luật sư Trương Thanh Đức khẳng định và cho rằng, điểm quan trọng khác biệt nhất giữa số biển số và các quyền tài sản khác là: Biển số phải gắn với xe theo một quy chuẩn thống nhất.
Đấu giá biển số xe theo hình thức nào?
Theo Đề án của Bộ Công an đưa ra, thì Công an các địa phương sẽ tổ chức đấu giá dưới hình thức ký hợp đồng thuê Công ty đấu giá tài sản để công ty này tổ chức đấu giá theo các hình thức được quy định trong Luật Đấu giá tài sản.
Đại tá Đỗ Thanh Bình, Cục phó Cục CSGT.
Cụ thể, có thể đấu giá trực tiếp bằng lời nói tại cuộc đấu giá; đấu giá bằng bỏ phiếu trực tiếp tại cuộc đấu đấu giá bằng bỏ phiếu gián tiếp; đấu giá trực tuyến. Hình thức đấu giá sẽ được quy định trong Quy chế đấu giá và công bố công khai cho người tham gia đấu giá biết.
Đại tá Đỗ Thanh Bình, Cục phó Cục CSGT cho biết thêm, theo quy định của Luật Tài sản công thì phải tổ chức đấu giá và có Hội đồng đấu giá, định giá, giá sàn... "Nếu Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp và các cơ quan chức năng ủng hộ cho phép đấu giá qua mạng thì chúng tôi thiết kế phần mềm không khó, chỉ trong nửa tháng chúng tôi hoàn thiện phần mềm ngay".
Lãnh đạo Cục CSGT cũng cho rằng, việc quan trọng nhất trong Đề án đó là tháo gỡ vướng mắc trong quy định của pháp luật về quyền của người trúng đấu giá đối với biển số. "Nếu chỉ cho phép người trúng đấu giá sử dụng biển số theo phương tiện thì rất dễ cho công tác quản lý của CSGT. Nghĩa là khi mua bán, chuyển nhượng thì biển số đó sẽ theo phương tiện hoặc bị thu lại nếu chuyển nhượng ngoại tỉnh.
Tuy nhiên, điều chúng tôi mong muốn đó là biển số trúng đấu giá được coi là tài sản để người dân có thể mua bán, cho tặng, thừa kế, thế chấp…nghĩa là có đầy đủ quyền về tài sản đối với biển số đó" – Đại tá Đỗ Thanh Bình nhấn mạnh.
Cục phó Cục CSGT cũng đưa ra quan điểm, dù cho là tài sản nhưng biển số trúng đấu giá vẫn quy định thời hạn nhất định trước khi gắn vào phương tiện, nghĩa là sau khi trúng đấu giá, trong thời gian quy định thì phải đăng ký biển đó cho phương tiện để được lưu thông. Những biển số không có người lựa chọn đấu giá, sẽ được quay về kho số để người dân không có nhu cầu đấu giá sẽ bốc ngẫu nhiên như hiện nay.
Đồng tình về việc cấp biển số theo lựa chọn của người dân dưới hình thức online qua phần mềm, ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho rằng, "cần đưa tất cả các số lên mạng để người dân lựa chọn. Nếu người dân có nhu cầu số gì thì lên mạng kiểm tra xem còn số đó hay không và trả giá bất kỳ. Giá này không công khai nên người dân và cả các cơ quan chức năng cũng không biết có bao nhiêu trả giá, giá bao nhiêu. Đến hết thời hạn đấu giá thì phần mềm sẽ tự lọc giá nào cao nhất thì người trả giá cao nhất sẽ trúng. Việc này rất dễ, không tốn nhiều công sức mà rất công khai, minh bạch".
Tìm hướng đi mới sau nhiều năm tranh cãi do vướng luật
Việc đấu giá biển số xe không phải là nội dung mới, cụ thể năm 1993, Bộ Công an chỉ đạo Công an TP Hải Phòng tổ chức thí điểm đăng ký cấp biển số tự chọn. Sau đó, báo chí và dư luận xã hội còn nhiều ý kiến trái chiều nên Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu ngừng triển khai.
Năm 2008, Công an một số tỉnh báo cáo Bộ Công an xin đấu giá biển số xe, Bộ Công an đã trao đổi với các Bộ chức năng báo cáo và được Chính phủ đồng ý cho đấu giá biển số. Sau đó, do vướng mắc về cơ sở pháp lý nên Bộ Tài chính đã báo cáo Thủ tướng đề nghị tạm dừng việc đấu giá biển số.
Theo Trung tá Phạm Việt Công, Trưởng phòng Đăng ký và Quản lý phương tiện, Cục CSGT, trên thực tế trong xã hội nhiều năm qua, có rất nhiều người có nhu cầu sở hữu những biển số theo sở thích. Xuất phát từ nhu cầu của người dân, Bộ Công an đã hai lần phối hợp với Bộ Tài chính và Bộ Tư pháp báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho phép đấu giá và thu lệ phí cấp biển số tự chọn.
Trung tá Phạm Việt Công, Trưởng phòng Đăng ký và Quản lý phương tiện, Cục CSGT.
Và để tiếp tục hoàn thiện Đề án, theo trung tá Công, cần có sự góp ý, trao đổi sâu hơn và tìm ra những giải pháp, hướng đi mới cho bài toán này.
Góp ý cho Đề án, ông Nguyễn Trường Giang, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội cho rằng, chủ trương cho đấu giá biển số phục vụ lợi ích lớn nhất là phục vụ người dân nhưng cũng phải đạt mục tiêu thu vào ngân sách nhà nước. Phải xem xét để người dân được gì, ngân sách được gì nếu đấu giá.
"Tôi làm việc ở Quốc hội hơn 20 năm tôi biết, kỳ họp nào cũng có đại biểu đề cập vấn đề đấu giá biển số xe nhưng nhưng không thực hiện được vì vướng Luật. Chính vì vậy, vấn đề quan trọng để Quốc hội cho phép sửa Luật hoặc ban hành Nghị quyết cho phép đấu giá biển số xe thì phải chứng minh được lợi ích của việc này, chi phí phải thấp hơn lợi ích thu được.
Về vấn đề thí điểm cho phép đấu giá, tôi cho rằng việc này không trái hiến pháp thì có thể cho phép", ông Nguyễn Trường Giang nêu quan điểm.
Nêu quan điểm về việc này, bà Nguyễn Thị Mai, Phó Cục trưởng Cục Bổ trợ tư pháp, Bộ Tư pháp cũng cho rằng việc thí điểm cấp quyền lựa chọn sử dụng biển số thông qua đấu giá là có thể thực hiện được nếu Quốc hội cho phép, tuy nhiên, Bộ Công an cần tiếp tục hoàn thiện Đề án báo cáo Chính phủ để Chính phủ trình Quốc hội.
"Việc quan trọng là phải chuẩn bị kỹ lưỡng tài sản đấu giá, đó là các biển số nào đưa ra đấu giá, giá sàn như thế nào, đánh giá tác động xã hội và lợi ích thu được từ việc thực hiện Đề án", đại diện Bộ Tư Pháp nhấn mạnh.
